Hôm nay chị Linh Thái bàn về ngôn ngữ cơ thể và những giao tiếp không bằng lời (non-verbal communication), cũng là một loại kỹ năng mềm.
Nhưng trước hết, chúng tôi muốn bắt đầu bằng một câu hỏi: nhìn vào hai bức ảnh này, bạn đoán xem những người trong ảnh đang cảm thấy gì?
Thật ra họ đang cảm thấy khá ổn và vui vẻ. Đây là Kristen Stewart, Krystal f(x), và Kanye West, những ngôi sao nổi tiếng với ‘resting face’ (biểu cảm mặc định) dễ gây hiểu lầm. Cũng như họ, rất nhiều người bình thường mắc phải vấn đề này.
Biểu cảm mặc định là gì? Tại sao bạn vô tình tạo ác cảm?
Biểu cảm mặc định (resting face) là biểu cảm khuôn mặt thường thấy nhất của một người. Đây là biểu cảm khi họ đang tập trung việc khác mà không sử dụng nhiều cơ mặt như đánh máy, suy nghĩ, hoặc lắng nghe người khác. Những người có biểu cảm mặc định kỳ quặc hoàn toàn không cố ý, và không ý thức được điều đó nếu chưa ai nói với họ.
Biểu cảm mặc định có nhiều loại: thân thiện, dễ thương, giân dữ, khờ, sợ hãi. Có một số khuôn mặt khiến người khác muốn tiếp cận, nhưng cũng có những khuôn mặt vô tình đẩy người khác ra xa.
Khờ khạo thường có khuôn miệng mở hờ, và đôi mắt lờ đờ.
Sợ hãi thường có đôi môi khép, và khuôn mặt như đang hốt hoảng, khiếp sợ thứ gì đó.
Giận dữ có mí mắt và hàng lông mày nhăn hoặc chùng xuống, khuôn miệng cong xuống, môi bĩu, và đầu cúi gằm.
“Chồng chị rất hiền nhưng ai cũng nghĩ anh ấy khó tính. Khi đang tập trung đánh máy và làm việc, anh ấy trông nhăn nhó, khó chịu. Chính anh ấy còn không biết điều đó!” Chị Linh cười, giải thích.
Khi biểu cảm mặc định gây khó khăn trên con đường sự nghiệp
Người Việt hay ‘xem tướng’ và ‘trông mặt mà bắt hình dong’ nên thần thái của bạn luôn được người khác đánh giá. Không chỉ trong cuộc sống riêng tư mà khi bạn đi phỏng vấn hay đi làm, những người xung quanh có tín nhiệm, mở lòng với bạn hay không một phần do biểu cảm mặc định của bạn.
Có thể biểu cảm mặc định đang ngáng chân bạn trên con đường sự nghiệp – và bạn không hề ý thức được điều đó. Lúc nào bạn trông cũng dữ dằn thì họ hiểu nhầm là bạn khó gần. Biểu cảm mặc định khờ khạo còn tệ hơn: nó khiến họ quy rằng bạn kém thông minh, kém nhanh nhạy, dễ bị ‘dắt mũi’. Từ đó, những cơ hội thăng tiến cũng bỏ qua bạn.
Biểu cảm mặc định là một phần của giao tiếp không bằng lời mà chúng ta nên chủ động học hỏi, điều chỉnh. Rất có thể khuôn mặt bạn đang ‘phát tín hiệu’ sai tới những người xung quanh và vô tình khiến họ có ác cảm với bạn.
Có rất nhiều lý do một người hình thành biểu cảm mặc định dễ gây hiểu nhầm như vậy. Một lý do phổ biến là do phản xạ cơ mặt lâu ngày trở thành thói quen. Suy cho cùng, chúng ta không thể quan sát bản thân từ xa và khách quan để nhận ra vấn đề. Vì vậy, hãy nhờ một người bạn tin tưởng và gặp gỡ thường xuyên để ý, nhắc nhở bạn khi biểu cảm mặc định của bạn rơi vào trạng thái này.
Theo kinh nghiệm của chị Linh, khi nào chúng ta ý thức được vấn đề thì việc cải thiện biểu cảm mặc định là hoàn toàn có thể.
Cách điều chỉnh biểu cảm mặc định của bản thân
Dừng lại và điều chỉnh khuôn mày, khuôn miệng của mình
Khi bạn đang tập trung, dành 30 giây để chỉnh lại tư thế của mình, hít thở sâu, mát-xa cơ mặt để hàng lông mày giãn ra và môi thả lỏng hơn, và ngẩng đầu lên chút xíu. Và nhớ khép miệng lại!
Cười nhẹ
Nụ cười là một cách bù đắp cho khuôn mặt kém thân thiện. Bạn có thể duy trì biểu cảm mặc định của mình với một nụ cười mỉm nhẹ. Nhưng chú ý không nên ép bản thân mình luôn tươi cười. Sự gượng ép có thể phản tác dụng và ‘phát tín hiệu’ đến người khác là bạn không thật lòng.
Chủ động bắt chuyện với người khác
Nếu biểu cảm của bạn không làm tốt nhiệm vụ giao tiếp không lời, bạn nên bắt đầu giao tiếp có lời. Khi gặp người khác, bạn hãy chủ động chào hỏi, bắt chuyện với tông giọng cao, phấn khởi để họ biết bạn có thiện chí.