1. Lunisolar New Year là gì?
Lunisolar New Year dịch sát nghĩa là Năm mới theo lịch âm dương, hay nói cách khác chính là Tết.
Theo nhà nghiên cứu Huỳnh Ngọc Trảng đây mới là cách dịch từ “Tết” chuẩn hơn cả khi mà Việt Nam đang sử dụng hệ thống lịch âm - dương. Lunar New Year và Chinese New Year hay được sử dụng, tuy nhiên 2 từ này lại không đủ bao quát để dịch nghĩa từ Tết.
2. Lunisolar New Year có nguồn gốc từ đâu?
Trong cuốn Khảo luận về Tết, bác Trảng có nhắc tới việc Tết âm lịch thực ra xuất phát từ lịch pháp âm - dương lịch (Lunisolar calendar), sau này được quen gọi là lịch âm. Nông lịch trong trường hợp này cũng được hiểu như là một loại âm - dương lịch.
Âm dương lịch được sử dụng bởi nhiều nên văn hoá, trong đó có Việt Nam. Loại lịch này dùng cả Mặt Trăng (tuần trăng) và năm mặt trời (Dương Lịch). Còn loại thuần âm lịch chỉ được một vài nước Hồi Giáo sử dụng.
3. Lunisolar New Year phổ biến khi nào?
Thật ra trước giờ người ta vẫn dùng Lunar New Year, cách gọi này xuất phát từ cách tính theo lịch mặt trăng (Lunar calendar). Tuy nhiên theo như phân tích thì cách dùng Lunisolar New Year có phần “chuẩn hơn" từ “Lunar".
Có một điều dễ thấy là từ Chinese New Year luôn được cư dân quốc tế cũng như các nhãn hàng lớn ưu ái sử dụng hơn cả.
Trung Quốc là một thị trường lớn đông dân với những khách hàng tiềm năng thì dễ hiểu tại sao các nhãn hàng lại chọn dùng cụm từ “Chinese New Year". Tuy nhiên sự ưu ái này lại gây nhiều tranh cãi khi mà Trung Quốc không phải là đất nước duy nhất ăn Tết!
Mỗi quốc gia lại có một tên gọi riêng để gọi “Tết". Vậy nên để thống nhất và dễ dàng trong việc miêu tả Tết thì tên gọi quy ước của ngày lễ này nên dựa trên cơ sở hình thành nó: Lịch âm - dương. Bản thân người Trung Quốc cũng không gọi ngày lễ của họ là “Tết Trung Quốc" mà thường dùng chữ Spring Festival (Xuân Tiết) hoặc là Tết Nguyên Đán, dựa trên thời điểm chuyển mùa.
4. Cách dùng Lunisolar New Year?
Thay vì dùng Happy Chinese New Year hay Happy Lunar New Year, chúng ta hãy dùng:
A: Happy Lunisolar New Year!
Tài liệu tham khảo: Khảo luận về Tết - Huỳnh Ngọc Trảng