Bài viết được chuyển ngữ từ "How to Discover What You're Really Fighting About in Marriage", đăng trên blog 80/80 Marriage của Nate & Kaley Klemp.
Hôm trước, hai vợ chồng chúng tôi có một trận cãi vã khá căng thẳng. Vấn đề là chúng tôi không thống nhất được nên tận dụng hết chiều Chủ nhật như thế nào. Kaley thì muốn gặp một người bạn, còn Nate thì muốn tổ chức hoạt động gia đình.
Lúc đầu, chúng tôi bàn bạc rất nhẹ nhàng. Nhưng rồi, từ lúc nào mà câu chuyện bắt đầu trượt ra khỏi đường ray. Cả hai chúng tôi đều thấy bứt rứt khó chịu và giận dữ. Chúng tôi đều cảm thấy như đối phương không thật sự chịu lắng nghe mình.
Ngay khoảng khắc đó, cả hai chúng tôi đều nhận ra rằng: có hai giải pháp cho vấn đề này. Giải pháp đầu tiên là đặt cược hết vào đề nghị của một bên. Nếu đề nghị đó hoá ra là sai lầm, thì kết cục là chúng tôi sẽ đổ lỗi nhau và bới móc luận điểm của đối phương như hai ứng cử viên tổng thống đang phản bác nhau.
Giải pháp thứ hai sẽ mang lại kết quả hoàn toàn khác. Chúng tôi sẽ đình chiến và cùng đặt ra một câu hỏi cơ bản, lý do thật sư đằng sau trận tranh cãi này là gì?
Thay vì oán giận và căng thẳng, giải pháp thứ hai sẽ khơi dậy trí tò mò và dẫn ta đến cuộc hành trình khám phá vào sâu bên trong những tầng cảm xúc ngầm là nguyên cớ cho sự bất hoà giữa hai người.
May mắn là vào ngày đó, chúng tôi đã chọn phương án hai. Thông thường chúng tôi không chọn phương án này đâu. Nhưng may thay là quyết định này không chỉ giúp giải quyết mâu thuẫn của hai bên, mà còn giúp hai vợ chồng tôi nhìn nhận bản thân rõ ràng hơn.
Khi đào sâu vào các tầng cảm xúc, Kaley thấy rằng bản chất của mong muốn được gặp bạn bè là nhu cầu được có thêm nhiều thời gian và không gian hơn cho bản thân. Nate thì nhìn thấy đằng sau sự bứt rứt là mong muốn được có một khoảng thời gian cùng với gia đình hơn là không gian chung, đặt biệt là trong thời kỳ ở nhà chống dịch như thế này.
Vậy thì làm sao để bạn nhận ra bản chất thật sự của một cuộc cãi vã?
1. Để ý khi nào bạn ‘cắn câu’
Pema Chödrön, một giáo viên dạy về chánh niệm, có một cụm từ cực kỳ phù hợp để gọi tên tình trạng khi một người lâm vào trận cãi vã căng thẳng. Cụm từ đó là ‘cắn câu’. Ý của cô ấy là chúng ta thường thấy miếng mồi câu mà cơn giận dữ thả xuống cứ đung đưa trước mắt ta. Cái thao thúc muốn ‘đớp mồi’ và phản pháo lại đối phương là rất khó cưỡng lại. Khoảng khắc mà ta ‘cắn câu’ là khi ta trở nên hung hăng hay nặng lời. Và cũng như chú cá tội nghiệp đã đớp mồi bị treo lủng lẳng ở đầu dây câu, đó là khoảng khắc ta càng thấy đau khổ và vật vã hơn. Thế nên, bước đầu tiên là hãy chú ý đến những cử động nhỏ của bản thân trước khi bạn sắp sửa nổi đoá và hung hăng.
2. Tạm đình chiến
Khoảng khắc bạn nhận ra mình bị xoáy theo cơn giận dữ và bất đồng khi tranh cãi, hãy tạm đình chiến. Bạn có thể dừng lại để hít thở sâu vài cái. Điều này sẽ giúp bạn nhận ra thái độ của bản thân với đối phương, “Có lẽ mình đã bắt đầu thấy khó chịu và tức giận rồi đây.” Dù bạn chọn làm gì, thì tạm đình chiến trong chốc lát sẽ là chìa khoá để bạn giữ cho sự giận dữ và buồn bực đừng trỗi dậy.
3. Tự hỏi, “Lý do thật sự khiến mình cãi vã là gì?”
Bước cuối cùng là bắt đầu nhìn thấu được bức màng ảo tưởng mà sự giận dữ vẽ ra, để đi sâu vào trong bản thân và phát hiện được gốc gác của vấn đề. Chúng tôi thường gọi đây là câu hỏi thần thánh, “Lý do thật sự khiến mình cãi vã là gì?”
Để có thể đào sâu vào câu hỏi này, thì bạn phải thật sự nghiêm túc tập trung vào bản thân. Tại sao bạn lại bị xoáy vào cuộc cãi vã này? Cảm nhận thật sự của bạn là gì? Thứ gì trong cuộc sống mà bạn muốn có, nhưng lại không cho phép bản thân đạt lấy? Bạn sợ hỏi người khác điều gì?
Xem câu hỏi này là một cơ hội để khám phá ra những gì bạn đang trải qua sâu thẳm tâm hồn, và điều này sẽ mở ra thêm không gian cho cả bạn và đối phương để cùng nhau phát triển.