Khi nhắc đến tiếng ồn, ta thường nghĩ đến thứ gì đó ầm ĩ, đầy tạp âm. Tuy nhiên, không phải tiếng ồn nào cũng là những âm thanh khó chịu. Tiếng mưa rơi hay tiếng sóng vỗ cũng là tiếng ồn. Và một số người lại cảm thấy thư giãn khi nghe âm thanh này.
Có nhiều cách để phân loại tiếng ồn, như dựa vào tần số, cường độ âm thanh. Nhưng bạn đã biết tiếng ồn cũng có thể phân loại theo màu sắc chưa? Hơn nữa, mỗi loại tiếng ồn đều có một số lợi ích nhất định, ví dụ tiếng ồn hồng giúp cải thiện giấc ngủ, tiếng ồn trắng cải thiện chứng ù tai. Cùng Vietcetera điểm qua một số loại tiếng ồn phổ biến nhất nhé.
1. Tiếng ồn trắng
Ánh sáng trắng là tổ hợp của tất cả màu sắc có cùng mức sáng và có thể nhìn bằng mắt thường. Tiếng ồn trắng là “phiên bản âm thanh” của ánh sáng trắng, nghĩa là bao gồm tất cả các tần số mà con người nghe được (từ 20Hz đến 20.000Hz) khi chúng ở cùng một mức năng lượng.
Tác dụng của tiếng ồn trắng:
Tác dụng lớn nhất của tiếng ồn trắng là khả năng át bớt các âm thanh xung quanh. Nhờ đó, nó được ứng dụng để làm giảm tiếng ồn cho những người mắc chứng ù tai hoặc đơn giản là để lọc bớt tạp âm, giúp người nghe dễ đi vào giấc ngủ hơn. Ngoài ra, tiếng ồn trắng còn được sử dụng để tạo ra các loại âm thanh định vị như tiếng còi xe cứu thương.
Tiếng ồn trắng còn hiện diện qua:
Tiếng kênh vô tuyến.
Tiếng thác nước.
Tiếng quạt chạy vù vù.
2. Tiếng ồn hồng
Tiếng ồn hồng có nhiều điểm tương tự tiếng ồn trắng nhưng có sự gia giảm về năng lượng. Các tần số tiếng ồn hồng phát ra to hơn ở những âm trầm, mà thính giác của con người lại dễ cảm nhận âm trầm hơn các âm cao. Do vậy, nhiều người cảm thấy tiếng ồn hồng dễ chịu hơn tiếng ồn trắng.
Tác dụng của tiếng ồn hồng:
Nhờ nguyên lý hoạt động tương thích với thính giác con người, tiếng ồn hồng thường được sử dụng để kiểm tra bộ khuếch đại và loa phóng thanh.
Nhiều nghiên cứu cũng cho rằng, tiếng ồn hồng có tác dụng lọc bớt một số âm thanh tần số cao trong tiếng ồn trắng. Đồng thời, nó cũng làm dịu các sóng não, nhờ đó có khả năng cải thiện chất lượng giấc ngủ tốt hơn tiếng ồn trắng.
Tiếng ồn hồng còn hiện diện qua:
Tiếng gió thổi mạnh
Tiếng lá cây xào xạc.
Tiếng nhịp tim
3. Tiếng ồn Brown
Brown ở đây không phải sắc nâu mà được đặt theo tên của Robert Brown, người đã ghi lại chuyển động ngẫu nhiên của các hạt nguyên tử. Tiếng ồn Brown cũng có cơ chế giống các hạt nguyên tử này, tức là tín hiệu âm thanh thay đổi một cách đột ngột và ngẫu nhiên. Đôi khi, tiếng ồn brown còn được gọi bằng cái tên thay thế là tiếng ồn đỏ.
Tác dụng của tiếng ồn Brown:
Điểm dễ nhận biết là tiếng ồn Brown có âm trầm, thấp và sâu hơn nhiều so với tiếng ồn trắng, vì thế giúp người nghe tập trung hơn khi học tập hoặc làm việc. Cũng có 1 nghiên cứu chứng minh tiếng ồn Brown có tác dụng đối với một số người bị ù tai.
Tiếng ồn Brown còn hiện diện qua:
Tiếng mưa rào
Tiếng sấm rền
Một số loại tiếng ồn khác
Tiếng ồn xanh
Tiếng ồn xanh giống tiếng ồn hồng, tuy nhiên thường tập trung vào các nốt cao hơn nốt trầm. Ví dụ của tiếng ồn xanh là âm thanh khi phun bình xịt tóc. Công dụng phổ biến nhất của tiếng ồn xanh là được dùng trong chỉnh âm nhằm giảm hiện tượng méo tiếng (distortion).
Tiếng ồn tím
Các nốt trong tiếng ồn tím thậm chí còn cao hơn nốt trong tiếng ồn xanh. Nhờ khả năng át bớt âm thanh có tần số cao, tiếng ồn tím cũng được dùng để điều trị ù tai.
Tiếng ồn xám
Tiếng ồn xám không tồn tại trong tự nhiên mà được lập trình riêng để đánh giá thính lực của một người. Khi nghe, ta có cảm nhận tiếng ồn xám cũng giống tiếng ồn trắng, tức là mọi tần số âm thanh đều như nhau.
Tiếng ồn đen
Khác với tất cả các tiếng ồn phía trên, tiếng ồn đen là sự yên lặng tuyệt đối. Đôi khi, nó còn được coi là âm thanh hấp thụ hoặc “tiêu diệt” các âm thanh khác. Tiếng ồn dưới 20.000Hz mà thiết bị siêu âm đuổi côn trùng (ultrasonic vermin repeller) phát ra có thể được gọi là tiếng ồn đen.