Gacha Game thường là những tựa game nhập vai, nơi bạn mở khóa nhân vật thông qua một hệ thống “xổ số” ngẫu nhiên. Về căn bản, có thể ví Gacha Game như một sòng bạc. Nơi bạn dựa vào may mắn (và độ lớn của túi tiền) để sở hữu những vật phẩm trong game.
Theo số liệu từ SensorTower, trong 15 game mobile có doanh thu cao nhất mọi thời đại, có tổng cộng 8 Gacha Game. Trong số đó, có lẽ ví dụ điển hình nhất và được nhiều người biết đến nhất chắc chắn là Genshin Impact. Tuy mới chỉ ra mắt vào tháng 9/2020, tựa game này đã thu về hơn 3 tỉ đô và dẫn đầu danh sách tựa game có doanh thu năm đầu tiên cao nhất (vượt qua Fortnite và GTA V).
Tất nhiên, để có thể tạo ra doanh thu khổng lồ này, những tựa game gacha sẽ có những mánh lới tâm lí để dẫn dụ game thủ chi tiêu bằng tiền thật. Vậy cụ thể, chúng là gì?
1. Nạp lần đầu
“Ai mà lại đi bỏ tiền ra để mua đồ trong game chứ.” Câu nói này chính là bức tường đầu tiên và rào cản lớn nhất mà những nhà phát hành game cần phải gỡ bỏ trong đầu người chơi. Để làm được điều đó, các tựa game sáng tạo ra những phần thưởng cho người chơi nạp lần đầu.
Mỗi giai đoạn trong quá trình nạp tiền như lấy ví, nhập thông tin thẻ là những điểm dừng mà người chơi có để cân nhắc lại quyết định của bản thân. Phần thưởng nạp lần đầu này chính là “động lực” để người chơi vượt qua những rào cản đó. Một khi tựa game đã có thông tin thẻ, quá trình nạp tiền sẽ không còn những phút cân nhắc đó nữa và trở nên dễ dàng hơn nhiều.
2. Nhiều loại tiền tệ và quá trình chuyển đổi phức tạp
Trong những tựa game Free To Play (F2P), người chơi sẽ thường thấy có hai loại tiền tệ chính. Loại tiền tệ phổ biến nhất là những tài nguyên bạn có thể thu thập trong quá trình chơi game (tiền tệ mềm - soft currency). Loại tiền tệ thứ hai sẽ là những tài nguyên bạn chỉ có thể mua được bằng tiền mặt (tiền cao cấp - premium currency).
Hệ thống tiền tệ của Genshin Impact còn đi thêm vài bước sâu hơn nữa. Để bắt đầu tham gia vòng quay đồ bạn phải chuyển Genenis Crystal sang Primo Gem, từ đó chuyển đổi chúng sang một trong hai loại tiền tệ nữa để tham gia vào những vòng quay khác nhau...
Đó chỉ mới là hệ thống xoay đồ (Wish), Genshin còn khá nhiều hệ thống tiền tệ khác để bạn mua thức ăn, nguyên liệu, sử dụng lò rèn,...
Với một hệ thống chuyển đổi phức tạp, người chơi sẽ khó quy đổi ra số tiền thật sự mình đã tiêu tốn cho một lần quay đồ, hay nâng cấp. Từ đó, quyết định sử dụng tiền trong game sẽ dễ dàng hơn vì chúng đã mất đi giá trị ngoài đời thực trong mắt người chơi.
3. Trả tiền để đốt cháy quá trình
Trong ngành công nghiệp game, người chơi thường được sẽ chia thành 4 nhóm chính (cạnh tranh, thành tựu, xã hội và khám phá).
Dạng người chơi dễ trở thành “cá voi” (người nạp một số tiền khổng lồ vào game), chính là nhóm thành tựu. Nhóm game thủ này thường tập trung vào việc “phá đảo”, hoàn thiện đội hình đến mức tối đa và vượt qua các thử thách khác nhau.
Vì thế, để có thể tối đa hóa doanh thu từ những người chơi này, những game gacha thường sẽ giới hạn lại quá trình “cày cuốc” bằng hệ thống năng lượng. Trong Genshin Impact, người chơi cần phải bỏ resin (một dạng năng lượng hồi lại theo thời gian) để có thể làm nhiệm vụ, vượt ải và kiếm tài nguyên.
Điều gì xảy đến nếu như một game thủ muốn đẩy nhanh quá trình thu thập tài nguyên, hoàn thiện đội hình nhưng Genshin Impact không cho phép họ chơi tiếp? Họ sẽ bị hấp dẫn bởi lựa chọn nạp tiền để mua thêm năng lượng và những lượt xoay đồ để tiếp tục nâng cấp cho nhân vật.
4. Đưa game trở thành một thói quen hàng ngày
Gần như tất cả mọi thể loại game F2P nào cũng sẽ có một hệ thống Battle Pass và nhiệm vụ hàng ngày mà game thủ cần phải hoàn thành để tối ưu hóa lượng tài nguyên mà họ có thể thu thập. Genshin Impact còn có Welkin Moon, một dạng đăng kí mà người chơi phải bỏ ra tiền thật để mua và nhận được 90 Primo Gem cho mỗi ngày họ đăng nhập vào game.
Những yếu tố trên sẽ giúp cho việc đăng nhập và chơi game trong khoảng 30 phút đến 1 tiếng mỗi ngày trở thành một thói quen của game thủ. Từ đó, người chơi sẽ trở nên gắn bó với tựa game hơn và muốn bỏ tiền ra để mua khuyến mãi đăng nhập nhằm tối đa hóa lượng tài nguyên họ nhận được khi chơi game.
5. Nội dung game liên tục được cập nhật
Genshin Impact có một tốc độ ra nội dung nhanh đến chóng mặt. Cứ 41 ngày, một phiên bản mới sẽ được cập nhật, đem đến những nhiệm vụ, nhân vật và sự kiện mới, đảm bảo cho những “cá voi” tiếp tục có những mục tiêu mới để theo đuổi.
Để có thể nâng cấp một nhân vật lên tối đa cấp độ, một người chơi cần phải xoay ra chính xác nhân vật đó 7 lần. Với tỉ lệ xuất hiện của một nhân vật 5 sao trong sự kiện là 0.6% cho mỗi lần roll và mỗi lần roll tiêu tốn khoảng 160 Primo Gem, bạn có thể tính toán ra số tiền mà người chơi phải bỏ ra để sở hữu phiên bản tốt nhất của nhân vật họ yêu thích.
Ở những tựa game nhập vai khác, việc liên tục cho ra những phiên bản mới còn đi kèm với việc điều chỉnh sức mạnh của nhân vật. Từ đó, qua thời gian, đội hình mà game thủ bỏ công sức và tiền bạc vào xây dựng sẽ không còn được tối ưu trong việc vượt ải. Điều này thúc đẩy người chơi tiếp tục xây dựng những đội hình mới để phù hợp với meta của trò chơi hơn.
6. Những khuyến mãi giới hạn thời gian
Trong các tựa game gacha, dường như sẽ không có người chơi nào bỏ tiền ra để mua trực tiếp tiền tệ cao cấp. Những gói combo, battle pass, khuyến mãi chỉ tồn tại trong một khoảng thời gian ngắn sẽ có giá trị chuyển đổi tiền thật - vật phẩm cao hơn nhiều.
Những nhà phát hành game thực hiện những điều này để kích hoạt hai hiệu ứng tâm lí của người chơi. Hiệu ứng thứ nhất, sự khan hiếm nhân tạo (artifical scarcity) khiến cho game thủ nghĩ rằng những nhân vật này sẽ biến mất khỏi tầm tay nếu họ không ngay lập tức bỏ tiền ra để tham gia những sự kiện.
Hiệu ứng tiếp theo là hiệu ứng mỏ neo, khi nhà phát hành game đã tạo ra một tiêu chuẩn chuyển đổi tiền thật sẵn có cho người chơi. Những gói combo, khuyến mãi bỗng nhiên có giá trị vật phẩm cao hơn nhiều so với cách chuyển đổi tiêu chuẩn. Điều này khuyến khích người chơi bỏ tiền ra vì họ nghĩ rằng họ đang “tiết kiệm tiền” khi mua chúng.
7. Ngụy biện con bạc
Trong bất kì trò chơi may rủi nào, ngụy biện con bạc sẽ khiến người chơi nghĩ rằng sau mỗi lần xui xẻo, tỉ lệ thắng cuộc (rút được vật phẩm mong muốn) họ cần sẽ tăng lên. Tuy nhiên thực tế trong mỗi lần xoay đồ, tỉ lệ xoay ra vật phẩm sẽ luôn luôn giữ nguyên.
Điều này cũng tương tự với ngụy biện chi phí chìm, khi người chơi đã bỏ ra một số tiền để có thể đạt được gì đó, nếu không nhận được điều đó, cảm thấy phải tiếp tục vì không thể bỏ phí số tiền vừa bỏ ra được.
Tuy Genshin Impact có một “hệ thống bao dung”, đảm bảo rằng sau 89 lượt xoay đồ xui xẻo, nhân vật bạn đang tìm chắc chắn sẽ xuất hiện vào lượt xoay thứ 90. Hệ thống này có lẽ không thật sự có quá nhiều ý nghĩa nếu bạn không có đủ 14400 Primo Gem để xoay được đến lượt thứ 90.