“Làm việc từ xa” + “Thời trang” = Sự kết hợp lý tưởng giờ đây đã là hiện thực đang diễn ra mỗi ngày. Mặc dù sự phát triển của công nghệ giúp việc liên lạc và kết nối với đội ngũ trở nên dễ dàng hơn, thời trang vẫn có một số hoạt động nhất định đòi hỏi phải làm việc tập trung và gặp gỡ trực tiếp, ví dụ như học tập, thiết kế, sản xuất và kinh doanh…
Khi đại dịch COVID-19 bùng phát trên toàn cầu, từ các cửa hàng tại Trung Quốc, văn phòng Nike ở London, cho đến tòa soạn Condé Nast tại New York… đều đồng loạt đóng cửa. Các trường thiết kế cũng không ngoại lệ. Một số nơi đang được khử trùng và lên kế hoạch mở cửa lại trong thời gian tới. Một số khác đã yêu cầu nhân viên, sinh viên và giảng viên của họ “work-from-home” (WFH — làm việc tại nhà) cho đến khi có thông báo mới…
Trong hoàn cảnh mà sự thay đổi là điều bắt buộc, giới thời trang toàn cầu đang WFH như thế nào?
1. Hỗ trợ thiết bị, tập huấn kỹ thuật và linh hoạt khi làm việc từ xa
Giúp đội ngũ của mình có trách nhiệm với công việc hiện tại khi làm việc tại nhà bằng một chính sách hỗ trợ rõ ràng và dễ thực hiện là việc làm cần thiết của mọi tổ chức. Đây không chỉ là giải pháp ngắn hạn mà còn mang nhiều tiềm năng để trở thành tương lai của các công sở.
Trong trường hợp nền kinh tế đi xuống, chủ doanh nghiệp có thể sẽ phải cắt giảm nhiều chi phí như thuê mặt bằng, văn phòng, chi phí đi lại, ăn uống,… Nếu công tác tập huấn, chuẩn bị để làm việc và học tập từ xa được chuẩn bị tốt và vận hành hiệu quả, nhiều người sẽ tự tin và sẵn sàng hơn với hình thức lao động này. Qua đó giữ được hiệu quả công việc và thích nghi tốt hơn nếu hoàn cảnh thay đổi.
Nhà bán lẻ
“Dành nhiều sự tin cậy cho các nhân viên của mình khi làm việc từ xa.” — Lời khuyên mà Claire McCartney, chuyên gia tại Viện Phát triển Nhân lực của Anh (CIPD) gửi đến các quản lý nhân sự.
Để bắt đầu, các công ty nên thử nghiệm một ngày làm việc tại nhà cho toàn công ty. Đây là cơ hội để các nhà quản lý và đội nhóm của mình cùng nhau trải nghiệm, xác định và giải quyết những vấn đề phát sinh. Nhà bán lẻ trực tuyến thời trang cao cấp MatchesFashion đã sử dụng phương pháp này.
Nhà thiết kế
Ở Anh, gần 50% các doanh nghiệp thời trang không sẵn sàng để làm việc từ xa, theo khảo sát từ công ty tư vấn tuyển dụng chuyên nghiệp Robert Walters. Thông thường, chỉ có các nhân viên cấp cao (senior) được trang bị và tập huấn để làm việc theo cách này.
Để giải quyết vấn đề trên, tại thương hiệu thời trang quy mô nhỏ của nhà thiết kế Canada Tanya Taylor, các nhân viên được yêu cầu điền vào một bảng kiểm kê (excel) danh mục những vật dụng và trang bị họ đang có sẵn và chưa có, để tái lập một không gian làm việc tương tự ở văn phòng, tại nhà riêng của mình.
Sau đó, họ chuyển phát dress forms, dụng cụ và nguyên liệu đến tận nhà các nhân viên thiết kế, hỗ trợ chuẩn bị những cuộc họp trực tuyến để mô phỏng một buổi mặc thử trang phục mẫu như ở công ty.
Nhà giáo dục
COVID-19 đã tạo ra một thách thức chưa từng có cho các trường dạy thiết kế trên toàn thế giới: Làm cách nào để dạy những môn học cần hướng dẫn và thực hành online?
Hầu hết các trường đã ứng phó bằng cách chuyển dần một số học phần sang giảng dạy từ xa (remote teaching), điều này đồng nghĩa với việc điều chỉnh tiến độ đào tạo và biên soạn lại giáo án để phù hợp với hình thức này.
Layla Sailor, Giảng viên chuyên ngành Xây dựng hình ảnh quảng bá thời trang tại University of Creative Arts ở Hong Kong, cho biết: “Hiện tại, có 90% thời lượng học cần phải sử dụng xưởng thực hành (workshop), những môn này đã được dời đến cuối học kỳ. Trường cũng cho phép các sinh viên thực hiện các buổi chụp ảnh báo cáo theo thời gian và cách thức thuận tiện cho sinh viên nhất.”
2. Thống nhất nguyên tắc họp trực tuyến
Thống nhất những quy tắc cơ bản cho các cuộc họp trực tuyến sẽ giảm thiểu những trục trặc kỹ thuật có thể xảy ra khi vận hành, tối ưu hoá thời gian tương tác, trao đổi công việc để mỗi cá nhân có nhiều thời gian hơn để thực hiện những nhiệm vụ độc lập.
Và hơn hết, những cuộc họp trực tuyến là công cụ tuyệt vời để gắn kết và động viên tinh thần bạn bè, đồng nghiệp khi tình hình dịch bệnh còn nhiều diễn biến khó lường.
Nhà xuất bản và truyền thông
Slack và Zoom đã và đang phát triển thần tốc trong vài năm gần đây, nhưng với nhiều công ty, đây mới là lần sử dụng đầu tiên. Tuy vậy, các công ty đang thích nghi nhanh chóng. Một stylist giấu tên từ Vogue China nói rằng tòa soạn đang chuyển sang các cuộc họp video để tổ chức sản xuất nội dung cho các ấn bản sắp tới.
Tại Bắc Kinh, chỉ những lãnh đạo chủ chốt như Giám đốc mỹ thuật và Giám đốc sản xuất đi làm tại văn phòng, vì những vấn đề bảo mật. “Tất cả các nhân viên còn lại liên lạc qua WeChat và họp bằng Zoom trong vài tháng qua.”
Thương hiệu thời trang
Thương hiệu thời trang Sunnei tại Ý đã mời những nghệ sĩ tại Milan bị ảnh hưởng bởi biện pháp giới nghiêm, trưng bày tác phẩm của mình trên trang Instagram của thương hiệu này, trên IGTV hoặc Instagram Story… Có quá nhiều công cụ để thử nghiệm dẫn đến việc chưa thể xác định được quy chuẩn nào là hiệu quả nhất để ứng dụng toàn cầu.
Vì vậy, hãy thống nhất nội quy sử dụng các kênh truyền thông nội bộ và đại chúng của tổ chức mình. Ví dụ, các cuộc họp chỉ dùng Zoom, cuộc gọi dùng WhatsApp và trao đổi văn bản thì dùng Slack. Sự đồng bộ này sẽ giảm thiểu những hỗn loạn có thể xảy ra khi vận hành doanh nghiệp từ xa.
Sinh viên thiết kế thời trang
Giáo sư Patrick Gottelier với 27 năm kinh nghiệm trong ngành công nghiệp thời trang, hiện đang điều hành DeTao Masters Academy, Thượng Hải, đã đổi mới giáo trình bằng việc xây dựng bài giảng mở bằng nhiều câu hỏi và dùng WeChat để buổi học được tiến hành linh động nhất có thể.
Trong thời gian ở nhà, các sinh viên tại trường này đã lên lớp từ xa các môn học Cắt rập và xem các video hướng dẫn Dệt kim, vừa thực hành, vừa đặt câu hỏi và phản hồi trực tiếp đến giáo viên của trường.
Giáo sư Gottelier đồng ý rằng trải nghiệm trực tuyến không thể tái hiện việc học tại studio một cách hoàn hảo, nhưng ông muốn tập trung vào mặt tốt của nó. “Nhìn chung, phản hồi của sinh viên là tích cực.”- ông nói.
Một sinh viên nhận xét: “Không khí lớp học thoải mái, không có ai phàn nàn, dù không đến trường được để sử dụng máy dệt, nên có thể đồ án này phải đan thủ công nên sẽ khá cực nhọc, tôi đã không ra khỏi nhà trên 6 tuần và cảm thấy rất buồn chán… Việc học từ xa giúp tôi tích cực hơn, có định hướng cho việc học và vượt qua cơn khủng hoảng này.”
3. Thực hành thiết kế thời trang 3D trên máy tính
“Mặc dù thời trang may đo cổ điển dựa trên tay nghề thủ công của các nghệ nhân vẫn tiếp tục tồn tại, cơn sóng thần số hóa đang đến sẽ thúc đẩy ngành công nghiệp thời trang sớm phải tái đánh giá lại các kỹ năng cần thiết trong hệ thống giáo dục thời trang hiện tại.” — Ông Holden kết luận.
Thực tế, kỹ năng thiết kế 3D đang được nhiều công ty thời trang và sản xuất may mặc thêm vào các mô tả công việc của mình cho vị trí nhà thiết kế, để giúp việc thiết kế thông minh hơn. Những phần mềm như Clo3D, Optitex và Browzwear cho phép các nhà thiết kế thử nghiệm tạo ra bản mẫu quần áo đầu tiên (prototype) trên mô phỏng 3D, có độ thực tế lên đến 98%, trước khi sản xuất đồ mẫu (sample).
Trong bộ ba công cụ trên, Clo3D có giao diện thân thiện và nhiều tutorials trên Internet, từ nhà phát triển phần mềm và cộng đồng người dùng trên toàn thế giới, nên được các nhà thiết kế tự do và các sinh viên thiết kế rất ưa chuộng để tự học và chia sẻ các thiết kế 3D của mình trên Instagram.
Cộng đồng CLO3D Designer VietNam dù mới được thành lập từ đầu năm 2020 chỉ với gần 150 thành viên nhưng mỗi tuần đều có nhiều hoạt động sôi nổi như hỏi đáp, hướng dẫn kỹ thuật và các thử thách thiết kế (khẩu trang, mặc gì khi wfh…) khá thú vị. Đã có nhiều thiết kế từ Việt Nam được đăng tải trên các trang mạng xã hội của Clo3D, nhận được nhiều khen ngợi từ bạn bè quốc tế.
Trong hệ thống thời trang
Về phía sản xuất, phần mềm thiết kế thời trang 3D được sử dụng để giúp các nhà máy gia công phát triển prototype thành nhiều phương án cho một sản phẩm, thay đổi nhiều loại vải, cách may khác nhau, thử nghiệm cách mà khách hàng có thể mặc chúng qua các đoạn animation (hoạt hoạ). Các tập tin thiết kế sau đó được gửi đến phân xưởng để sản xuất đại trà.
Việt Nam là nơi tập trung nhiều nhà máy và công xưởng sản xuất quần áo và cũng là nơi cách mạng công nghiệp 4.0 đang diễn ra mạnh mẽ. Theo số liệu nghiên cứu của Clo3D, thời gian duyệt mẫu theo cách truyền thống bằng mẫu vật lý là 37 ngày và tỉ lệ mẫu được duyệt sản xuất là 15%, sau khi ứng dụng công nghệ, thời gian còn 27 giờ và tỉ lệ duyệt mẫu thành công là 55%.
Nắm bắt những ưu điểm tiết kiệm nguyên liệu, nhân công và thời gian khi duyệt mẫu sản xuất với khách hàng, các công ty dệt may như Motives, May 10, TNG đã và đang bắt đầu ứng dụng công nghệ thiết kế thời trang 3D vào quy trình sản xuất của mình.
Trong giáo dục và đào tạo
Tình trạng phong tỏa đang buộc những trường dạy thời trang truyền thống nhất cũng phải tham gia vào công nghệ kỹ thuật số, tìm cách để dung hòa giữa hoạt động ngoại tuyến và trực tuyến.
Leslie Holden, Giám đốc Chương trình đào tạo sau đại học tại Amsterdam Fashion Institute nêu ý kiến: “Nếu xem đại dịch COVID-19 là một động lực để thay đổi, dựng mẫu thiết kế 3D là công nghệ lý tưởng để các trường đại học dạy thiết kế thời trang xem xét và sử dụng khi học tập từ xa trở thành xu thế mới.
Sinh viên có thể chia sẻ các thiết kế digital và tập tin rập với các giảng viên trên toàn thế giới. Càng đi sâu vào kỹ thuật này, họ sẽ nhận ra rằng mình có thể sáng tạo nhiều hơn với ít thời gian và chi phí hơn, so với cách truyền thống.”
Kết
Trong khi rất nhiều người cảm thấy khó khăn khi tiếp tục làm việc tại nhà, vì những điều kiện bất tiện cũng như hạn chế về mặt nguyên liệu, trang thiết bị, thì một bộ phận các sinh viên thiết kế tại London đang ‘work-from-home’, lại mang đến sự ngạc nhiên bằng những suy nghĩ tích cực và tràn đầy hy vọng.
Họ cho rằng, vòng quay hối hả và bất tận của thời trang cần được giảm tốc, những nhân sự giữ vai trò định hướng của ngành sẽ có thêm thời gian để suy ngẫm, thực hành những chiến lược mới cho thời trang chậm và bền vững, hậu đại dịch.
Thời trang bền vững không chỉ có lợi cho Trái Đất, môi trường và các loài sinh vật, mà còn là sự ổn định về công việc và thu nhập cho 430 triệu công nhân đang làm việc trong chuỗi cung ứng của ngành dệt may thời trang, đội ngũ này phần lớn sống tại Châu Á.
Bài viết được thực hiện bởi Hanaduvent.
Xem thêm:
[Bài viết] Giữa COVID-19, người kinh doanh thời trang direct-to-consumer nên làm gì?