“Chỉ những người không giỏi giang gì mới phải làm công việc này."
Tôi sững lại phải đến 3 giây vì câu nói này. Nó đánh trúng vào tâm lý còn thiếu tự tin của tôi khi đang thực hiện những bước đầu tiên cho một dự án mới. Tôi cũng mất nhiều tiếng đồng hồ luẩn quẩn với những suy nghĩ về năng lực của bản thân và vô số những điều mơ hồ khác.
Những suy nghĩ này cũng vô tình dẫn tôi về miền quá khứ của chính mình, khi tôi đã phải vật lộn để xây dựng sự tự tin, vào bản thân, vào khả năng của mình khi còn là một cô bé học cấp Hai. Một lần, theo lời rủ rê của một người bạn, tôi đã ghi danh vào một khoá học MC tại Cung văn hoá hữu nghị Việt Xô. Chúng tôi đều vẽ ra những viễn cảnh tươi đẹp khi kết thúc khoá học, chúng tôi sẽ tự tin như thế nào, sẽ có cơ hội trở thành MC ra sao. Chúng tôi đã lóc cóc chở nhau đi học bằng xe đạp vài buổi tối mỗi tuần. Khi đến ngày phải đứng lên phát biểu, cũng như chuẩn bị cho bài nói đầu tiên của mình trước thầy cô giáo, khi đó là những MC và người dẫn chương trình nổi tiếng của Đài Việt Nam, cũng có những thầy cô là diễn viên gạo cội, tôi bắt đầu toát mồ hôi hột theo nghĩa đen. Khi chỉ còn một tháng nữa là kết thúc khoá học và chắc chắn tôi phải đứng lên để nói trơn tru và mạch lạc, tôi đã muốn chạy trốn. Người bạn rủ tôi nhập học thậm chí đã nghỉ học. Và tôi cảm giác chỉ còn mình tôi giữa một lớp học toàn các anh chị học viên tài giỏi.
Không hiểu bằng cách nào, tôi đã không chạy trốn. Tôi đã soạn một bài nói theo chủ đề tự chọn cho buổi tổng kết khoá học và không suy nghĩ gì nhiều thêm. Tôi đã mặc kệ nỗi sợ hãi khi phải đứng trước một đám đông và những lời nói không mấy thiện cảm về năng lực của mình. Và kết quả là những ngày đêm tập luyện đã không uổng công. Ít nhất là tôi đã vượt qua được chính mình, từ một cô bé nhút nhát trở thành một cô bé có thể đứng phát biểu trước một đám đông 100 người.
Theo bài viết có tựa “Khoa học về sự tự tin” trên Forbes, nhiều người có suy nghĩ rằng sự tự tin của nhiều người từ khi sinh ra đã có may mắn có được sự tự tin. Điều này không đúng. Sự tự tin là kết quả của những suy nghĩ và những hành động của bạn. Sự tự tin được xây dựng dựa trên niềm tin vào năng lực của bạn. Nó có thể là niềm tin vào khả năng học một công nghệ mới của bạn, niềm tin rằng bạn có thể dẫn đầu một nhóm làm việc, niềm tin vào năng lực giải quyết khó khăn hay xử lý khủng hoảng, niềm tin rằng bạn có thể nghỉ việc, có một sự nghiệp mới, chấm dứt một mối quan hệ tiêu cực hay bắt đầu khởi nghiệp.
Những niềm tin mà chúng ta có, dù đúng hay không, đều điều khiển hành động và định hình nên cuộc sống của chúng ta. Một tin tốt là các nghiên cứu mới về tính khả biến thần kinh (khả năng có thể thay đổi của các neuron thần kinh hoặc những liên kết của chúng để thích ứng, học điều mới) chứng minh rằng con người có khả năng rèn luyện não bộ tiến tới làm thay đổi suy nghĩ và hành động của họ ở bất cứ lứa tuổi nào. Điều này có nghĩa là bất kể bạn rụt rè đến mức nào, thì việc xây dựng sự tự tin của bản thân bạn theo khoa học là “một lựa chọn". Với nỗ lực không ngừng nghỉ và sự can đảm chấp nhận rủi ro, bạn sẽ dần nâng cao được sự tự tin.
Tuy nhiên, không phải lúc nào bạn cũng có được sự tự tin mà bạn mong muốn. Nó sẽ được thúc đẩy khi bạn có được thành công trong công việc, hay khi bạn nhận được lời khen ngợi. Ngược lại, khi bạn nhận phải sự chỉ trích, bị từ chối hay đơn giản là bạn cảm thấy không được công nhận trong tập thể, sự tự tin cũng sẽ bị ảnh hưởng. Do đó, điều quan trọng ở đây là không nên quá phụ thuộc vào sự khẳng định của người khác trong việc nâng cao giá trị của bản thân bạn. Chính bạn hãy nắm quyền sở hữu đó để thực hiện những bước cần thiết giúp duy trì giá trị và sự tự tin của bản thân.
Quay trở lại trải nghiệm khi nhỏ, mặc dù về sau này tôi đã không theo nghề MC, nhưng những kĩ năng mà tôi có được sau khoá học đó vẫn được sử dụng cho đến tận bây giờ. Đó cũng là một trong những bài kiểm tra sự tự tin của bản thân tôi và thực sự là một bài học mà tôi đúc kết được mỗi khi có một nỗi sợ ập đến: hãy đối mặt.
Bởi suy cho cùng, bạn có thể thành công hoặc thất bại khi bắt tay vào công việc. Nhưng nếu không làm, bạn chắc chắn sẽ thất bại.