Hơn 10 năm trước, khi bước vào một quán cafe nhỏ trên đường Cát Linh, một trong những nơi hiếm hoi tại Hà Nội thử nhập boardgame từ nước ngoài về để phục vụ khách trong quán, Ngô Anh Tuấn – người sáng lập BoardgameVN – không thể ngờ boardgame sẽ trở thành khởi điểm cho hành trình khởi nghiệp của anh sau này.
“Tôi sáng lập ra BoardgameVN với một niềm tin mãnh liệt rằng giới trẻ Việt Nam cần lắm những hình thức giải trí lành mạnh và có thể tương tác với nhau như thế này. Sau đó, chính niềm tin rằng ai cũng có thể sáng tạo game đã giúp tôi duy trì và phát triển BoardgameVN lớn mạnh như ngày hôm nay” – sự hồ hởi và nhiệt huyết của Tuấn hiển hiện rõ nét dù cuộc phỏng vấn cùng chúng tôi được thực hiện qua Skype.
Với niềm tin đó, người con Thủ đô đã từng bước xây dựng một cộng đồng boardgame cán mốc 335.000 fan hâm mộ, trải dài từ Bắc tới Nam với hơn 15 cơ sở. Cùng Vietcetera lội ngược dòng về những ngày mà boardgame còn là một khái niệm xa lạ…
Hành trình khởi nghiệp gian nan, từng thất bại 4 lần
Ý tưởng kinh doanh boardgame đã bắt đầu từ những năm 2007 – 2008, khi Tuấn còn đang học phổ thông, sau khi chơi thử boardgame tại một vài quán cafe ở Hà Nội, anh thấy ngạc nhiên khi một trò chơi thú vị như vậy mà ở Việt Nam chưa có đơn vị nào đứng ra để kinh doanh. Sau đó, khi các quán này dần đóng cửa, Tuấn bắt đầu nhận thấy đâu đó có một cơ hội để mình khám phá thị trường ngách này. Thế rồi anh gắn bó với boardgame, nung nấu ý tưởng, xây dựng, phác họa ra mô hình kinh doanh trong 3 năm liên tiếp. Cuối năm 2011, những viên gạch đầu tiên của BoardgameVN đã được đóng xuống tại thị trường Hà Nội.
Thời sinh viên thiếu kinh nghiệm, các thành viên trong nhóm lại bận bịu nên không dành được nhiều thời gian tập trung vào việc kinh doanh, chỉ trong vòng ba năm mà Tuấn thất bại tới 4 lần. Nhóm khởi nghiệp ban đầu từ đó cũng tan rã. Chỉ có mình anh vẫn lạc quan, giữ vững niềm tin vào môn thể thao này, và âm thầm duy trì cộng đồng chờ một thời cơ chín muồi hơn để tiếp tục.
Dù thất bại liên tiếp, Tuấn lại không coi đó là thất bại bởi sau mỗi lần như vậy, anh lại học thêm được một bài học, một khía cạnh mới để lần sau làm tốt hơn. Anh coi mỗi lần thất bại là một trải nghiệm thú vị để xây lại từ đầu. “Tôi cảm thấy may mắn vì đã trải qua nhiều đau đớn như vậy. Nói gì thì nói, thất bại khi còn trẻ vẫn dễ dàng hồi phục hơn nhiều,” – Tuấn chia sẻ.
Rời bỏ sự nghiệp ổn định tại tập đoàn lớn để khởi nghiệp
Năm 2015, Tuấn quyết định rời bỏ vị trí quản lý tại Unilever để có thời gian tập trung hơn vào BoardgameVN. Nhiều người nhìn vào và nhận xét rằng đó là một bước đi mạo hiểm, “mà cũng có thể là do lúc ấy trẻ tuổi bồng bột nữa,” – Tuấn cười.
Nhưng thật sự, đối với Tuấn, đó là thời điểm không thể chín muồi hơn. “Tôi lúc nào cũng khao khát được điều hành doanh nghiệp của riêng mình, một doanh nghiệp có thể sản xuất và phân phối những sản phẩm mang giá trị đến cho người Việt, và board game là câu trả lời chính xác cho ước mơ đó của tôi.”
Tuấn tập hợp được một đội ngũ mạnh, chung chí hướng, giàu nhiệt huyết, và vốn kinh doanh cũng đủ để khởi nghiệp lần nữa. Nhưng quan trọng hơn hết, là giờ đây, anh đã trang bị thêm cho mình rất nhiều kinh nghiệm. “Chủ yếu tôi học hỏi từ bạn bè trong Unilever và SEO-Vietnam. Họ giúp tôi tư vấn chiến lược, quy trình vận hành chuẩn từ tập đoàn lớn. Đặc biệt là SEO-Vietnam. Tôi tham gia vào cộng đồng này lúc sắp ra trường và đó là một cột mốc rất ý nghĩa trong cuộc đời mà cho tới bây giờ nghĩ lại, tôi nghĩ mình nên vào sớm hơn. Ở đó, tôi đã được gặp những anh chị CEO, CFO từ những tập đoàn lớn mà bình thường chỉ có thể thấy trên TV. Họ là những người tài năng và đã chiến đấu rất mãnh liệt để lên được những vị trí đó. Tôi đã được truyền cảm hứng rất nhiều từ tinh thần cầu tiến và sự nghiêm túc của họ trong công việc – điều kiện tiên quyết để thành công.”
Kiên định một tầm nhìn chiến lược
Sứ mệnh của BoardgameVN vẫn được giữ nguyên kể từ 2011 cho tới nay: Mang tới cho người Việt một trò chơi trí tuệ giúp gắn kết con người, và xây dựng một cộng đồng lớn mạnh mà trong đó mọi người cùng giúp nhau phát triển. Tuy nhiên, thay vì chỉ đơn thuần sản xuất và phân phối lớn như ban đầu, Tuấn đã nhận ra rằng anh cần phải xây dựng một hệ sinh thái cho boardgame, từ việc lên ý tưởng, sáng tạo game mới, sản xuất, xây dựng chuỗi cung ứng, phân phối, bán lẻ, marketing,… tất cả những gì liên quan tới boardgame đều nằm trong hệ sinh thái ấy để tạo ra nhu cầu cho người dùng và phát triển thị trường.
Có những giá trị mà chỉ khi khởi nghiệp, người sáng lập mới nhận ra chúng có ý nghĩa như thế nào. Tuấn từng thấy chán nản với những quy trình nghiêm ngặt, hàng loạt báo cáo tốn rất nhiều thời gian để hoàn thành ở Unilever, cũng từng cảm thấy áp lực cao độ với những lịch trình dày đặc, nội quy, kỷ luật và sự chuyên nghiệp trong suốt thời gian tham gia SEO-Vietnam.
Chỉ tới khi mở công ty riêng, anh mới thấm thía những điều đó quan trọng thế nào trong việc tạo ra văn hóa lành mạnh cho công ty để có thể hoạt động trơn tru. Nếu không nhờ có quy trình, kỷ luật và tinh thần chuyên nghiệp thì dù BoardgameVN có sản phẩm tốt đến mấy, anh nghĩ mình cũng không thể nhân rộng quy mô lớn lên và quản lý chất lượng, trải nghiệm tốt ở tại tất cả các cơ sở trên toàn quốc.
Ngoài việc tự làm game của riêng mình, Tuấn còn hợp tác với rất nhiều bên khác để cùng làm game, bởi anh biết chỉ khi nào thị trường boardgame trong nước lớn mạnh, nhiều bên nhảy vào làm boardgame hơn, thì lúc ấy mới có nhiều ý tưởng thú vị để BoardgameVN có thể tiến ra quốc tế. “Trước khi nghĩ tới cạnh tranh, tôi cần phải khiến gần 50 triệu dân ở Việt Nam đều biết chơi boardgame trước đã. Và sẽ tốn không ít thời gian để làm điều đó một mình. Tôi mong muốn sẽ có nhiều bên tham gia vào thị trường này hơn nữa để cùng định hướng, và phát triển cộng đồng,” – Tuấn khẳng định.
Hiện BoardgameVN đã hợp tác với các bên khác để thiết kế thành công 7 game hoàn toàn “Made in Vietnam”, từ khâu lên ý tưởng, thiết kế tới sản xuất và nhận được phản hồi rất tốt từ thị trường nội địa, nhất là gameDozen War, Xếp toán, Bom Lắc và Zuc Zac. Đã có rất nhiều cá nhân và đối tác làm việc cùng anh trong việc sáng tạo boardgame, và có một điều thực sự bất ngờ là những người anh gặp đều làm ở những ngành nghề khác nhau.
Boardgame thuần Việt đang ở đâu trên bản đồ thế giới?
Câu chuyện tiến về biển lớn vẫn là một hành trình dài mà Tuấn chia sẻ, mình phải nỗ lực hơn nữa. Cuối năm 2017, anh từng mang trò Xếp Toán sang thị trường Mỹ với tên gọi Num Rush thông qua chiến dịch gọi vốn cộng đồng trên Kickstarter. Chiến dịch đã phần nào tạo tiếng vang tại Mỹ, có một số báo viết về Num Rush, nhưng cuối cùng Num Rush vẫn không thể đạt được chỉ tiêu gây quỹ của chiến dịch.
Lúc ấy, anh mới vỡ lẽ ra, một game bán tốt tại Việt Nam không có nghĩa sẽ bán tốt trên toàn cầu do tư duy, nhu cầu, thị trường của nước ngoài là rất đa dạng và khác biệt. Anh phân biệt được rằng với thị trường Mỹ, game hay là phải mang tính đấu trí, gồm nhiều bước đi lắt léo, thử thách với độ khó cao. Trong khi đó, đồ họa và cơ chế game của Num Rush vẫn còn mang đậm bản sắc Việt Nam, khó thấy sự liên kết để tạo ra sức hút với game thủ quốc tế. Bài học đó khiến Tuấn đau đáu với câu hỏi làm sao để tạo ra một bộ game vừa có ghi dấu bản sắc Việt nhưng vẫn thân thuộc với hàng tỷ người chơi toàn thế giới.
Rút kinh nghiệm từ Num Rush, Tuấn lại kiên trì tìm kiếm những sản phẩm mới để chuẩn bị cho lần ra khơi tiếp theo. Và tới tháng 6 năm 2018, cuối cùng tham vọng ấy đã phần nào được hiện thực hóa qua trò Dozen War – một trò mà theo Tuấn là “đánh dấu một bước tiến lịch sử của nền công nghiệp game nước nhà”.
“Lần đầu tiên cầm trên tay Dozen War, tôi vô cùng xúc động. Chưa từng có một đơn vị ở Việt Nam nào có thể sản xuất một game mà từ đồ họa, chất lượng sản xuất và cơ cấu chơi đạt tới tầm quốc tế. Đơn vị lên ý tưởng cho Dozen War – Time Sun See Studio – đã mất hơn hai năm để hoàn thiện từng chi tiết của game này. Khởi nguồn là một đội ngũ những hoạ sĩ truyện tranh và nghệ sĩ nặn tượng hàng đầu Việt Nam, họ đã thực sự tự tin để hiện thực hoá ý tưởng của mình khi gặp BoardgameVN. Cả hai bên đã cùng hợp tác để sản xuất, phát triển, và thương mại hoá sản phẩm. “
“Nhờ Dozen War mà tôi có thêm động lực để làm game, tiếp tục theo đuổi tham vọng vươn ra quốc tế. Nó cũng giúp tôi giữ vững tinh thần từ những ngày đầu lập nghiệp: Ai cũng có thể làm game – từ người họa sĩ, nhà văn, cho tới các bạn học sinh cấp 3, sinh viên đại học – đó cũng là những người đã tham dự cuộc thi “Việt Boardgame Design Contest” với hơn 300 thí sinh tham dự. Game Việt hoàn toàn có thể vươn ra biển lớn mà không hề lép vế về mặt chất lượng,” – anh bồi hồi chia sẻ.
Những chặng đường trước mắt
Tuấn cho rằng, thị trường board game nói riêng, hay thị trường giải trí ở Việt Nam nói chung còn quá nhiều tiềm năng chưa được khai phá hết. Suốt thời gian vừa qua, BoardgameVN đã thành công được giai đoạn 1: tăng độ nhận diện của mọi người về board game – hình thức giải trí mới, và về giá trị của board game.
Và giai đoạn tiếp theo của hành trình, anh dự định tiếp tục đầu tư vào phát triển nền móng, xây dựng chuỗi cung ứng của mình vững chắc, và hiệu quả hơn nữa để sẵn sàng đáp ứng nhu cầu lớn của thị trường. Với chuỗi cung ứng sẵn có, BoargameVN sẽ tiếp tục phát triển các boardgame phục vụ cho các bạn trẻ. Tiếp đến là nâng tầm boardgame để phục vụ cho cả các bậc phụ huynh, người lớn. Những hoạt động sáng tạo sẽ được phát triển để đem boardgame gần gũi hơn nữa tới giới trẻ Việt, qua những thước phim ngắn vui nhộn trên trang Youtube riêng, và những chiến dịch sáng tạo boardgame phiên bản đặc biệt như đã từng làm cho những thương hiệu lớn như Coca Cola, Pepsi.
Cuộc phỏng vấn với Tuấn kết thúc, nhưng năng lượng tích cực từ sự lạc quan và nhiệt huyết của anh vẫn còn đọng lại trong từng câu chuyện anh chia sẻ. Chắc chắn với tâm huyết và sự quyết liệt, Tuấn cùng đội ngũ BoardgameVN sẽ sớm để lại dấu ấn mạnh mẽ trên đấu trường quốc tế.