Catherine Denoual Maison: Dệt thêu những giá trị trường tồn với thời gian
Khi Catherine Denoual đặt chân đến Việt Nam lần đầu năm 1995, bà mang theo mình kinh nghiệm nhiều năm làm nghề may thêu linen thủ công. Với kinh nghiệm hơn 15 năm làm stylist cho các tạp chí lớn tại Pháp, ước mơ của Catherine là xây dựng một thương hiệu đồ trang trí nhà cửa kết hợp giữa nghề thủ công truyền thống và những chất liệu thượng hạng. Và đó cũng là xuất phát điểm của thương hiệu Catherine Denoual Maison, được Catherine thành lập và sản xuất tại Việt Nam.
Kể từ khi thành lập năm 2006, Catherine hiện đã sở hữu 4 cửa hàng ở khu vực châu Á, trong đó có 2 cửa hàng tại Sài Gòn, cùng nhiều cửa hàng khác tại các department store và concept store trên thế giới. Xưởng của Catherine Denoual Maison (CDM) toạ lạc tại quận 2, TP. HCM. Đây là nơi những nghệ nhân may, thêu làm ra những món đồ chăn ga gối đệm, và vật dụng trang trí bằng chất liệu vải cao cấp, được điểm xuyết bằng các chi tiết thêu tay tinh xảo.
Theo lời mời của Louise, con gái Catherine, chúng tôi đã có dịp đến thăm công xưởng khang trang của họ để tận mắt chứng kiến một dây chuyền quy chuẩn, kết hợp khéo léo giữa máy móc và thủ công. Vừa dẫn chúng tôi đi qua từng công đoạn của quá trình sản xuất, Louise vừa tự hào kể chúng tôi nghe chuyện mẹ cô, với tư cách là người đầu tiên thiết lập một thương hiệu chăn ga gối cao cấp tại Việt Nam, đã bắt đầu như thế nào. Sau đó, chúng tôi quay trở lại phòng làm việc Catherine để trò chuyện cùng bà…
Bà Catherine Denoual và con gái tại xưởng của Catherine Denoual Maison.
Điều gì khiến bà quyết định chuyển đến Việt Nam sinh sống?
Chồng tôi là người lai Việt – Pháp, hồi đó, ông thường xuyên đến Thành phố Hồ Chí Minh để làm việc. Nhận thấy việc di chuyển qua lại mỗi tháng khá phức tạp, chúng tôi quyết định chuyển hẳn đến Việt Nam sinh sống. Đó cũng là thời điểm thích hợp để tôi thay đổi cuộc sống của mình. Và qua 25 năm sinh sống tại mảnh đất này, tôi cho rằng mình đã có một quyết định hoàn toàn đúng đắn.
Nói về việc sản xuất các mặt hàng thủ công, liệu giữa Việt Nam và Pháp có những điểm tương đồng cũng như khác biệt nào?
Khi tôi mới chuyển đến Việt Nam, sản phẩm thủ công vẫn chỉ gói gọn ở mức độ nghề gia truyền. Và nhân công cũng chỉ là người trong gia đình với nhau. Ở Pháp, sản xuất thủ công có phần quy mô hơn và phần lớn chỉ dành cho thị trường cao cấp. Đó có thể là đồ da hoặc Haute Couture.
Nhưng đến ngày hôm nay, mọi thứ đã và đang dần thay đổi. Từ quy mô hộ gia đình, giờ đây người ta bắt đầu xây dựng xưởng để sản xuất đồ thủ công, cải thiện chất lượng để nhắm vào thị trường cao cấp. Lợi thế của Việt Nam là có khả năng làm ra những sản phẩm chất lượng cao, và tôi tin rằng trong tương lai không xa, mặt hàng này sẽ còn phát triển nhiều hơn nữa.
“Điều khiến chúng tôi khác biệt chính là những sản phẩm thêu trên chất liệu linen dành riêng cho việc trang trí nhà cửa.”
Chuyển đến một đất nước xa lạ, khác biệt ngôn ngữ cũng như văn hóa, làm sao để bà thích nghi với cuộc sống ở đây? Những khó khăn mà bà đã gặp phải là gì?
Tôi từng tham gia một vài khóa học tiếng Việt để có thể giao tiếp với người bản xứ và một mình đi lại. Nhưng đến ngày hôm nay, tiếng Việt vẫn là “nỗi khổ” của tôi vì nó quá khó. Ngày mới chuyển đến, tôi không quen biết một ai ở đây, may mắn là có gia đình và một vài người bạn ở bên động viên.
Nói về văn hóa, mọi thứ ở đây thật khác biệt so với Pháp, đặc biệt là ở thời điểm 1995. Phương tiện đi lại lúc bấy giờ chỉ có xích lô và xe đạp. Tôi cứ ngỡ mình lạc vào một thế giới khác, nhưng đồng thời, cũng rất lãng mạn và yên bình. Con người ở đây lúc nào cũng đầy năng lượng, lúc nào cũng phấn đấu cho một cuộc sống tốt đẹp hơn.
“Lợi thế của Việt Nam là có khả năng làm ra những sản phẩm chất lượng cao, và tôi tin rằng trong tương lai không xa, mặt hàng này sẽ còn phát triển nhiều hơn nữa.”
Vậy ý tưởng sản xuất đồ thêu cao cấp bắt đầu có từ lúc nào? Và trước đó, bà có từng làm việc, tiếp xúc với vải vóc chưa?
Ngày còn ở Paris, tôi từng là biên tập viên thời trang cho các tạp chí phụ nữ. Có thể nói, cả sự nghiệp của tôi gắn liền với vải vóc, và tôi luôn có niềm yêu thích đặc biệt dành cho nó. Sau đó, tôi bắt đầu yêu thích cả công việc thêu thùa. Sau khi có con, tôi bắt đầu học thêu thùa để có thể thêu áo cho con. Tiếp đến là những vật dụng linen trong nhà.
Chuyển đến Việt Nam, tôi may mắn gặp được một số phụ nữ có kỹ nghệ thêu điêu luyện, thế là tôi thuê một người để giúp mình thêu thùa một số vật dụng trang trí trong nhà mới. Dần dà, tôi bắt đầu chuyển sang thiết kế, nhưng đơn giản chỉ là cho mình chứ không hề nghĩ đến chuyện xây dựng một công ty thêu cao cấp. Mãi đến khi có một vài người bạn ngỏ lời muốn mua những sản phẩm do mình thiết kế, tôi mới nghĩ đến chuyện thành lập thương hiệu riêng.
Bên trong phân xưởng Catherine Denoual Maison.
Điều gì làm nên sự khác biệt cho sản phẩm nhà Catherine Denoual?
Trên thế giới có vô số thương hiệu đồ linen cao cấp, và có phong cách riêng độc đáo. Điều khiến chúng tôi khác biệt chính là những sản phẩm thêu trên chất liệu linen dành riêng cho việc trang trí nhà cửa. Để tạo ra sự khác biệt đó, chúng tôi chọn chất liệu vải thượng hạng, có độ bền cao và mang đến cảm giác mềm mại. Sau chất lượng, chúng tôi cũng chú trọng đến cả thiết kế lẫn hình thêu, có thể là thủ công lẫn bằng máy. Người ta thường nghĩ đồ thêu là quê mùa, nhưng thiết kế ở Catherine luôn rất đương đại. Chúng tôi tái hiện nghệ thuật thêu truyền thống theo cách hiện đại để nó sống mãi theo thời gian.
Những người ưa chuộng sản phẩm của Catherine Denoual, họ là ai?
Đó là những người phụ nữ trong độ tuổi từ 25-65, họ thích trang trí nhà cửa và trân trọng giá trị của những giấc ngủ ngon. Họ có thể là những người thành công ngoài xã hội, nhưng cũng rất quan tâm đến gia đình, hoặc mới lập gia đình. Họ biết giá trị của những sản phẩm cao cấp. Ngoài ra, chúng tôi còn làm việc với những khách sạn, resort 5 sao mong muốn mang đến trải nghiệm hoàn hảo cho khách hàng của họ.
“Để tạo ra sự khác biệt, chúng tôi chọn chất liệu vải thượng hạng, có độ bền cao và mang đến cảm giác mềm mại.”
Tìm kiếm những người thợ lành nghề tại Sài Gòn có khó không?
Có những người đã làm việc với chúng tôi từ những ngày đầu đến tận bây giờ, tức là hơn 20 năm rồi. Hiện họ đang nắm giữ các vị trí quan trọng ở xưởng như Quản lý chất lượng và Thợ rập. Nói về nghề thêu tay, công việc này đòi hỏi kỹ năng điêu luyện, vì thế chúng tôi cố gắng tạo điều kiện đề truyền nghề cho những người trẻ hơn. Thợ cũ dạy thợ mới, đó là cách để giúp nghề thêu trường tồn qua các thế hệ.
“Thợ cũ dạy thợ mới, đó là cách để giúp nghề thêu trường tồn qua các thế hệ.” – Bà Catherine chia sẻ.
Những loại vải như thế nào thì cho ra chất lượng thượng hạng? Catherine Denoual nhập vải từ đâu?
Chúng tôi làm việc với một nhà cung cấp vải tại nước ngoài đã hơn 10 năm nay. Họ sản xuất vải theo yêu cầu đặc biệt của chúng tôi. Đối với các sản phẩm chăn ga gối, chúng tôi nhập loại 100% Long Staple Cotton Satin, chỉ có loại cotton này mới đủ phẩm chất để tạo ra những sản phẩm có chất lượng tốt nhất. Còn về khăn bàn và các vật dụng trang trí trong nhà, chúng tôi chọn loại 100% Stone Washed Linen, tôi đặc biệt yêu thích sự mềm mại mà chất liệu này mang lại. Ngoài ra, tại xưởng còn có các loại vải Lụa và Nhung dành riêng cho dòng ga giường cao cấp nhất.
“Chúng tôi tái hiện nghệ thuật thêu truyền thống theo cách hiện đại để nó sống mãi theo thời gian.” – Theo bà Catherine.
Trong vòng 5 năm sắp tới, thương hiệu Catherine Denoual sẽ phát triển theo định hướng như thế nào?
Tôi hy vọng mình có thể mở thêm cửa hàng tại Hà Nội, và có mặt tại thị trường châu u, đặc biệt là tại các department store cao cấp như Le Bon Marché tại Paris. Với các thiết kế đang có, chúng tôi tự tin rằng mình có thể chinh phục thị hiếu của người dùng ở nhiều thị trường khác nhau.
Cuối cùng, chúng tôi nên trò chuyện với ai tiếp theo?
Cá nhân tôi đề cử Hanoia, một thương hiệu đồ thủ công mỹ nghệ, sơn mài cao cấp tại Hà Nội. Tại Hanoia, họ vận dụng những ngành nghề truyền thống của Việt Nam như nghệ thuật sơn mài, chạm khắc và lụa Lãnh Mỹ A. Nếu như đồ sơn mài ở chợ Bến Thành có khoảng 5-6 lớp sơn thì ở Hanoia, nghệ nhân sử dụng đến 25 lớp sơn, và mất khoảng vài tháng để hoàn thiện sản phẩm. Có thể nói, họ vừa giữ gìn, vừa phát triển các ngành nghề di sản truyền thống cho Việt Nam. Đó là cả một câu chuyện khơi gợi nguồn cảm hứng.
Xem thêm:
[Bài viết] Môi Điên và những biên độ sáng tạo
[Bài viết] Thời trang bền vững – Phần 3: Những ứng dụng thực tiễn từ Metiseko