Tình yêu khiến ta cởi mở hơn nhưng cũng khiến ta mềm yếu. Nó khiến ta lạc quan nhưng cũng ngay lập tức khiến ta đau đớn. Khi cảm nhận hay cho rằng một điều không mấy vui vẻ sắp xảy đến, chúng ta thường lựa chọn chạy trốn.
Hành vi này khoác lên mình những chiếc áo tưởng chừng rất đỗi bình thường nhưng lại chính là nguyên nhân giết chết mối quan hệ quý giá mà ta rất đỗi yêu thương.
Thantophobia: nỗi sợ mất đi người yêu.
Cô lập bản thân
Có những lúc chúng ta cảm thấy dễ bị tổn thương không phải vì mối quan hệ đang gặp vấn đề, mà bởi vì nó mang lại cho ta quá nhiều hạnh phúc.
Có một tên gọi khoa học cho sự sợ hãi phi lý này đó là:
Cherophobia (Chứng sợ hãi hạnh phúc).
"Những người mắc chứng này sợ phải trải qua hay tham gia vào bất cứ điều gì mang lại cho họ sự vui vẻ và hạnh phúc."
Mọi người thường chống lại nỗi sợ này bằng cách cô lập bản thân, tập trung vào nội tâm mình thay vì người ta yêu thương. Chúng ta thu mình và hạn chế giao tiếp, trở nên tách biệt và khó gần.
Điều này vô tình tổn thương người chúng ta yêu vì tạo ra tấm khiên chắn giữa bản thân và đối phương, ngăn cản những xúc cảm tình yêu từ họ chạm tới mình.
Kiểm soát đối phương thái quá
Critical Inner Voice (Tiếng nói chỉ trích xuất phát từ nội tâm).
–" Thuật ngữ được hai tác giả Robert và Tamsen Firestone nhắc đến trong cuốn sách Daring to love (Dám yêu)."
Tiếng nói nội tâm này khiến ta có những suy nghĩ tiêu cực và đầy chỉ trích về bản thân, về đối tác và các mối quan hệ. Nó khiến ta nghĩ rằng mình bị yếu thế vì đang phơi bày bản thân quá mức. Vì vậy mà ta cần phải kiểm soát hành vi của đối tác và mối quan hệ.
Kiểu kiểm soát này có thể được thực hiện trực tiếp hoặc gián tiếp và khơi dậy nỗi sợ hãi hoặc cảm giác tội lỗi trong đối phương:
- Có người trực tiếp thực hiện các hành vi độc đoán và hạ thấp, biểu lộ sự đồng tình hoặc không đồng tình với người họ yêu.
- Một số người cố gắng đe dọa đối tác bằng cách nói những lời hăm dọa như sẽ bỏ rơi hoặc hắt hủi người yêu.
- Có những người thì áp đặt những hình phạt về thể chất và cảm xúc lên đối phương.
- Có người lại kích động cảm giác tội lỗi một cách gián tiếp từ người kia.
Tự chụp mũ mối quan hệ
Trong tâm lý có một hiệu ứng mang tên:
Self-fulfilling prophecy (Lời tiên tri tự hoàn thành).
"Là khi một người tự đưa ra suy đoán về điều gì đó và có niềm tin mãnh liệt vào nó. Niềm tin và kỳ vọng này gây ảnh hưởng đến hành vi của họ, rút cuộc biến điều mà họ tự suy đoán thành hiện thực."
Cụ thể, khi tin mình sẽ bị tổn thương trong tình yêu, ta có xu hướng kiểm soát hành vi của bản thân và đối tác, khiến những gì ta suy đoán ban đầu biến thành sự thật.
Chẳng hạn nếu là người từng gặp vô số trắc trở trong tình yêu hay đã chứng kiến quá nhiều những mối quan hệ bất thành từ người xung quanh, ta dần hình thành những định kiến. Nó có thể là “tình yêu chẳng có gì tốt đẹp” hay “mối tình nào thì cũng sẽ kết thúc thôi!”. Và từ những niềm tin này, chúng nảy nở thành hành động và khiến ta tự mình đạp đổ hạnh phúc của bản thân.
Từ chối bộc lộ cảm xúc
Đã bao giờ bạn từ chối thực hiện một hành động mà đối tác của mình yêu thích? Ví dụ như người bạn yêu rất thích hoa và bạn tặng hoa cho cô ấy mỗi ngày. Nhưng đột nhiên một ngày bạn quyết định không tặng hoa cho cô ấy nữa dù biết cô ấy sẽ buồn?
"Cảm giác sợ bị tổn thương khiến ta không muốn bộc lộ và thể hiện tình yêu ít đi. Sự từ chối âm thầm này dần dần làm chết đi cảm giác phấn khích, đam mê và sự hấp dẫn ban đầu hai đối tác dành cho nhau."
Đôi khi nó còn tạo nên sự tức giận và bất an khi những nhu cầu hiển nhiên bị tước đoạt dẫn đến xô xát, nghi ngờ không đáng có.
Không hề khó để nhận ra một loạt hành vi từ chối mà các cặp đôi thực hiện. Nó có thể là thường xuyên trễ hẹn, chần chừ trong việc giữ một lời hứa, không quan tâm đến tài chính gia đình, không chia sẻ trách nhiệm nuôi con hoặc đơn giản chỉ là không cười với nhau.
Vì là những hành vi rất đỗi bình thường và phổ biến nên nhiều người khá chủ quan, không nhận thức được nguy cơ hủy hoại to lớn của nó cho mối quan hệ.
Kết
Chạy trốn luôn dễ dàng hơn so với việc chấp nhận và đối diện. Nhưng chạy trốn sẽ chỉ ngăn cản ta tìm được hạnh phúc thực sự.
“Tổn thương không phải là điểm yếu và thực ra chúng ta bắt buộc phải trải qua những sự phơi bày về cảm xúc hay cảm giác rủi ro, bất định này. Nó giúp ta nhận ra độ quyết tâm cùng mức kiên định ta dành cho mục tiêu của bản thân.” – Theo Brené Brown, tác giả cuốn sách Daring greatly (tạm dịch: Sự liều lĩnh vĩ đại).
Chỉ khi phá vỡ được lớp phòng thủ của mình và chấp nhận việc bị tổn thương, chấp nhận những nguy cơ, rủi ro có thể xảy ra, chúng ta mới có thể khôi phục, duy trì, sửa chữa mối liên kết yêu thương, tìm lại sự vui vẻ, hạnh phúc với người chúng ta yêu quý.
Mạnh mẽ để dám yêu và dám bị tổn thương là cách để luôn vững bước trên con đường tìm kiếm hạnh phúc thực sự. Nhưng nếu tình yêu chưa chín muồi? Ta hoàn toàn có thể ngừng yêu, như cách diễn giả Dessa này đã làm.
Bài viết được thực hiện bởi Minh Nguyệt.
Xem thêm:
[Bài viết] Cứ yêu đơn phương đi, không “lỗ” đâu
[Bài viết] Công nghệ chống ế: Top 5 ứng dụng hẹn hò tại Việt Nam