1. Red flag law là gì?
Chúng ta đã quen với thuật ngữ “red flag” chỉ những dấu hiệu thể hiện nguy hiểm tiềm tàng hoặc thảm họa có thể xảy ra. Thuật ngữ này cũng mang nghĩa “hãy cẩn thận” hoặc “hãy đề phòng.”
Nét nghĩa này đi vào nhiều lĩnh vực, không chỉ dừng lại ở chủ đề quan hệ yêu đương như ta thường thấy, mà còn xuất hiện trong một đạo luật đặc biệt tại Mỹ dưới tên gọi Red flag law.
Red flag law hướng tới kiểm soát súng đạn và ngăn chặn sớm các mối nguy từ người sở hữu súng. Luật này cho phép người dân yêu cầu tòa án địa phương tạm thời tước quyền sở hữu súng của một cá nhân nếu người này có dấu hiệu bạo lực hoặc bất ổn tâm lý và có thể gây nguy hiểm cho bản thân hoặc người khác.
Bên cạnh đó, đạo luật cho phép thu hồi vũ khí kể cả khi đối tượng không có tiền án, tiền sự, hay tiền sử tâm thần. Điều này mở ra phương án khẩn để “tuýt còi” những đối tượng khả nghi và trao quyền chủ động phản ứng cho người dân.
2. Nguồn gốc của red flag law?
Connecticut là bang đầu tiên đề xuất và áp dụng red flag law vào năm 1999. Ngoài Connecticut, cho tới 2018, chỉ có bốn bang là Indiana, California, Oregon, và Washington sử dụng đạo luật này.
Tuy nhiên, những vụ xả súng nghiêm trọng từ 2018 tới hết 2021 đã tác động mạnh lên giới lập pháp. Tới nay, thủ đô Washington D.C. cùng 19 bang khác đã tích hợp toàn bộ hoặc một phần đạo luật này vào hệ thống luật pháp cấp địa phương.
Tên gọi "red flag law" thay đổi tại một số bang nhất định, nhưng tựu trung vẫn xoay quanh hai từ khóa là “sở hữu” và “súng.”
3. Tại sao red flag law phổ biến?
Sở hữu súng là vấn đề giai dẳng của nước Mỹ trong hàng chục năm nay. Những tranh cãi xung quanh vấn đề này xuất hiện cả trong những sản phẩm văn hóa đại chúng.
Sau vụ xả súng trường học tại thành phố Uvalde bang Texas, người dân và chính quyền Mỹ hướng sự chú ý về việc kiểm soát súng đạn. Tuy nhiên, các dự thảo luật thắt chặt sở hữu súng bất đồng sâu sắc với những người coi đó là quyền riêng tư và quyền tự vệ của công dân Mỹ.
Trong bối cảnh ấy, red flag law có thể là điểm cân bằng để hai bên cùng thỏa hiệp. Đạo luật này có tiềm năng bảo vệ an toàn cho người dân mà không tác động tới quyền sử dụng vũ khí nói chung trong toàn xã hội Mỹ.
Thay vì ngăn chặn hay thắt sự sở hữu, luật hướng tới những đối tượng có khả năng gây nguy hiểm mà không đánh đồng tất cả người có súng đều nguy hiểm. Do đó, red flag law có thể “chiều lòng” người ủng hộ trong khi vẫn ngăn chặn những vụ tấn công xảy ra.
Tuy nhiên, thực tế cho thấy red flag law vẫn chưa đạt được độ phủ cần thiết để thực sự có tác động lên nước Mỹ. Có ý kiến lo ngại rằng lực lượng chức năng có thể lạm dụng đạo luật này để xâm phạm vào quyền lợi người dân.
Bên cạnh đó, nhiều người nghi ngờ tính thực tiễn của đạo luật này trước thực trạng xả súng vẫn diễn ra khá thường xuyên, hay đáng buồn hơn là đã trở nên “nhàm tai” với cộng đồng quốc tế.
4. Cách dùng red flag law
Tiếng Anh
A: The Uvalde shooting is such a horrible event.
B: If Texas had employed the red flag law, the shooting would have been prevented even before its beginning.
Tiếng Việt:
A: Vụ xả súng Uvalde thật là tồi tệ.
B: Nếu bang Texas áp dụng "luật cờ đỏ" thì có khi đã ngăn chặn được vụ việc từ trước khi nó xảy ra.