Thời gian gần đây, có nhiều phân tích và nhận định cho rằng vàng không còn vai trò trong việc phòng ngừa rủi ro (hedge) lạm phát. Tuy vậy với nhiều người, đây vẫn là một loại tài sản trú ẩn, nhất là khi các loại tài sản khác bị giảm giá như chứng khoán.
Khác với suy nghĩ của nhiều người là đầu tư vào vàng là cổ lỗ sĩ, đầu tư vào vàng đơn giản là mua vàng chỉ, vàng miếng rồi cất thì trên thế giới, việc đầu tư vào vàng cũng thu hút một bộ phận giới trẻ thông qua nhiều hình thức khác nhau.
Trong bài viết này, Chàng-Ngốc-Già sẽ giải đáp cho các bạn một số kiến thức cơ bản về đầu tư vàng, như các hình thức đầu tư, cách thực hiện cũng như lời khuyên. Mong bài viết có thể đem đến một làn gió mới cho danh mục đầu tư của các bạn.
Hình thức 1: Đầu tư vàng vật chất
Mua vàng vật chất dưới dạng đồng tiền vàng, vàng miếng, vàng thỏi, nữ trang làm từ vàng là cách phổ biến nhất ở khắp nơi trên thế giới. Tại Việt Nam, người ta có thể tìm thấy tiệm vàng ở khắp mọi miền đất nước, từ những trung tâm xã, thị trấn.
Nhiều mua bán trao đổi có giá trị lớn được quy đổi ra vàng. Mình hay được nghe những câu hỏi như “chiếc xe này mấy chỉ vàng?”, “ngôi nhà, miếng đất này bao nhiêu cây vàng?” là vì thế.
Nhớ lại hồi nhỏ, có lần Chàng-Ngốc-Già nhìn thấy ba má mua miếng đất và giao cho người bán nhiều chiếc nhẫn vàng. Sau này lớn lên và được giải thích thì mình mới biết rằng vàng nhẫn chia thành vàng 24k, hay vàng 18k.
Và để có số lượng nhẫn đó, hàng tháng má đã để dành. Khi có nhiều tiền thì mua tròn từng chỉ vàng, khi ít thì mua theo đơn vị nhỏ hơn là phân vàng, rồi quy đổi theo nguyên tắc: 10 phân vàng được 1 chỉ vàng, 10 chỉ vàng được 1 cây vàng.
Nếu như ở Việt Nam, phổ biến với vàng nhẫn, vàng miếng thì nhiều nước trên thế giới người dân mua vàng vật chất nhiều nhất dưới dạng đồng tiền vàng (gold coin) hay vàng thỏi (gold bullion). Ngoài ra còn có vàng dưới dạng trang sức (jewelry). Hình ảnh những thỏi vàng sáng chói trong các két sắt làm mê mẩn nhiều người, nhưng trên thực tế số cá nhân có được là rất hiếm hoi.
Tuy nhiên, ở những thị trường vàng được mua bán trao đổi tự do, đầu tư vàng còn tồn tại dưới nhiều hình thức khác.
Hình thức 2: Đầu tư vàng trên giấy
Có hai loại quỹ đầu tư vàng phổ biến nhất là quỹ tương hỗ (mutual fund) và ETF, tuy nhiên các quỹ ETF ngày càng được các nhà đầu tư nhỏ lẻ lựa chọn hơn. Các quỹ đầu tư vàng có thể đầu tư toàn bộ vào vàng vật chất, vào các công ty khai khoáng vàng, các công ty kinh doanh vàng, hay là hỗn hợp giữa các hình thức.
So với vàng vật chất, sự khác biệt lớn nhất ở đây là nhà đầu tư chỉ có xác nhận quyền sở hữu trên giấy tờ. Do đó, giá trị của khoản đầu tư có thể có sự khác biệt so với giá trị của vàng vật chất ở cùng một thời điểm.
Ví dụ, một người đầu tư vào cổ phiếu của công ty khai thác vàng, hay một ETF vàng nhưng chỉ có một phần đầu tư vào vàng vật chất, thì sự tăng giảm giá vàng rất khác so với sự tăng giảm của giá cổ phiếu liên quan đến vàng hay ETF vàng.
Bên cạnh đầu tư theo hướng mua và nắm giữ vàng, cả vật chất và trên giấy, thì còn có những người tìm kiếm cơ hội sinh lời từ việc mua bán vàng. Đối với vàng vật chất, mục tiêu của những người này là mua lúc giá thấp và bán lúc giá cao, và có kỳ vọng việc này được lặp đi lặp lại nhiều lần.
Còn đối với vàng trên giấy, những người mua đi bán lại cũng có kỳ vọng như vậy. Hơn thế nữa, họ còn có thể sử dụng đến các công cụ tài chính phái sinh dùng vàng là tài sản cơ sở như các sản phẩm options và futures.
Việc sử dụng các sản phẩm này giúp chiến lược của nhà đầu tư vàng được đa dạng hơn. Lúc này, lợi nhuận không chỉ được tạo ra khi giá tăng, mà còn trong trường hợp khi giá giảm khi các hợp đồng short/put được sử dụng.
Các công cụ options hay futures còn có thể giúp nhà đầu tư phòng ngừa rủi ro khi thị trường bị giảm bằng cách sử dụng các vị thế bán. Ví dụ, nếu nhà đầu tư lo sợ giá vàng sẽ giảm trong thời gian ngắn sắp tới, làm giảm giá trị của danh mục, thì họ có thể mua một lượng put options. Nếu đúng là giá vàng giảm thì phần lợi nhuận từ hành động này sẽ bù lại phần thiệt hại do giá giảm, còn nếu giá vàng không giảm thì coi như họ đã trả một phần phí bảo hiểm.
Tuy nhiên, cần hết sức lưu ý và cẩn trọng bởi vì các sản phẩm phái sinh tài chính liên quan đến vàng phức tạp và có mức độ rủi ro cao, không phù hợp với tất cả mọi người. Chính vì vậy mà theo quy định ở nhiều nước, muốn sử dụng được những sản phẩm này thì nhà đầu tư phải vượt qua được một bài kiểm tra kiến thức.
Cần chú ý gì khi đầu tư vàng?
Điều tiên quyết khi đầu tư, đó là bạn cần nắm rõ những rủi ro tiềm năng, để có những quyết định thích hợp.
Rủi ro với đầu tư vàng vật chất
Mặc dù vàng được xem là một loại tài sản an toàn, có tính phòng vệ nhưng không phải là không có rủi ro. Những ai mua vàng vào khoảng năm 2012 và bán vào năm 2016 sẽ thấy đầu tư vào vàng là một khoản thua lỗ lớn. Hay ở một trường hợp khác, giá vàng đi ngang xập xình từ những năm 1990 đến 2000 khiến cho đầu tư vào vàng không hấp dẫn bằng nhiều hình thức đầu tư khác.
Việc đầu tư vàng vật chất có rủi ro lớn nhất là mất cắp, thậm chí bị cướp. Đã có nhiều trường hợp đáng tiếc xảy ra liên quan đến các vụ đánh cướp vàng, có cả thiệt hại về sức khỏe lẫn tính mạng. Đó là chưa kể đến rủi ro bị thất lạc, vì có những người cất giữ vàng theo thời gian và giấu kín với những người khác. Khi không may đột ngột qua đời, hay bị mất trí nhớ thì coi như số vàng ấy cũng bị mất đi.
Rủi ro với đầu tư vàng trên giấy
Rủi ro với các hình thức đầu tư vàng trên giấy là mức biến động của giá tài sản. Giá tài sản thay đổi không theo sự thay đổi của giá vàng vật chất, và trường hợp xấu nhất là doanh nghiệp có liên quan bị phá sản.
Ví dụ, bạn đầu tư vào cổ phiếu của một công ty khai thác vàng, thì nếu công ty này bị phá sản, coi như giá trị khoản đầu tư của bạn sẽ mất trắng. Tuy nhiên, vì mỗi người có khẩu vị đầu tư khác nhau nên vàng vẫn sẽ là một lựa chọn trong danh mục đầu tư của nhiều người.
Kết
Việc đầu tư vàng với cá nhân, đặc biệt là với giới trẻ, ở Việt Nam hiện nay khá đơn điệu vì không có nhiều sự lựa chọn.
Cho nên, Chàng-Ngốc-Già nghĩ rằng đến một lúc nào đó, nếu việc đầu tư vàng được thực hiện một cách thuận tiện dưới nhiều hình thức khác nhau, ví dụ có thể đầu tư với một số tiền nhỏ (fraction) thì có lẽ vàng sẽ có sức hút hơn.
Anfin là ứng dụng đầu tư chứng khoán thông minh với mức vốn khởi điểm rất thấp dành cho tất cả mọi người. Với Anfin, bạn có thể giao dịch mua, bán các cổ phiếu được niêm yết trên các sàn giao dịch chứng khoán lớn và uy tín nhất Việt Nam.
Đặc biệt, với tính năng cho phép giao dịch cổ phiếu phân đoạn, mua cổ phiếu chính xác theo số tiền hoặc số lượng cổ phiếu bạn muốn sở hữu, bạn có thể bắt đầu giao dịch với Anfin chỉ từ 10.000 đồng.
Ngoài ra, App còn có mục cung cấp Kiến thức và cập nhật Tin tức đầu tư, để người dùng có nền tảng kiến thức và thông tin vững chắc, từ đó có thể tự tin ra quyết định giao dịch.
Tải app tại App Store và Google Play ngay.