Chuyến hành trình của ilco: Từ Việt Nam đến Centre Pompidou

ilco là studio thiết kế tại London, được thành lập bởi Madeleine Duflot (Strasbourg) và Koa Phạm (Thành phố Hồ Chí Minh). Cả hai gặp nhau khi còn đang học tại trường Central Saint Martins, London.

Dự án đầu tiên, into-form gây được sự chú ý nhất định tại Tuần lễ Thiết kế Milan năm 2018 bởi lối tư duy kết hợp giữa “nghệ thuật và thiết kế”. Nhà báo Tom Morris của tạp chí Architectural Digest đã bình chọn ilco là một trong 6 tài năng đáng theo dõi tiếp theo sau sự kiện. 

Cùng đến với chuyến hành trình của ilco trong dự án thứ hai của họ: Brique Blanche - được ra đời trong thời điểm đại dịch Covid. 

Brique Blanche, cục gạch nhôm đến từ Việt Nam

Dự án thứ hai, Brique Blanche (BB) là phiên bản bằng nhôm của cục gạch ống Việt Nam. Dự án được ấp ủ trong chuyến đi thực tế của ilco tại Việt Nam vào tháng 10 năm 2019. Hai nhà thiết kế (NTK) đã thực sự ấn tượng bởi hàng ngàn viên gạch xuất hiện khắp thành phố, được xếp chồng, hay nằm la liệt bên vệ đường. BB xoay quanh ý niệm: Nghệ thuật nên được hoàn toàn chìm đắm trong đời sống thường nhật.

Chất liệu nhôm của gạch giúp chúng được nhìn nhận trong một luồng tư duy mới mẻ. 'Brique Blanche' là phép chơi chữ từ ý niệm ‘Carte Blanche’ trong tiếng Pháp (tạm dịch: ‘Tuỳ ý’). Với sự tự do đó, khán giả có thể dùng nó một cách tuỳ thích: làm lọ đựng bút, lọ cắm hoa, chặn cửa,... Sự chiết trung trong cách sử dụng tạo ra mối quan hệ riêng tư giữa tác phẩm và khán giả. 

Đây cũng là nỗ lực của ilco trong việc đưa nghệ thuật vào đời sống một cách thân thuộc. Trước là một tác phẩm mà chức năng nghệ thuật được nối dài từ tâm khảm đến thực tế, sau trở thành một vật phẩm sử dụng hàng ngày. Định nghĩa của chính bạn về nghệ thuật mới là quan trọng.

Brique Blanche | Hình ảnh bởi Thy Trần

“Trong dự án Brique Blanche của Koa Phạm và Madeleine Duflot, có một sự hóm hỉnh trong việc chơi đùa giữa cách tạo ra một vật phẩm trần tục và cách tạo ra một tác phẩm nghệ thuật “toả ánh hào quang”. Brique Blanche cũng là một sự nhắc lại khéo léo về lịch sử giữa Việt và Pháp. Trong những năm đầu thế kỷ 20, Bác Hồ đã dùng gạch để giữ ấm thân mình trong những đêm đông ở Châu Âu.” - Đỗ Tường Linh, giám tuyển, nhà nghiên cứu nghệ thuật ở Six Space, Hà Nội.

Cũng trong chuyến đi, hai NTK đã có dịp được trò chuyện và tham quan các nhà máy, trong đó có nhà máy sản xuất nhựa eps Tín Thành. Rộng 100.000 mét vuông, đây là nơi cho ra đời hàng loạt các bao bì xốp và giấy cho nhiều ngành: điện tử, y tế, dân dụng,… Thấy được những chiếc khuôn đúc được làm từ nhôm sáng bóng, cả hai đã ngỏ ý muốn nhờ anh Dũng, chủ nhà máy, gia công giúp.

“Anh sẽ hỗ trợ các em 20 viên gạch đầu tiên”, anh Dũng đồng ý, dù bản thân cũng rất ngờ vực, thấy ý tưởng độc đáo nhưng lo rằng sẽ không thể tiêu thụ trên thị trường, vả lại đây là “trái ngành”. Đây là rào cản lớn giữa người thiết kế và người gia công, bởi một sản phẩm độc đáo, chưa có mặt trên thị trường thì cũng thật khó để hình dung cách nó được sản xuất và tiêu thụ. Do đó, sự hỗ trợ của anh thật đáng quý.

Hành trình gian nan mùa covid

Sản phẩm chủ yếu ra mắt thị trường châu Âu qua các tuần lễ thiết kế. Tuy vậy, mọi thứ đều bị trì hoãn do dịch covid bùng phát. Thách thức cho hai NTK trẻ là rất lớn khi chinh phục thị trường theo lối thông thường đã đầy cạnh tranh, nay còn đối mặt với thách thức tiếp cận tệp khách hàng. Vốn được đào tạo về thiết kế, giờ đây họ phải linh động luôn nhiều khâu, như bán hàng trực tuyến, chiến lược marketing,... Tất cả đều mới mẻ, họ lại không có kiến thức chuyên sâu. 

Tín hiệu khả quan chỉ thật sự nhen nhóm từ những nơi dịch đã yên. Ở Việt Nam, hai thương hiệu Aeie và Objoff đã nhận phân phối sản phẩm của ilco. Còn ở Hàn Quốc, nhà sách Rope editions, Seoul, cũng đã ngỏ lời.

Brique Blanche tại Objoff | Hình ảnh bởi Quỳnh Nguyễn

Brique Blanche tại Ropes Edition | Hình ảnh bởi Kim Ye Won

Brique Blanche tại Aeie Studios | Hình ảnh bởi Lan Nhi

Khi ilco tham dự Tuần lễ Thiết kế Paris vào đầu tháng 9 vừa rồi cũng là lúc Paris trở thành điểm dịch nóng của nước Pháp. Sự kiện diễn ra thật ảm đạm. Nhưng may mắn đã mỉm cười trong ngày cuối cùng. Người của bảo tàng Centre Pompidou đã đến, đề nghị xin được mua gạch để bán trong gian hàng của bảo tàng. Điều này thật sự là một thành công, bởi một sản phẩm có cảm hứng và gia công tại Việt Nam nay đã có mặt tại một trong những cửa hàng lớn ở Paris.

Brique Blanche tại La Boutique du Centre Pompidou | Hình ảnh bởi ilco

Đây là bước khởi đầu đầy hứng khởi để hai NTK có thể tiếp tục nuôi dưỡng những dự án tiếp theo và thuê một không gian làm việc nhỏ. Trong tương lai, ilco muốn làm một triển lãm về những hoạ sĩ đã dùng cục gạch nhôm làm chất liệu sáng tác nên những tác phẩm nghệ thuật. Kết hợp giữa nghệ thuật và thiết kế là điều mà ilco luôn hướng tới. Hãy cùng theo dõi ilco và cuộc hành trình của họ với những dự án mới.