Mukbang và văn hóa ăn một mình

Từ các video của Yang Sobin bên Hàn Quốc đến bà Tân Vlog ở Việt Nam và hàng loạt các kênh Mukbang khác, bạn có thể thấy một sự thay đổi lớn trên trang mạng xã hội của mình. Khi ăn một mình, điều gì khiến bạn muốn xem Mukbang?

Mukbang là gì?

Mukbang là hình thức vừa ăn uống vừa ghi hình. Nhân vật chính trong những video Mukbang được gọi là ‘BJ’ (Broadcast Jockey).

Điều làm nên sự đặc biệt của Mukbang là việc các BJ này nói chuyện tương tác với người xem, trong khi ăn một lượng thức ăn “khổng lồ”.

Sức mạnh của Mukbang

Trào lưu Mukbang bắt nguồn ở Hàn Quốc năm 2010 và thịnh hành tại nhiều nước khác nhau. Trên Youtube (nền tảng phổ biến nhất của Mukbang), có những kênh đã lên đến hàng triệu lượt theo dõi.

Nghiên cứu gần đây đã giải thích lí do tại sao Mukbang lại được hưởng ứng đến vậy. Điều này bao gồm:

• Tính xã hội: Một trong những khía cạnh quan trọng là các cá nhân xem Mukbang để bù đắp nhu cầu xã hội thực tế không đạt được. Đó là nhu cầu kết nối, giao tiếp, hay đơn thuần là cảm giác thân thuộc trong quá trình chuẩn bị đồ ăn với người khác. Những người cô đơn có thể tăng tương tác xã hội qua Mukbang, nơi họ chia sẻ sở thích ăn uống và cảm giác thuộc về một cộng đồng.
• Tính giải tỏa: Người xem có thể giảm bớt căng thẳng với tiếng động ăn uống, tiếng mở đồ ăn. Trong nhiều trường hợp, Mukbang giải trí người xem bằng những hành động, thói quen ăn uống kì lạ. Hơn nữa, các video thường tập trung vào đồ ăn cay nóng mà một số trang báo nhận định có tác động lên serotonin, một loại hocmon giúp giảm căng thẳng, tức giận và trầm cảm.
• Tính ảo tưởng: Người xem cảm tưởng bản thân mình đang đối diện một bàn ăn đa dạng mà không có sẵn trong thời điểm hiện tại. Đối với những người đang trong chế độ giảm cân, Mukbang sẽ cho họ cảm giác chính mình thưởng thức các món ăn nhưng không sợ lên cân.

Ảnh hưởng của Mukbang lên xu hướng ăn một mình

Các nghiên cứu nhận định, hiện nay chúng ta đang có xu hướng ăn một mình nhiều hơn bởi khối lượng công việc lớn nhưng thời gian lại có hạn. Ngoài ra, ăn một mình cũng là cách mà người ta dành thời gian cho bản thân.

Tuy nhiên, việc xem Mukbang trong khi ăn một mình có thể dẫn đến những vấn đề sau:

1. Khó kiểm soát được lượng thức ăn nạp vào cơ thể

Mukbang có thể giúp ta giảm cảm giác cô đơn và xoa dịu mong muốn kết nối qua những tương tác giữa người xem và chủ video.

Tuy nhiên, theo The Guardian, quá tập trung vào màn hình khiến bạn không nhận thức rằng mình đã ăn đủ và tiếp tục tiêu thụ thức ăn nhiều hơn mức cần thiết.

Việc ăn uống vô độ càng trầm trọng hơn khi vắng mặt của những người xung quanh như bạn bè, gia đình.

Vào năm 2018, chính quyền Hàn Quốc cho biết sẽ xây dựng phương hướng phát triển, cải thiện các chương trình phát sóng Mukbang vì cho rằng nó khuyến khích người dân ăn uống vô tội vạ.

2.Các vấn đề về sức khỏe

Tiếp xúc nhiều với các video Mukbang, người xem dễ tạo thói quen tiêu thụ những loại thực phẩm không lành mạnh. Các video Mukbang thường sử dụng đồ ăn cay, nhiều calo, chất béo và không tốt cho sức khỏe.

Tuy đồ ăn cay được đề cập ở trên có thể cải thiện cảm xúc, nghiên cứu cho thấy tiêu thụ quá mức có thể gây thừa cân và béo phì.

3.Tự cô lập xã hội

Trên một tạp chí khoa học, tác giả Kircaburun xác nhận hiện vẫn chưa có nhiều nghiên cứu về việc nghiện Mukbang hay những giả thuyết cụ thể.

Tuy nhiên, một số người tham gia trong nghiên cứu của Kircaburun được nhận định là có hành vi tự cô lập xã hội. Việc bị "lậm" Mukbang khiến họ từ chối cơ hội tham gia bữa ăn với gia đình, người thân để xem các video ăn uống trong khi thưởng thức bữa ăn một mình.

Kết

Trước những vấn đề xung quanh Mukbang và xu hướng ăn một mình, cần sự thay đổi ở những người làm nội dung và cả người xem để góp phần tạo nên lối sống lành mạnh hơn. Ta có thể bắt đầu bằng việc đưa nhiều rau củ hơn lên màn ảnh hay đơn giản là để chiếc điện thoại một bên, ăn một mình, và cho phép ta ngắm thế giới xung quanh.