Ta vẫn nghe đến HPV là vi rút gây ung thư cổ tử cung phổ biến nhất ở nữ giới, với hơn 99% trường hợp ung thư cổ tử cung liên quan đến HPV.
Vậy nam giới không có tử cung thì phải chăng họ đã… né được HPV?
Sai, thật ra HPV vẫn gây ung thư và các bệnh sinh dục khác ở nam giới. HPV không chừa một ai. Bất kể bạn là nam hay nữ với đời sống tình dục như thế nào, dưới đây là 4 con số bạn cần biết để bảo vệ sức khỏe tốt hơn trước HPV.
Nam giới có 91% xác suất nhiễm HPV trong khi con số đó là 85% ở nữ giới
Bất kể đời sống tình dục bạn “sôi nổi” hay không, nghiên cứu cho biết nam giới có 91% nguy cơ mắc HPV xuyên suốt cuộc đời mình với ít nhất 1 bạn tình. Con số này chỉ là 85% ở nữ giới (2).
Nếu nguy cơ mắc HPV tiềm tàng đến vậy, đâu là các bệnh lý tiến triển sau khi vi rút vào cơ thể bệnh nhân nam?
70% trường hợp ung thư hầu họng ở nam giới liên quan đến HPV
Ung thư hầu họng là khi nam giới mắc khối u ở cổ, vùng họng, miệng,. Các căn bệnh phổ biến khác gây ra bởi HPV ở nam giới là ung thư hậu môn (với 80%) và ung thư dương vật (với 80%) (3).
Để hiểu rõ lý do vì sao HPV phổ biến ở nam giới, ta xuất phát từ cách mà họ lây nhiễm HPV qua đường tình dục. Bên cạnh quan hệ qua đường âm đạo, HPV cũng có thể lây truyền khi quan hệ tình dục qua hậu môn và bằng miệng. Vì vậy, cả nam giới dị tính và nam giới đồng tính (quan hệ với người nam khác) đều gia tăng nguy cơ mắc HPV sau quan hệ.
Hầu hết nam giới bị nhiễm HPV thường không khởi phát triệu chứng ngay, cũng chưa gây ra bất kỳ vấn đề sức khỏe nào.
HPV lây qua đường tình dục có tỉ lệ cao nhất ở phụ nữ 20 - 24 tuổi và sau đó giảm dần
Vì là bệnh lây qua đường tình dục, HPV lây nhiễm mạnh hơn với những ai quan hệ tình dục sớm trước 16 tuổi. Phụ nữ trong khoảng 20-24 tuổi sẽ có khả năng lây HPV cao nhất, bất kể chủng vi rút “lành” hay “dữ” (4).
Đây cũng là độ tuổi thanh thiếu niên với nhiều tò mò và “tự do” trên cơ thể, dẫn đến việc hoạt động tình dục diễn ra tần suất cao nhưng ỷ sức khỏe tốt nên ít biện pháp bảo vệ.
Hầu hết khi HPV vào cơ thể người đều có thể được đào thải sau 1-2 năm nếu cơ thể có đề kháng tốt. So về khả năng đào thải HPV, nữ giới cũng loại bỏ thành công virus cao hơn 26% so với nam giới (1).
Nữ hút thuốc lá có khả năng mắc ung thư cổ tử cung cao gấp 2 lần so với nữ không hút
The Hiệp Hội nghiên cứu Bệnh lý Cổ tử cung Hoa Kỳ, thuốc lá làm giảm phản ứng miễn dịch của cơ thể đối với HPV, khiến cơ thể chúng ta yếu đi và mất sức đề kháng khi HPV xâm nhập (5).
Mặc dù thuốc lá không trực tiếp khiến bạn mắc ung thư, nó làm tăng nguy cơ ung thư cổ tử cung vì suy giảm chức năng hệ miễn dịch.
Nguy cơ sẽ tăng lên theo thời gian và cường độ hút thuốc. Tiếp xúc với khói thuốc hay hút thuốc thụ động cũng làm tăng nguy cơ, mặc dù ở mức độ thấp hơn.
Có hơn 40 chủng HPV được truyền qua đường tiếp xúc tình dục. Những chủng này có thể lây nhiễm vào vùng sinh dục của đối tượng, bao gồm cả da trên và vùng xung quanh dương vật hoặc hậu môn. Đó là lý do ta cần giữ vệ sinh sinh dục kỹ càng đặc biệt khi có tần suất “sinh hoạt” cao.
Mỗi người trưởng thành có xác suất nhiễm HPV ít nhất 1 lần trong đời, với tỉ lệ nam giới là 91% và nữ giới là 85% khi có ít nhất 1 bạn tình.
HPV là virus gây ung thư nguy hiểm, nhưng hoàn toàn có thể được phòng ngừa sớm nhờ các biện pháp dự phòng, xét nghiệm đảm bảo an toàn cho bản thân và người thân.
Dự phòng HPV sớm với 2 bước:
- Tham khảo thông tin chi tiết tại hpv.vn.
- Đến cơ sở y tế gần nhất để được tư vấn.
(Nội dung này do Hội Y Học Dự Phòng Việt Nam cung cấp và được MSD tài trợ vì mục đích giáo dục). VN-GSL-00544 26122025
Tài liệu tham khảo:
(1) Malagón T, MacCosham A, Burchell AN, et al. Sex- and Type-specific Genital Human Papillomavirus Transmission Rates Between Heterosexual Partners: A Bayesian Reanalysis of the HITCH Cohort. Epidemiology. 2021;32(3):368-377.
(2) Chesson HW, Dunne EF, Hariri S, Markowitz LE. The estimated lifetime probability of acquiring human papillomavirus in the United States. Sex Transm Dis. 2014 Nov;41(11):660-4. doi: 10.1097/OLQ.0000000000000193. PMID: 25299412; PMCID: PMC6745688.
(3) Alemany L et al (2015). Human papillomavirus DNA prevalence and type distribution in anal carcinomas worldwide. Int J Cancer, 136:98–107. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24817381/
(4) Lewis RM, Markowitz LE, Gargano JW, Steinau M, Unger ER. Prevalence of Genital Human Papillomavirus Among Sexually Experienced Males and Females Aged 14-59 Years, United States, 2013-2014. J Infect Dis. 2018;217(6):869-877.
(5) ASCCP (2010), ‘Smoking and Cervical Cancer’. Available at: https://www.urmc.rochester.edu/medialibraries/urmcmedia/ob-gyn/midwifery/resources/documents/smoking_and_cervical_cancer.pdf