Chúng ta đang phải đối mặt với nhiều thách thức, từ trình trạng nóng lên toàn cầu, ô nhiễm môi trường, bùng nổ dân số, cho đến tốc độ đô thị hóa chóng mặt… Giữa bối cảnh đó, theo chuyên trang dự đoán xu hướng WGSN, năm 2020 này, nhiệm vụ của kiến trúc và nội thất ngày một trở nên quan trọng, đó là tạo ra những không gian sống và làm việc đưa con người về trạng thái tĩnh tâm và an nhiên. Các loại vật liệu có nguồn gốc tự nhiên, bền vững và thân thiện với môi trường cũng sẽ trở thành vật liệu chủ chốt.
Vậy, một nhà thiết kế trẻ cần chuẩn bị tư tưởng và kỹ năng gì để mang đến những thiết kế phù hợp với lối sống mới? Và liệu chất liệu sáng tạo của tương lai sẽ là gì?
Để trả lời câu hỏi đó, chúng tôi tìm đến Thạc sĩ thiết kế Nguyễn Hữu Vinh, hiện là người phụ trách mảng thiết kế tại IN2 CONCEPT, công ty kiến trúc nội thất do chính anh sáng lập, đồng thời là Phó trưởng khoa Kiến trúc Nội thất, Đại học Kiến trúc TP.HCM.
Cùng đọc để hiểu thêm về chất liệu đặc biệt mà anh dự đoán sẽ trở thành một trong những “xu hướng chất liệu của tương lai”.
Anh có thể chia sẻ về phong cách thiết kế của riêng mình?
Bản thân anh không giới hạn mình trong một phong cách cố định, bởi nó tùy thuộc vào tính chất của dự án, luôn có những sự pha trộn từ nhiều phong cách và các cảm hứng riêng của cá nhân anh với nhu cầu sử dụng và cũng như cá tính chủ đầu tư. Đối với anh, những dự án nằm trong khả năng của mình thì thú vị, còn những dự án vượt ngoài khả năng sẽ là thử thách thúc đẩy bản thân phải chinh phục.
Điều mà anh tâm đắc trong môi trường dạy và học tại Đại học Kiến trúc là gì?
Môi trường đào tạo tại Đại học Kiến trúc TP.HCM đề cao tính hàn lâm, luôn cập nhật thực tế và hướng tới tương lai, luôn hài hòa yếu tố nghệ thuật và kỹ thuật, chương trình được xây dựng nhằm phát triển tư duy sáng tạo cho sinh viên — đó cũng là điều anh thích cũng như cảm thấy mình có thể làm tốt. Sinh viên có điều kiện phát triển khả năng tư duy và xây dựng cá tính sáng tạo riêng.
Cá nhân anh nghĩ, quá trình nghiên cứu, lập luận, thực hành thiết kế của sinh viên luôn gắn với kiến thức từ thực tế, kỹ thuật – công nghệ, sự am hiểu về vật liệu…, từ đó việc sáng tạo không gian kiến trúc nội thất luôn đáp ứng cả công năng và hình thức.
Như đã đề cập, vật liệu được sử dụng trong thiết kế góp phần không nhỏ đến chất lượng của công trình. Vậy theo anh, loại vật liệu nào có khả năng trở thành xu hướng trong thời gian sắp tới?
Theo nghiên cứu về nhu cầu của thị trường, và đặc biệt là xu hướng tại các quốc gia phát triển cũng như khu vực Đông Nam Á, trong những năm tới đây, plywood (gỗ dán) đang trở thành vật liệu chủ đạo để ứng dụng trong công trình kiến trúc và không gian nội thất. Lý do là bởi plywood sở hữu các tính năng ưu việt, khả năng phủ bề mặt đa dạng, đáp ứng với nhiều dòng sản phẩm và các thành phần của không gian nội thất.
Cá nhân anh nhận thấy ứng dụng của plywood đang đáp ứng được cho nhiều loại bề mặt phủ đa dạng. Thị trường cũng đang bắt đầu cần những loại plywood phủ veneer, phủ UV, giấy melamine, hoặc laminate,… có tông màu hợp xu hướng, có hiệu ứng bề mặt mờ, mộc, thô sần tự nhiên nhiều hơn, chứ không còn ưa chuộng những vật liệu có bề mặt trơn láng, bóng bẩy như trước đây.
Bên cạnh đó, việc sản xuất ra vật liệu Plywood là kết quả của cả quá trình nghiên cứu, ứng dụng công nghệ máy móc và hóa chất, đáp ứng các tiêu chuẩn khắt khe về môi trường. Sản phẩm được ứng dụng, biến hóa đa dạng trong không gian nội thất, có vòng đời lâu dài bền chắc, thân thiện với môi trường và tốt cho sức khỏe con người. Anh nghĩ bất kỳ sản phẩm vật liệu mới nào cũng cần thoả mãn những tiêu chí này.
Khi chọn plywood thay vì gỗ khối trong một số dự án, lý do chính là gì, theo anh?
Đối với giới thiết kế kiến trúc – nội thất, nét đẹp cuốn hút và tính ứng dụng của gỗ vượt xa mọi loạt vật liệu khác, nhưng nguồn cung của gỗ khối tự nhiên (solid wood) ngày càng khan hiếm bên cạnh những hạn chế phổ biến của các loại gỗ công nghiệp, vì vậy plywood chính là đáp án hợp lý nhất.
Với các lớp veneer gỗ tự nhiên được ép theo phương vuông góc xen kẽ với nhau, plywood là loại ván nền sở hữu ưu điểm nổi trội về độ ổn định, khả năng chịu lực, chịu tác động của môi trường, khả năng thích nghi với nhiều vật liệu phủ bề mặt.
So sánh với gỗ tự nhiên, plywood là gỗ dán tự nhiên có sự phong phú chủng loại bề mặt gỗ. Khi đứng với gỗ công nghiệp, plywood nhẹ mà chắc, có độ ổn định/độ bền cao, ít bị trương nở, cong vênh, không bị biến dạng – rạn nứt bề mặt trong môi trường nhiệt đới nóng ẩm đôi khi rất khắc nghiệt như ở Việt Nam. Đây là điều mà người sử dụng ở Việt Nam quan tâm hàng đầu.
Không những vậy, ván plywood còn có nhiều loại đáp ứng cho nhiều mục đích sử dụng khác nhau trong xây dựng – kiến trúc – nội thất. Ví dụ như ván cốp-pha (Formwork Plywood) được dùng cho các công trình xây dựng từ thấp đến cao; Ván plywood phổ thông (General Plywood) ứng dụng làm khung, tấm nền cho sản phẩm nội/ngoại thất; Ván nền sàn gỗ (Floor Base Plywood) và Ván plywood nội thất (Furniture Plywood) — giải pháp toàn diện cho các thiết kế nội thất và các ứng dụng trang trí.
Cuối cùng, theo anh, liệu plywood có tiềm năng trở thành vật liệu chủ đạo và được ứng dụng rộng rãi?
Plywood vốn là vật liệu được sử dụng phổ biến tại thị trường Âu Mỹ, tuy còn khá mới mẻ nhưng plywood đang trở nên phổ biến và sẽ sớm trở thành vật liệu chủ đạo tại châu Á và Việt Nam, vì 3 lý do sau:
- Tính an toàn: so với các loại ván khác, plywood có nồng độ phát thải các chất độc hại rất thấp nên thân thiện với người sử dụng, kể cả trẻ nhỏ.
- Bền và đẹp: plywood có thể sử dụng trực tiếp sau khi phủ một lớp sơn hoặc giấy trang trí và đáp ứng đa dạng các yêu cầu, sở thích trang trí của chủ nhà.
- Tính thực tiễn: do các công năng của plywood rất thực tiễn và bền nên các sản phẩm làm từ plywood có vòng đời dài lâu và chi phí đầu tư ban đầu hợp lý.
- Tính bền vững: quá trình sản xuất và ứng dụng ván plywood tận dụng tốt tài nguyên gỗ, vì giản lược các bước xử lý như đục đẽo và bào gọt. Nhờ đó mà ván plywood vẫn đảm bảo tính chất cơ học cần thiết của gỗ thịt mà ván dăm không có.
Tuy nhiên, plywood cũng có một số nhược điểm nhất định mà chỉ có tay nghề và sự khéo léo của người thợ mới khắc phục được. Thêm vào đó, khác với gỗ thịt, plywood được sản xuất công nghiệp nên đòi hỏi phải có kinh nghiệm lựa chọn nhà cung cấp plywood uy tín có sản phẩm chất lượng cao.