Có những bạn chủ động hẹn gặp, vừa trao đổi vừa chia sẻ những băn khoăn công việc với mình. Truyện trò vui, tâm sự vui và học hỏi lẫn nhau cũng rất vui. Nhưng có một chủ đề đặc biệt lặp lại nhiều nhất:
Làm thế nào để tiếp tục yêu và thiết kế với sự đam mê ban đầu?
Hay nói cách khác “Làm thế nào để giữ ngọn lửa đam mê?”. Đây là những dạng câu hỏi mang tính chất “đời người”, khó để có câu trả lời xác đáng cho tất cả. Nhưng nếu mỗi người chúng ta cùng nhau chia sẻ về những cách mà ta đang thử, biết đâu nó lại có ích cho người khác ở một góc độ khác.
Vì thế, đây không phải là một bài self-help giúp bạn đọc giải quyết câu hỏi trên, đây là những suy nghĩ của người hàng ngày vẫn tự hỏi: “Liệu ngọn lửa của mình vẫn còn cháy?”.
Bây giờ hãy nhìn vào góc độ khoa học, để hình thành và duy trì một ngọn lửa ta cần gì?
1. Ngọn lửa hay còn gọi là sự cháy.
Wiki định nghĩa Lửa là hoạt động oxy hóa nhanh chóng của một vật liệu trong phản ứng cháy, giải phóng ra nhiệt, ánh sáng và các sản phẩm phản ứng khác.
Để sự cháy hình thành cần 3 yếu tố cơ bản: Nguồn cháy, oxygen và nguyên liệu. Quá trình cháy sẽ bắt đầu từ blah blah blah… ôi đây không phải là bài viết về khoa học, mình cũng không có mục đích xúi mọi người đi đốt lửa ở đâu bậy bạ rồi vạ lây.
Nhưng khái niệm hoá những điều mình sắp nói sẽ giúp các bạn dễ ghi nhớ thông tin hơn. Tương ứng với ngọn lửa thực tế, mình tạm cho ngọn lửa đam mê cũng cần 3 thứ:
- Nguồn cháy – Lý do ta bắt đầu
- Oxygen – Môi trường ta dấn thân
- Nguyên liệu – Thứ tiếp tục nuôi dưỡng
Thiếu bất cứ thứ gì trong này, ngọn lửa của ta cũng khó mà duy trì.
2. Nguồn cháy – Lý do ta bắt đầu.
Để có nguồn cháy lý tưởng, hãy chọn lý do bắt đầu thật ý nghĩa với bản thân. Không cần to tát cỡ giải cứu thế giới, đôi khi chỉ cần thứ đang làm khiến ta mỉm cười là được. Thông thường, quá trình này người ta gọi là “Tìm kiếm đam mê”. Mình tâm niệm một người may mắn là khi sớm tìm ra được thứ mình thích. May mắn hơn nữa khi có thể làm tốt thứ mình thích. Còn thành công, là khi tạo ra giá trị cho xã hội và thu lại lợi ích để chăm sóc bản thân cùng gia đình.
Quá trình này dài ngắn khác nhau ở mỗi người, nếu bạn vẫn đang hỏi đam mê là gì, hãy thử đọc bài viết bên dưới.
Ta cần nguồn cháy để bắt đầu, và cần môi trường để tỏa sáng…
3. Oxygen – Môi trường ta dấn thân
“Anh hùng phải có đất dụng võ.”, để thổi bùng ngọn lửa đam mê ta nên ở trong những môi trường phù hợp. Oxygen sẽ giống như những thử thách phải đối mặt để ta phát triển bản thân, vô hình nhưng luôn hiện diện ở khắp nơi nếu ta chịu để ý.
Nếu quá thiếu Oxygen, ngọn lửa ta sẽ lay lắt, dễ lụi tàn trước gió. Thừa Oxygen, ta mau chóng bị burn-out (cháy sạch) vì lửa cháy quá nhanh lại không kịp tiếp thêm củi duy trì.
Chưa kể, nếu chọn sai môi trường, ta có thể hít thở trong bầu không khí độc hại tượng trưng cho những văn hóa ganh ghét, dè bỉu, bè phái… trong công ty.
Nếu may mắn đang làm trong môi trường đầy đủ Oxygen – những thử thách lành mạnh để phát triển, điều cuối cùng bạn cần chính là tìm cho ra những nguyên liệu duy trì tương thích.
4. Nguyên liệu – Thứ tiếp tục nuôi dưỡng
Đây thường là thứ chúng ta hay quên nhất, không nhận ra nó thường khiến ta tự hỏi:
- Tại sao mình đang làm cho công ty lớn, đồng nghiệp thân thiện giỏi giang, làm công việc ưa thích nhưng lại luôn cảm thấy chán nản?
Nếu bạn thấy câu hỏi này quen, thử nhớ lại xem lần cuối cùng mình ăn mừng cho một thành tựu trong công việc là bao giờ?
Nếu nó đã diễn ra cách đây hơn một tháng, hãy cẩn thận ngọn lửa của bạn đang bắt đầu yếu dần. Giống như đốt lửa cần liên tục châm củi, ngọn lửa bên trong chúng ta cũng cần những loại củi “đặc biệt” để liên tục duy trì, mình hay gọi nó là những “Small Win” tạo động lực đẩy ta về phía trước.
Mình trân trọng mọi giây phút như:
- Khách hàng nói rất thích giải pháp thiết kế cho màn hình vừa trình bày.
- Được Medium thưởng cho $500 vì những bài viết tốt.
- Được đồng nghiệp cảm ơn trên Sparrow (một ứng dụng nội bộ của GEEK Up cho điểm khi cảm ơn, người nhận điểm dùng nó để đổi quà: vé xem phim, sách, áo, …).
- Thấy các bạn trong team hoàn thành những cột mốc quan trọng của dự án mà không cần mình hỗ trợ.
Bạn có nhiều cách để ăn mừng, chia sẻ với người thân quen, đăng chúng trên mạng xã hội, hay tự thưởng những điều mình thích. Chỉ cần lưu ý nếu tần suất quá nhiều, có thể bị đánh giá là bạn chỉ biết khoe khoang.
Tất cả những thứ nhỏ nhoi ấy, như một loại củi đặc biệt liên tục giữ cho ngọn lửa nội tại được duy trì.
5. Những suy nghĩ cuối cùng
Bây giờ hãy ghi nhớ để hình thành và duy trì ngọn lửa của bạn, cần 3 thứ:
- Nguồn cháy – Lý do ta bắt đầu
- Oxygen – Môi trường ta dấn thân
- Nguyên liệu – Thứ tiếp tục nuôi dưỡng.
Điều gì xảy ra nếu ngọn lửa của bạn đã tắt?
Chẳng có gì phải lo lắng cả, chỉ cần còn một tia lửa nhỏ – bạn vẫn có thể đốt cháy lại ngọn lửa ban đầu.
Hoặc cũng chẳng có gì xấu nếu bạn đi tìm một nguồn cháy khác. Và thậm chí, bạn có thể duy trì một lúc nhiều ngọn lửa, miễn là chúng khiến bạn cảm thấy ấm áp – chứ không phải đang thiêu đốt bản thân. Bởi:
“Khi lửa cháy trong linh hồn con người, không còn điều gì gọi là không thể.”
Man is so made that when anything fires his soul, impossibilities vanish.
- Jean de La Fontiane