Bạn đã từng bị "bay màu"?

1. Bay màu là gì?

Bay màu được hiểu như biến mất hoặc bị xóa sổ.

Năm 2018, cơn sốt phòng vé Avengers: Infinity War một lần nữa đem "bay màu" quay lại cuộc chơi khi Thanos, nhân vật phản diện trong phim có khả năng làm "bay màu” nửa nhân loại.

2. Bay màu phổ biến khi nào?

“Bay màu” xuất hiện cùng thời với những hội nhóm Facebook bắt đầu nổi lên. Khi một thành viên bị admin ‘ban’ (cấm cửa) thì tài khoản ấy sẽ bị “bay màu" hay nói cách khác là bị biến thành màu xám.

Qua thời gian, từ ‘bay màu’ được dùng trong nhiều ngữ cảnh hơn chứ không chỉ dùng để nhắc tới việc bị mất tài khoản trên Facebook. Trong một số sắc thái bên cạnh ‘giận tím người’ thì ‘giận bay màu’ cũng được sử dụng.

Một phiên bản khác nhẹ nhàng hơn của từ “bay màu” cũng đã được Xuân Diệu đem vào thơ để gợi tả cảm xúc ly biệt như cánh hoa “phai màu":

Người gần để ly biệt

Hoa kia không nắng cũng phai màu

Trên mặt người kia in nỗi đau.

Ngôn ngữ là một hệ thống tín hiệu. Trong tiếng Việt, từ gợi màu sắc được dùng để thể hiện nghĩa biểu trưng. Chữ “bay màu" hay “phai màu" theo nghĩa gốc thể hiện sự mất đi màu sắc, tuy nhiên theo thời gian, hiện tượng chuyển nghĩa khiến từ này mang theo một sắc thái mới: sự biến mất.

Bản thân màu sắc không mang theo ý nghĩa nhưng sự quy ước ngầm phát triển theo đời sống gắn thêm ý nghĩa và ngữ cảnh cho từ chỉ màu sắc. GS.TS khoa ngôn ngữ Nguyễn Thiện Giáp cũng đã chỉ ra rằng “sự biến đổi và phát triển không ngừng của đời sống, sự phát triển của nhận thức và sự phát triển của hệ thống ngôn ngữ” dẫn đến sự thay đổi trong ý nghĩa của ngôn từ, khiến từ phát sinh thêm nghĩa mới (từ đa nghĩa).

3. Cách dùng “bay màu"?

A: Ông ơi sao tôi không tìm được cái nhóm trên facebook?

B: Chắc ông bị admin cho bay màu rồi!