Nhắc đến thương mại điện tử (e-commerce), bạn nghĩ ngay đến gì? Những chương trình flash sales chớp nhoáng? Những mã ưu đãi? Những “hot deal” không thể bỏ lỡ?
Có bao giờ bạn tò mò về những người đứng sau các e-commerce đó? Họ có nghĩ về doanh số và lợi nhuận cả ngày không? Hay là họ tìm kiếm một mục đích nào đó sâu xa hơn những con số kia?
Để tìm câu trả lời, chúng tôi hỏi chị Kristine Nguyễn, hiện là CEO của Awake Asia Vietnam (AAD), một công ty thương mại điện tử hoạt động trên toàn Đông Nam Á, cung cấp các giải pháp nền tảng kỹ thuật số cho nhiều hoạt động khác nhau, từ quản lý cửa hàng cho đến sản xuất nội dung.
Chính vì phạm vi hoạt động đa dạng đó mà chúng tôi tin chắc rằng chị có đủ kiến thức và kinh nghiệm để nói về lĩnh vực với mức doanh thu tăng vọt kể từ khi đại dịch bắt đầu xảy ra. (Cục Quản lý Thương mại Quốc tế Hoa Kỳ (ITA) dự đoán thị trường thương mại điện tử Việt Nam sẽ đạt doanh thu 23 tỷ đô-la vào năm 2025).
Trở về sau 5 ngày tham dự một chương trình huấn luyện dành cho các lãnh đạo, Kristine chia sẻ chị cảm thấy như thể một phiên bản mới và hoàn thiện hơn trong vai trò lãnh đạo của mình. Kristine phiên-bản-2 nỗ lực hơn nhiều trong việc khuyến khích khả năng của những người xung quanh, đồng thời đảm bảo lợi ích cho đôi bên.
Chị có niềm tin mãnh liệt rằng mỗi người mà bạn gặp trong đời đều có thể đem đến cho bạn một bài học quý giá. Đồng thời, khi bạn truyền cảm hứng cho nhiều người, bạn cũng sẽ nhận lại được những nguồn cảm hứng tương tự.
Khi cần lời khuyên hoặc muốn được truyền cảm hứng, chị tìm đến ai?
Ở cương vị đầu tàu, mình cảm thấy việc được cố vấn, được học hỏi là vô cùng quan trọng.
Những lúc cần được củng cố và nâng niu, mình may mắn có thể dựa vào những người thân xung quanh và xin họ lời khuyên. Nghe hơi “văn vở” một chút, nhưng mình tin rằng bản thân mỗi cá nhân đều có một quan điểm độc đáo và một câu chuyện thú vị để chia sẻ với những người xung quanh.
Tuần vừa rồi, mình có cơ hội tham gia một chương trình đào tạo lãnh đạo và gặp gỡ 27 cá nhân khác nhau. Họ là doanh nhân trẻ, là nhà sáng lập, là người lãnh đạo; và mình đã nhận được rất nhiều nguồn cảm hứng từ họ!
Với các vấn đề cá nhân, mình thường tìm đến người bạn thân từ hồi trung học đến giờ. Còn trong công việc, mình hoàn toàn có thể tin tưởng sếp mình cũng như các anh các chị đi trước.
Ở vị trí lãnh đạo, làm thế nào để chị không-ngừng-phát-triển?
Trước khi tham gia chương trình huấn luyện, thật ra mình khá hài lòng với vị trí hiện tại. Bản thân mình thấy rằng một người quản lý phải “đơn phương” đứng trên “đỉnh vinh quang” là hợp lý, vì điều này hoàn toàn xứng đáng sau mọi nỗ lực để vươn tới vị trí đó.
Vậy mà chỉ trong ít ngày, chương trình đã thay đổi toàn bộ suy nghĩ của mình. Nếu muốn trở thành một lãnh đạo biết quan tâm và khích lệ tinh thần của cả đội ngũ trước mọi thử thách, mình không thể giữ mãi quan niệm cũ mà nên cởi mở hơn với lối tư duy mới.
Tham gia chương trình huấn luyện cũng là một cơ hội để mình bày tỏ mong muốn về việc phát triển và tạo dựng thêm nhiều mối quan hệ mật thiết với nhân viên, để có thể lan tỏa năng lượng tích cực và tận tình chỉ dẫn mọi người.
Khi đặt mình vào vị trí của cả đội, lắng nghe nguyện vọng và mục tiêu của từng người, mình tin bản thân có thể hiểu và đồng cảm với họ rồi từ đó cùng họ phát triển không ngừng. Sau cùng thì, đỉnh vinh quang sẽ chẳng còn hiu quạnh nữa nếu có người đứng cùng, phải không?
Ở vị trí CEO hiện tại, định hướng của chị cho AAD là gì?
Mình bắt đầu từ vị trí thực tập sinh và đã trải qua nhiều cấp bậc ở công ty, vì thế mà góc nhìn của mình về công ty cũng khá khách quan.
Ngày trước mình vốn tự lập, một mình tự lên kế hoạch và thực hiện mọi việc, nhưng Kristine phiên-bản-2 hiện tại sẽ muốn làm cùng đội ngũ nhân viên. Mỗi người đều đặt ra mục tiêu trong 5 năm tới và cả đội sẽ cùng nhau, góp phần hiện thực hoá từng điều một.
Đối với cá nhân mình, mình sẽ luôn nỗ lực xây dựng AAD trở thành một công ty vừa trân trọng khách hàng, vừa trân trọng đội ngũ hiện có.
Ước mơ của chị ở thời điểm hiện tại là gì?
Từ khi còn nhỏ, ước mơ lớn nhất của mình là mang lại cuộc sống tốt đẹp hơn cho gia đình. Mình đã theo đuổi ước mơ này suốt nhiều năm hăng say làm việc, và thật may mắn là đã có thể hoàn thành.
Còn về phần mình, hiện tại, mình mong bản thân có thể truyền cảm hứng cho thật nhiều người, đặc biệt là cho thế hệ phụ nữ Việt đang làm việc trong các doanh nghiệp ngày nay. Mình muốn áp dụng những kiến thức đã đúc kết được để giúp họ ngày một phát triển và trở thành “phiên bản mới” tốt đẹp hơn.
Khi mọi người xung quanh cho rằng ý tưởng của chị không khả thi, chị sẽ làm thế nào?
Để vươn tới vị trí ngày hôm nay, đối với mình là cả một chặng đường dài và không hề bằng phẳng, Đã có lúc những người xung quanh không nhìn thấy tiềm năng trong các ý tưởng của mình.
Nếu là trước đây, mình chắc hẳn sẽ ngay lập tức tranh luận gắt gao để bảo vệ quan điểm và không chịu lùi bước. Nhưng hiện tại, mình sẽ dành thời gian lắng nghe và tiếp nhận quan điểm của đối phương, và cũng đã dần chấp nhận rằng người có ý kiến trái chiều với mình cũng không phải vô lý.
Nhưng ở cương vị một nhà lãnh đạo, bạn cũng cần phải có lòng tin vào bản thân. Sẽ có những trường hợp bạn buộc phải đấu tranh cho những lý tưởng của mình, tự mình thực hiện ý tưởng đó, và chịu toàn phần trách nhiệm với mọi kết quả.
Cũng sẽ có lúc bạn không đạt được kết quả như ý, nhưng đổi lại bạn sẽ thu thập được một bài học đáng giá và trưởng thành hơn.
Những chuyến công tác đáng nhớ nhất của chị là?
Chuyến đi tới Philippines là đáng nhớ nhất, bởi đó là lần đầu tiên mình được ra nước ngoài, có con dấu đầu tiên trên hộ chiếu. Lúc đó là năm 2018, mình nằm trong một nhóm 4 người được cử tới Manila để đưa AAD gia nhập thị trường tại đây. Chuyến đi đó khá “mạo hiểm” bởi mình không hề thông thạo ngôn ngữ địa phương, và cũng không nắm nhiều thông tin về quốc gia này.
Tuy nhiên, bất chấp những thử thách, cả đội đã thành công trong việc thành lập thêm một chi nhánh mới cho doanh nghiệp. Và sau khi trở về từ chuyến công tác Philippines ấy, các thành viên trong nhóm đều được cân nhắc cho một vị trí lãnh đạo tại AAD. Mình vừa mừng, vừa vô cùng tự hào về họ.
Chuyến đi tới Malaysia thì thoải mái hơn, bởi nền thương mại điện tử tại nước này đã phát triển bền vững, và các doanh nghiệp trong nước đều hoạt động suôn sẻ. Ẩm thực Malaysia thì trên-cả-tuyệt-vời!
Singapore thì giống một chuyến du lịch ngắn (nhưng cả đội vẫn năng suất!). Sau ba chuyến đi, mình cảm thấy chính những kinh nghiệm công tác mới là “nhân tố chủ đạo” giúp mình cải thiện bản thân và mài dũa chuyên môn.
Nếu suốt đời chỉ có thể kinh doanh online một loại sản phẩm duy nhất, chị sẽ chọn sản phẩm gì? Tại sao?
Mình đã gắn bó với ngành thương mại điện tử từ những ngày đầu tiên cho tới bây giờ, nên nếu chỉ được chọn một sản phẩm duy nhất thì đó sẽ là vốn kiến thức quý báu trong ngành mà mình tích lũy được.
Khi mới gia nhập Lazada vào năm 2014, mình không có chút kiến thức nào về ngành công nghiệp thương mại điện tử, nhưng đã có thể nhanh chóng nhận ra nhờ ngành này mà các công ty khởi nghiệp và những người kinh doanh tại gia có thêm nguồn thu nhập và ổn định tài chính. Với kinh nghiệm của bản thân, mình muốn mở các lớp học online để chia sẻ về những cơ hội mà thương mại điện tử đem lại cho mọi người.
Chị có lời khuyên nào cho thế hệ các lãnh đạo nữ tiếp nối?
Lời đầu tiên mình muốn nhắn nhủ tới các bạn: Dù chưa đạt tới thành công, và dù muốn trở thành người như thế nào trong tương lai, thì giới hạn và rào cản lớn nhất mà bạn cần vượt qua là chính bản thân bạn.
Khi mình bắt đầu được thăng chức, nhiều người đã bày tỏ hoài nghi, không hiểu vì sao một thực tập sinh lại trở thành quản lý, trong khi nhiều ứng cử viên dày dặn kinh nghiệm hơn lại không được đảm nhiệm vị trí này.
Dù không vui, nhưng chính tâm trí đó đã thúc đẩy bản thân mình phải nỗ lực nhiều hơn nữa để thuyết phục mọi người rằng mình xứng đáng.
Gửi đến bạn, người đang đọc bài phỏng vấn này: Sẽ có người khuyên bạn càng cố gắng thì mọi chuyện sẽ càng dễ dàng hơn. Điều này không sai, nhưng đáng tiếc là không thể áp dụng cho tất cả. Bạn sẽ phải cứng rắn để bản thân có thể vững vàng trong một thế giới khắc nghiệt, nơi không phải ai cũng đối tốt với bạn.
Mỗi khi nhụt chí, mình lại nhớ đến câu trích dẫn về tinh thần của trái dứa: “Hãy sống như một trái dứa: Đầu đội vương miện, dáng đứng hiên ngang, và ngọt ngào bên trong” (“Be a pineapple: stand tall, wear a crown and be sweet inside”).