Những người ăn cắp nội dung trên internet có thể nói với bạn (tác giả) câu này khi bị bắt thóp: "Tài nguyên internet là của chung."
Nghe thì tức đấy, nhưng họ không sai hoàn toàn. Trong thời đại nội dung số được tạo ra một cách ồ ạt như hiện nay, thật khó để nói khẳng định sự nguyên bản của bất cứ thứ gì. Hiểu được điều này, tại Vietcetera, ngoài ý kiến cá nhân, chúng mình cũng sử dụng nguồn nhiều tài liệu khác để hỗ trợ quan điểm trong bài viết.
Thế nhưng, Vietcetera luôn đảm bảo rằng nếu mượn quan điểm của ai, thì phải dẫn độc giả tới nguồn chất xám của người đó.
Những nội dung với góc nhìn càng độc đáo, nhiều thông tin chuyên sâu, mang tính giáo dục/giải trí cao thì lại càng dễ bị đánh cắp. Sẽ luôn có những thành phần “rình mò” tìm cách lấy chất xám mà bạn cất công nghiên cứu, phân tích và sáng tạo ra để:
- Thu hút khán giả mà không cần bỏ nhiều công.
- Lên hạng SEO trên các công cụ tìm kiếm mà không cần bỏ nhiều công.
- Tăng nhận diện thương hiệu mà không cần bỏ nhiều công.
- Tăng tương tác và tạo lead mà không cần bỏ nhiều công.
- Để nền tảng của mình nhìn có vẻ sâu sắc và thông minh mà không cần bỏ nhiều công.
Vì vậy, hãy tham khảo những cách bảo vệ nội dung/chất xám sau, TRƯỚC KHI bạn tạo ra chúng.
1. Phát triển một phong cách sáng tác riêng, rõ ràng và mang tính “cộp mác”
Đây là bước đi chủ động và hiệu quả nhất mà một người có thể làm để bảo vệ tính độc bản cho tác phẩm của mình.
Phát triển phong cách sáng tạo riêng không dễ làm, nhưng là “một mũi tên trúng hai, ba con chim”. Một sản phẩm có màu sắc độc đáo sẽ bảo vệ chất xám của bạn một cách bền vững và sâu sắc; đem đến một trải nghiệm thưởng thức thú vị; và thúc đẩy để bạn nâng cấp mình với tư cách là một người làm sáng tạo.
Lúc này, cá tính trong sáng tác vừa là mũi giáo, lại vừa là tấm khiên. Ví dụ, hãy xem cách các đạo diễn điện ảnh kỳ cựu (như Wes Anderson, Tim Burton,...) xây dựng dấu ấn riêng trong bài viết này.
Cách duy nhất để phong cách riêng của bạn được bộc lộ rõ ràng là thực hành, thực hành và thực hành.
Ngoài ra, cũng có một số mẹo để bạn thêm thắt chất liệu cá nhân trong nội dung của mình (trong trường hợp này là nội dung viết):
- Tưởng tượng bạn đang trò chuyện (hay nhắn tin) với một người bạn khi viết.
- Để ý đến những câu cảm thán, cụm từ mà bạn thường dùng khi giao tiếp và sử dụng chúng trong khi viết.
- Có một quan điểm rõ ràng khi tiếp cận chủ đề, đồng thời mang một tâm thế thoải mái và bao dung với cá tính của mình.
2. Dùng dấu bản quyền trên nền tảng của mình ©
Nội dung nguyên bản của bạn được bảo vệ bởi bản quyền và huy hiệu © ngay giây phút bạn tạo ra chúng.
Nhưng không phải ai trên internet cũng nhận thức được nghĩa vụ của mình với chất xám của người khác. Vì vậy, dấu bản quyền (copyright - ©) được đặt ở cuối trang là thứ “nhắc nhẹ” cho cả thế giới biết rằng nội dung trên trang được sở hữu bởi bạn, hoặc tổ chức của bạn.
Đối với những sản phẩm thị giác (hình ảnh, video, tranh minh họa,...) hãy sử dụng watermark riêng để không ai có thể lấy hình của bạn. Ngoài ra bạn có thể thêm dòng: “Tác phẩm có bản quyền thuộc về [X], vui lòng không sao chép, chỉnh sửa dưới mọi hình thức.”
3. Nghiên cứu các dịch vụ phần mềm plug-in có thể sử dụng trên nền tảng của bạn ©
Các phần mềm plugin hiểu nôm na là những công cụ được tích hợp trên website để mở rộng các chức năng của một website. Rất nhiều đơn vị sản xuất nội dung nền tảng Wordpress, và Wordpress cũng có những plugin để hỗ trợ bảo vệ bản quyền nội dung trên trang. Ví dụ như WP Content Copy Protection & No Right Click sẽ ngăn người dùng không thể nhấp chuột phải, hay dùng phím tắt để sao chép nội dung. Ngoài ra còn có những plugin khác để bạn bảo vệ nội dung của mình.
Bạn cũng có thể sử dụng dịch vụ bảo vệ nội dung DMCA. Huy hiệu DMCA cũng khiến “kẻ trộm” chột dạ và suy nghĩ lại trước khi hành sự. Hơn thế, DMCA còn có thể phát hiện và thông báo cho bạn khi có ai đó dùng nội dung của bạn, thậm chí còn có thể xóa bỏ nội dung khỏi đơn vị vi phạm bản quyền.
4. Tham khảo luật ©
Hầu hết những thứ chúng ta làm đều có một bộ luật liên quan để điều hành, quy định rõ ràng về quyền lợi và nghĩa vụ. Với công việc sáng tạo, hãy tham khảo Luật Sở hữu trí tuệ. Bạn không cần phải thuộc lòng, nhưng biết cách tham khảo luật, trước tiên sẽ giúp bạn không vô tình xâm phạm tới tài sản trí tuệ của người khác, và sau đó tự bảo vệ được chất xám của mình.
Thêm nữa, nếu có xảy ra tranh cãi, ai biết luật sẽ dám "mạnh mồm" hơn!
Kết ©
Nhìn thấy những sản phẩm mình “vận trí” tạo ra bị sao chép, bóp méo hình dạng là một cảm giác không thoải mái chút nào. Hơn nữa, chúng lại thường bị “cầm nhầm” bởi những người cùng chuyên môn, những tưởng là “đồng hội đồng thuyền”.
Tất nhiên, việc vô tình xâm phạm chất xám của người khác trên đại dương thông tin mênh mông này rất dễ xảy ra. Vì vậy, nếu bạn cũng là một người tạo nội dung, cần chuẩn bị tinh thần hợp tác nếu bỗng một ngày có ai đó cáo buộc bạn vi phạm bản quyền.
Có rất nhiều cách khác để bạn tự bảo vệ nội dung, các cách trên đây chỉ là những bước cơ bản mà bạn có thể dễ dàng áp dụng. Rất hy vọng chất xám của các bạn được tôn trọng bởi khán giả, và được quan tâm bảo vệ bởi chính tác giả.
Nếu có phương pháp nào hay, hãy chia sẻ cùng Vietcetera và những “đồng đội” sáng tạo khác dưới phần comment các bạn nhé!