Những bấp bênh mà COVID-19 đem lại đã dạy cho chúng ta rằng tốt nhất là nên học cách giữ tiền ngay từ khi làm ra những đồng đầu tiên. Người giữ tiền khôn ngoan cần biết bỏ tiền vào nhiều "rổ" để chia nhỏ rủi ro, linh động tài chính, giúp tiền sinh ra tiền…
Bài viết này sẽ gồm 2 kỳ, liên quan đến 2 lựa chọn tài chính quan trọng nhiều người đang quan tâm ngay lúc này:
- “Rổ” giữ tiền: mục đích chính là tiết kiệm và tích lũy tiền bạc. Lợi nhuận của những kênh này chỉ vừa đủ vui, bù trừ cho mức lạm phát hàng năm.
- Kênh đầu tư: mục đích chính là để tiền sinh ra nhiều tiền. Tuy nhiên, bạn phải tìm hiểu và học hành để có kiến thức cơ bản, phải đối mặt với nhiều rủi ro, phải đưa ra các quyết định mạo hiểm.
Ở kỳ đầu này, tôi sẽ đề cập đến những kênh giữ tiền bạn có thể cân nhắc trong thời điểm hiện tại cùng các lưu ý để việc này an toàn hơn.
1. Tiền gửi tiết kiệm ngân hàng
Ai cũng nên có sẵn một khoản tiền mặt trong ngân hàng gọi là emergency fund (quỹ khẩn cấp) để phòng bị cho những trường hợp bất khả kháng như thất nghiệp, chữa bệnh, cần hỗ trợ gia đình… Và gửi tiết kiệm ngân hàng thường được cho là hình thức an toàn và truyền thống nhất.
Những lưu ý để đảm bảo an toàn khi gửi tiết kiệm:
Tìm hiểu độ uy tín của ngân hàng. Lãi suất tại các ngân hàng thương mại cổ phần quy mô vừa và nhỏ thường hấp dẫn hơn để thu hút khách hàng. Nhưng dạo gần đây xảy ra nhiều lùm xùm về dịch vụ cũng như tính an toàn của một vài ngân hàng này nên thay vì ham lời, hãy xem xét mức độ uy tín của ngân hàng trước khi chọn mặt gửi tiền.
Tốt nhất là ưu tiên những ngân hàng lớn đã đứng vững qua nhiều năm dài, tiềm lực về kinh tế lớn và sự phát triển trong tương lai cao. Giàu hơn được vài đồng lãi suất nhưng thỉnh thoảng lại phải lo sợ bị mất tiền thì cũng không vui vẻ gì cả.
Theo dõi sự biến động của lãi suất: Về nguyên tắc, khi bạn gửi tiền với kỳ hạn càng dài và số tiền càng lớn thì sẽ nhận được mức lãi suất càng cao. Tuy nhiên vào hiện tại, lãi suất tiết kiệm đồng loạt hạ, chỉ còn khoảng 3,7 - 4,25%/năm cho kỳ hạn từ 1 - 6 tháng, tùy ngân hàng.
Chính vì vậy, nếu bây giờ đem tiền gửi ngân hàng thì bạn nên chọn các kỳ hạn ngắn một vài tháng, để chờ khi lãi suất lên cao hơn thì gửi lại. Bạn cũng nên chia nhỏ khoản tiền gửi ra để có thể linh động rút từng phần khi cần.
Tìm hiểu về Bảo hiểm tiền gửi: Nhiều người không chú ý lắm đến Bảo hiểm tiền gửi, một hình thức đảm bảo quyền lợi cho người gửi tiền theo quy định của Ngân hàng Nhà nước. Tuy nhiên, kiến thức này rất quan trọng, cho bạn biết nên gửi hạn mức bao nhiêu để thật sự an toàn.
Cụ thể, Bảo hiểm tiền gửi sẽ bảo đảm hoàn trả cho người gửi tiền một mức theo quy định, khi tổ chức tham gia Bảo hiểm tiền gửi (ngân hàng, quỹ tín dụng) lâm vào tình trạng mất khả năng chi trả hoặc phá sản. Hiện nay, Luật Bảo hiểm tiền gửi quy định số tiền bảo hiểm một cá nhân được trả cho tất cả các khoản tiền gửi tại một ngân hàng tối đa là 75 triệu đồng (cả gốc lẫn lãi).
2. Vàng
Nếu có một khoản tiền mà bạn chắc chắn không cần tới trong thời gian dài thì có thể quy đổi thành vàng – đây là kênh giữ tiền ổn định nhất nhì.
Nhìn lại lịch sử, trong các giai đoạn biến động như chiến tranh, bệnh dịch, suy thoái, giá vàng luôn có xu hướng tăng. Vì sao vậy? Vì số lượng vàng trên thế giới là hữu hạn và ngày nay sản lượng khai thác vàng đang sụt giảm.
Điều này dẫn đến việc lượng cung hạn chế nhưng lượng cầu tăng do tâm lý bất an của con người, từ đó giá vàng tăng.
Ở thời điểm này, do ảnh hưởng bởi COVID-19 và kinh tế toàn thế giới, nên giá vàng tăng nhanh và cao. Tại Việt Nam đã có lúc vàng vượt ngưỡng 58 triệu đồng/lượng.
Tuy nhiên, theo cơ bản thì đồ thị tăng của giá vàng sẽ có hình ziczac. Nghĩa là trong biến động thì giá vàng sẽ tăng rất cao, nhưng sau đó lại điều chỉnh giảm. Dù vậy, với tình hình còn khó lường và phức tạp trước mắt, nhiều chuyên gia cho rằng giá vàng sẽ vẫn có xu hướng đi lên.
Những lưu ý để đảm bảo an toàn khi mua bán vàng:
Chọn mua vàng ở những nơi được Nhà nước cấp phép. Điều này sẽ giúp bạn tránh mua phải hàng giả và được bảo vệ khi có bất trắc xảy ra.
Chọn các nhãn hiệu vàng đáng tin cậy. Nếu muốn mua vàng để giữ lâu cho tương lai về sau, bạn có thể chọn các thương hiệu như SJC, PNJ, Doji, Bảo Tín Minh Châu… Trong đó, vàng SJC có lẽ được ưa chuộng nhiều nhất vì độ lâu đời và phổ biến của nó.
Tìm hiểu sự biến động của giá vàng thế giới. Giá vàng Việt Nam chịu ảnh hưởng rất lớn từ giá thế giới. Vì vậy việc theo dõi giá vàng thế giới thường xuyên sẽ giúp bạn phần nào đoán được xu hướng biến động của giá trước khi mua hoặc bán.
3. Bảo hiểm
Nghe đến bảo hiểm, nhiều người trẻ hay nghĩ đó là chuyện của 19, 20 năm nữa, khi chớm già. Cũng vì còn trẻ nên chúng ta dễ tự an tâm cho rằng cuộc đời sẽ không gặp phải bất trắc nào.
Ngoài ra, nhiều người cũng không lựa chọn hình thức này vì so sánh thấy lợi nhuận của bảo hiểm nhân thọ thấp hơn tiền gửi ngân hàng, còn lợi nhuận của bảo hiểm liên kết đầu tư thấp hơn việc đầu tư trực tiếp vào chứng chỉ quỹ đầu tư.
Tuy nhiên, lúc có chuyện xảy ra thì tiền gửi ngân hàng hay chứng chỉ quỹ đầu tư không bảo vệ được lợi ích cho bạn như bảo hiểm, hay cụ thể là không thể bù đắp các mất mát tài chính khi sức khỏe, công việc của bạn bị thiệt hại.
Nếu có đủ khả năng mua bảo hiểm trong hiện tại thì đây vẫn là hình thức bảo vệ đáng để bạn cân nhắc.
Những lưu ý để đảm bảo an toàn khi mua bảo hiểm:
Chọn công ty uy tín, lâu năm trên thị trường. Hàng năm, các công ty bảo hiểm luôn được đánh giá, xếp hạng dựa vào các tiêu chí:
- Năng lực và hiệu quả tài chính
- Uy tín truyền thông
- Mức độ nhận biết và hài lòng của khách hàng
Bạn có thể tìm hiểu các thông tin này để biết mình nên ưu tiên công ty nào trong thị trường bảo hiểm đầy cạnh tranh hiện tại. Ngoài ra, chỉ với vài bước tra cứu trên Google hay tham khảo ý kiến ở các forum, hội nhóm là bạn có thể nắm được ngay tình hình công ty bảo hiểm cụ thể nào làm ăn an tâm.
Liên hệ trực tiếp công ty bảo hiểm. Tại Việt Nam hiện nay có rất nhiều công ty bảo hiểm uy tín cũng như nhiều sản phẩm đa dạng dành cho sức khoẻ, đầu tư, giáo dục.
Nếu bạn đang muốn mua bảo hiểm, chắc chắn nhất chính là liên hệ trò chuyện ngay với các chuyên viên tư vấn từ chính các công ty bảo hiểm bởi không ai hiểu sản phẩm bằng họ.
Hãy trò chuyện sâu sát với họ về nhu cầu và mục tiêu tài chính của mình nhằm được tư vấn tốt nhất, được vẽ lộ trình bảo hiểm tối ưu nhất.
Tìm hiểu quỹ liên kết. Nếu bạn mua bảo hiểm có tích hợp đầu tư như Prulink hay AIA Optima thì nên tìm hiểu thêm về các quỹ liên kết với chương trình bảo hiểm (về kinh nghiệm đầu tư, về độ uy tín, các danh mục đầu tư, các mã cổ phiếu đang đầu tư, mức lãi thực tế từ đầu tư…).
4. Ngoại tệ
Với những biến động từ dịch bệnh, nền kinh tế Mỹ bị ảnh hưởng nặng nề, nợ công tăng mạnh và chính phủ Mỹ phải in thêm tiền khiến đồng USD mất giá.
Tuy nhiên, tại thời điểm này nhiều người vẫn có thói quen giữ USD thay cho tiền Việt vì tin vào khả năng hồi phục của kinh tế Mỹ. Ngoài ra, việc đồng tiền này được xem là ngoại tệ chuẩn cho các giao dịch quốc tế cũng góp phần giúp USD trở thành một kênh giữ tiền an toàn hơn so với VND.
Vì thế nhìn chung, với một quy mô kinh tế lớn như Mỹ thì USD vẫn mang tính an toàn trong tương lai tầm trung hạn.
Một số đồng tiền khác bạn cũng có thể cân nhắc dự trữ vì độ ổn định của nó là: EURO (đồng tiền chung châu Âu), CHF (Thuỵ Sĩ), SGD (Singapore).
Biểu đồ tỷ giá sau cho ta thấy khả năng giữ giá tốt của EURO qua thời gian (từ năm 1995 đến nay), dù có trải qua các biến động lớn về kinh tế.
Những lưu ý để đảm bảo an toàn khi mua bán ngoại tệ:
Mua bán tại các tổ chức tín dụng được Ngân hàng Nhà nước cấp phép. Điều này sẽ đảm bảo sự an toàn cho tiền của bạn, cũng như tránh cho bạn khỏi việc vi phạm các quy định nghiêm ngặt về mua bán ngoại tệ của pháp luật Việt Nam.
Ngoài ra, nếu không tiện mua bán ở các địa điểm trên thì lựa chọn những quầy quy đổi ngoại tệ có liên kết với ngân hàng cũng sẽ giúp bạn đảm bảo chất lượng tiền nhận lại.