"Đầu tư" luôn là từ khóa trending trong những năm gần đây. Tuy vậy, không phải ai cũng ngay lập tức đã có một số tiền đáng kể để thực hiện, nhất là khi còn trẻ tuổi.
Đây cũng là một phần lý do mà ở nhiều nước trên thế giới, xu hướng sử dụng các ứng dụng dịch vụ tài chính trên điện thoại thông minh thu hút nhiều bạn trẻ. Xu hướng này nhắm tới những người thích công nghệ và quan tâm đến tài chính, trong bối cảnh lãi suất tiền gửi ở mức thấp và nhận thức của người trẻ về đầu tư ngày càng tăng.
Chàng-Ngốc-Già thấy bên cạnh các sản phẩm cung cấp dịch vụ thanh toán, thì các ứng dụng đầu tư với số tiền lẻ hay một khoản để dành nhỏ cũng thịnh hành. Vậy đầu tư chỉ bằng những đồng tiền lẻ có ưu điểm gì, và làm thế nào để bắt đầu?
Đầu tư từ tiền lẻ như thế nào?
Không ít bạn nghĩ rằng muốn đầu tư thì phải có một số vốn lớn nhất định và phải am hiểu thị trường tài chính. Tuy nhiên, với sự đa dạng và linh động của nhiều loại quỹ và hình thức đầu tư như hiện nay, việc đầu tư thật sự không "trắc trở" đến vậy.
Đầu tư tiền lẻ qua các quỹ
Tại thị trường Việt Nam hiện nay, số lượng các loại chứng chỉ quỹ, hay quỹ ETF giao dịch trên sàn chứng khoán rất phong phú. Về sản phẩm đầu tư, bạn có thể nhắm đến các loại quỹ ETF, vốn có ưu thế về sự đa dạng hóa danh mục cùng mức phí cạnh tranh.
Một lối đi khác bạn có thể cân nhắc là quỹ mở. Các sản phẩm quỹ mở hiện nay rất đa dạng, từ quỹ chuyên về cổ phiếu, quỹ chuyên về trái phiếu, đến quỹ cân bằng kết hợp cả hai.
Đầu tư tiền lẻ qua các ứng dụng
Nếu cảm thấy việc "đi theo" các quỹ hơi phức tạp, bạn có thể chọn một hình thức đầu tư phổ biến khác, đó là định kỳ hàng tháng hay hàng tuần bỏ đều đặn một số tiền nhỏ vào tài khoản được mở ở một ứng dụng. Những ứng dụng này có thể kể đến Acorns, M1 Finance hay Robinhood ở nước ngoài, hoặc Tikop, Anfin, Finhay ở Việt Nam.
Với các ứng dụng này, dù bạn có số tiền khởi đầu rất ít (tối thiểu có thể chỉ với 50 nghìn VND), thì cũng có thể bắt đầu tích lũy hay đầu tư.
So với cách "bỏ ống heo" truyền thống, hình thức này hơn hẳn ở việc khoản tiền để dành có thể sinh lãi hàng ngày. Nếu bạn có kế hoạch dài hơi thì lựa chọn hình thức đầu tư này còn mang lại tỷ suất sinh lợi kỳ vọng cao hơn.
Ở một số nước, hình thức đầu tư từ tiền lẻ qua ứng dụng phổ biến nhất là làm tròn số tiền khi chi tiêu. Chẳng hạn, nếu bạn mua một ly cà phê với giá 4,5 USD thì ứng dụng sẽ làm tròn thành 5 USD, và 0,5 USD sẽ được chuyển sang tài khoản đầu tư.
Hình thức đầu tư như trên cũng được xem là phương pháp đầu tư trung bình giá (DCA – dollar cost averaging), tức không quan tâm nhiều đến sự biến động của giá chứng khoán mà đặt nặng nhiều hơn ở việc tích lũy trong thời gian dài.
Ưu điểm của đầu tư từ tiền lẻ là gì?
Tạo lập thói quen đầu tư dài hạn
Đặc điểm rõ nét nhất của hình thức đầu tư từ tiền lẻ là số tiền cần để bắt đầu đầu tư ít, và các khoản tích cóp có thể đều đặn hoặc không. Những đặc điểm này khiến lợi nhuận kỳ vọng của đầu tư tiền lẻ có thể không bằng nếu so với một số hình thức đầu tư chủ động khác, vốn đòi hỏi phải có một lượng vốn tối thiểu nhất định. Tuy nhiên, giá trị lớn nhất mà hình thức đầu tư tiền lẻ mang lại là thực hành và tạo lập thói quen tích lũy, đầu tư dài hạn.
Đầu tư tích cóp từ các khoản để dành nhỏ sẽ hiệu quả nếu bạn thực hiện với tâm lý "quên đi", tức là coi như số tiền mỗi lần để dành đã bị mất đi rồi. Bởi vì về mặt tâm lý, nếu cứ nhìn số dư tài khoản thường xuyên, bạn sẽ thấy không có động lực vì số tiền gia tăng không đáng là bao. Hãy thử không để ý đến tài khoản một thời gian, để bất ngờ với kết quả sau này.
Việc đầu tư theo hình thức tích cóp những khoản nhỏ còn có thể thực hiện cho mục đích dài hạn. Ví dụ, phụ huynh có thể chuẩn bị chi phí học hành cho con cái ở tuổi trưởng thành. Với chỉ 1 triệu đồng tích cóp đầu tư hàng tháng cùng tỷ suất lợi nhuận trung bình 10%/năm thì sau 18 năm (để con đủ 18 tuổi), số tiền có được lên đến 600 triệu đồng.
Có thể được sử dụng như một hình thức bổ trợ
Cùng với các hình thức đầu tư khác, đầu tư tích cóp có thể được sử dụng như một hình thức bổ trợ rất hiệu quả. Điều này được thể hiện qua việc tối ưu số tiền để dành trong một thời gian, trước khi số tiền đủ lớn để bạn đầu tư vào một hình thức khác.
Để làm việc này, bạn hãy để dành các khoản nhỏ, và coi như quên đi. Sau 1-2 năm, bạn có được một khoản tiền tương đối để đầu tư vào một danh mục mới, hay bổ sung vào danh mục hiện có. Đây là phương pháp "tích tiểu thành đại’’ đã được chứng minh hiệu quả từ rất lâu.
Cùng với sự phát triển của công nghệ và xu hướng tài chính cho mọi người (inclusive finance), các hình thức đầu tư tích cóp từ tiền lẻ có thể bổ sung hữu ích cho các hình thức đầu tư truyền thống trên thị trường.
Giúp con trẻ học về tài chính cá nhân
Với những phụ huynh đã có kinh nghiệm, kiến thức và điều kiện tài chính tốt, thì hình thức này là một cách giáo dục tốt cho con trẻ về tài chính và đầu tư. Với hình thức này, trẻ không cần nhiều vốn hay kiến thức về tài chính, mà lại có cho bản thân một thói quen tốt cũng như động lực để tìm hiểu về tiền bạc. Và đương nhiên là số lãi có được sau một thời gian tích cóp nữa.
Bên cạnh đó, những ứng dụng đầu tư tiền lẻ cho phép làm tròn chi tiêu cũng có thể giúp bạn tạo lập một quỹ từ thiện. Chẳng hạn, bạn làm tròn số tiền mỗi lần chi tiêu, chuyển vào tài khoản đầu tư tích cóp. Sau mỗi năm bạn có thể rút số tiền gốc và lãi, rồi dùng số tiền này vì mục đích thiện nguyện.
Kết
Trong đầu tư tài chính, có 3 yếu tố quyết định giá trị của khoản đầu tư sau này. Đó là số vốn ban đầu, thời gian đầu tư, và lãi kép.
Ở đây, có thể thấy một rào cản với nhiều bạn là số vốn ban đầu không có hoặc có rất ít. Chính vì vậy, để tăng được số vốn ban đầu thì bên cạnh tăng thu nhập và tỷ lệ tiết kiệm, bạn cũng có thể bắt đầu đầu tư theo hình thức tích cóp, để từ từ góp gió thành bão.