Để gia tăng tài sản ròng của một người hay hộ gia đình, không có cách nào tốt hơn là đầu tư. Tuy nhiên, thực tế từ trước đến nay cho thấy kỳ vọng kiếm tiền nhanh phần lớn là sai lầm. Thay vào đó, đầu tư dài hạn là cách đã giúp rất nhiều người thực hiện được mục tiêu tài chính của mình.
Huyền thoại đầu tư Warren Buffett từng có câu nói nổi tiếng: “Tôi không bao giờ cố gắng kiếm tiền trên thị trường chứng khoán. Tôi mua với giả định rằng thị trường có thể sẽ đóng cửa vào ngày hôm sau và không mở lại trong 5 năm". Warren Buffett là người theo đuổi trường phái đầu tư giá trị. Đó là vì với ông, những khoản đầu tư dài hạn sẽ mang lại nhiều lợi ích hơn.
Vậy đầu tư dài hạn có những lợi thế gì, và làm cách nào để bắt đầu?
Lợi thế của đầu tư dài hạn là gì?
Tránh được những khuyết điểm của đầu tư ngắn hạn
Rất khó dự đoán được điểm rơi của thị trường (timing) khi đầu tư. Ngay cả với những người giao dịch thường xuyên - các trader lão luyện chuyên nghiệp cũng không thể hy vọng số lần đúng của mình trên 50%.
Đó là vì đối với những người này, tỷ lệ thắng không quan trọng bằng mỗi lần thắng thì thắng bao nhiêu. Con số này được đo lường qua tỷ số lợi nhuận - rủi ro (reward - risk ratio). Ví dụ, theo tính toán trong một giao dịch, nếu coi trường hợp thua lỗ là bị mất 2 nhưng nếu thắng thì được 10, thì tính ra tỷ số lợi nhuận - rủi ro là 10/2=5.
Trong ngắn hạn, việc cố gắng đoán xu hướng giá cả đối với các nhà đầu tư nhỏ lẻ là rất khó, nếu không nói là không thể. Thêm vào đó, biến động giá trong ngắn hạn không phản ánh xu hướng dài hạn. Ví dụ, trong ngắn hạn, giá một cổ phiếu có thể giảm tạm thời do các quỹ đầu tư lớn chốt lời, hay tái cân bằng lại danh mục, trong khi về dài hạn thì cổ phiếu này vẫn tiếp đà tăng giá.
Tỷ suất sinh lợi cao
Với những tài sản có nền tảng cơ bản tốt, những biến động lớn trong ngắn hạn thường mang lại tỷ suất sinh lợi cao hơn trong dài hạn, vì tâm lý tham lam và sợ hãi của nhà đầu tư.
Ví dụ, khi cả thị trường bị điều chỉnh vì một tin tức xấu nào đó, như mới đây là chủng Covid-19 mới, thì có những cổ phiếu tốt cũng bị vạ lây và giảm mạnh. Nhưng khi thị trường hồi phục thì chính những cổ phiếu này lại có sức bật mạnh mẽ.
Tiết kiệm chi phí
Việc đầu tư dài hạn còn có một lợi thế là tiết kiệm chi phí giao dịch, và thậm chí là thuế thu nhập đối với nhà đầu tư. Với các nhà đầu tư cá nhân, nếu không có tài khoản giao dịch chuyên nghiệp thì chi phí giao dịch sẽ càng tăng khi giao dịch càng nhiều. Nếu số lần giao dịch là hàng chục, hàng trăm lần trong một năm trên tổng số vốn thì tổng giá trị giao dịch cũng sẽ tăng tương tự như vậy.
Ví dụ, nếu ta bỏ số vốn là 100 triệu đồng nhưng mua đi bán lại 50 lần trong 1 năm, thì tổng giá trị giao dịch sẽ là 5 tỷ đồng, và chi phí giao dịch sẽ tính trên giá trị này. Nếu lấy trung bình chi phí giao dịch là 0,2% thì chỉ riêng chi phí giao dịch đã là 10% số vốn gốc.
Tận dụng lãi kép
Điều quan trọng và cốt lõi nhất của đầu tư dài hạn là hiệu lực của lãi kép, theo nguyên lý hòn tuyết lăn. Điều này nghĩa là phần lãi sinh ra được nhập vào vốn gốc và từ đó tạo ra thêm lãi mới.
Nguyên tắc giá trị thời gian của tiền đảm bảo rằng một đồng ở hiện tại sẽ có giá trị lớn hơn trong tương lai. Thêm vào đó, đầu tư dài hạn sẽ giúp nhà đầu tư giảm thời gian quan tâm đến thị trường, lại không yêu cầu nhiều về kỹ năng cũng như rèn luyện nhiều về cảm xúc, tâm lý.
Vì những lý do trên, số liệu trong quá khứ ở nhiều thị trường chứng khoán đã cho thấy việc nắm giữ dài hạn cổ phiếu có mức độ rủi ro thấp hơn so với nắm giữ trong ngắn hạn. Đồng thời, có đến 90% số lần những người nắm giữ cổ phiếu dài hạn tạo được lợi nhuận.
Đầu tư dài hạn như thế nào?
Với những bạn đang muốn đầu tư dài hạn, ta có thể giả định 2 trường hợp.
Trường hợp 1: Bạn có một lượng vốn nhất định ban đầu
Nếu bạn đã có sẵn một lượng vốn nhất định, việc đầu tư dài hạn có phần đơn giản hơn. Bạn chỉ cần cân nhắc tỷ trọng của các lớp tài sản như cổ phiếu, chứng chỉ quỹ, trái phiếu, bất động sản, kim loại quý, hay thậm chí là tiền mã hóa.
Cần lưu ý rằng khi có thêm thu nhập, tỷ trọng giữa các lớp tài sản có thể thay đổi nhưng sẽ là không nhiều, trong một khoảng thời gian ngắn vài ba năm. Trong khi đó, giá trị của tổng danh mục đầu tư sẽ tăng theo thời gian.
Trường hợp 2: Bạn chưa có nhiều vốn ban đầu
Với những bạn chưa có được số vốn lớn ban đầu, việc tích lũy là điều kiện tiên quyết. Ở một số loại tài sản, để đầu tư cần có một số vốn tối thiểu nhất định, bởi vì nếu số tiền bắt đầu quá nhỏ, sẽ không hiệu quả về công sức hay thời gian bỏ ra.
Tuy vậy, trên thị trường tài chính hiện nay có những sản phẩm đáp ứng được nhu cầu tích lũy từ những khoản nhỏ của cá nhân. Cùng với đó, những sản phẩm này cũng tạo ra một mức sinh lợi đáng kể, chứ không như tự tiết kiệm thuần túy.
Ví dụ, ở nước ngoài, ta có thể kể đến những ứng dụng như Acorns, M1 Finance và Robinhood, hoặc Tikop, Anfin hay Finhay ở thị trường Việt Nam. Những sản phẩm này đáp ứng được nhóm nhu cầu: vừa tích lũy để có được một số vốn nhất định, tiếp tục đầu tư dài hạn ở lớp tài sản khác, vừa có được hiệu quả vì khoản tích lũy cũng sinh lợi.
Kết
Có thể thấy, việc đầu tư dài hạn mang lại nhiều lợi ích, lại không nhất thiết phải có một số vốn đáng kể ban đầu. Đầu tư càng sớm càng mang lại hiệu quả cao, và sẽ còn hiệu quả hơn nếu đặt trong bối cảnh dài hạn.
Ngay cả với một số tiền nhỏ đều đặn hay phát sinh thì bạn cũng có thể chuyển thành một khoản đầu tư dài hạn, trước hết là thông qua tích lũy có sinh lời. Để sau một thời gian tương đối đủ dài, bạn sẽ có một số vốn và tiếp tục hành trình đầu tư dài hạn của mình.