Mạng xã hội mới của Trump liệu có làm nên chuyện?

1. Chuyện gì vừa xảy ra?

Ngày 21/02 vừa qua, mạng xã hội của cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump chính thức ra mắt. Mạng xã hội mang tên Truth Social (Sự thật) hiện đã cho phép người dùng tải xuống từ App Store.

Ngay sau khi ra mắt, Truth Social lập tức vươn lên đứng đầu App Store tại danh mục ứng dụng miễn phí tại Mỹ. Tuy vậy, mạng xã hội này cũng gặp lỗi ngay trong ngày đầu ra mắt, khi nhiều người dùng cho biết họ gặp sự cố không thể đăng ký tài khoản.

2. Mạng xã hội Truth Social hoạt động như thế nào?

Truth Social có giao diện rất giống với Twitter - mạng xã hội yêu thích của Trump. Các bài đăng trên mạng xã hội này được gọi là “sự thật” (truths). Cũng như các tweets, các truths cũng có nút trả lời, chia sẻ và thích nằm ngay bên dưới.

Truth Social cũng cho phép người dùng theo dõi những người khác, cũng như các chủ đề thịnh hành. Trước đó, mạng xã hội này từng bị tố vi phạm bản quyền vì sử dụng dùng mã nguồn của phần mềm khác nhưng không ghi nguồn tác giả.

3. Đây có phải mạng xã hội đầu tiên của Trump?

Không, đây không phải mạng xã hội đầu tiên được cựu Tổng thống Trump “chống lưng”. Trước đó vào ngày 01/07/2021, đội ngũ của ông đã cho ra mắt một nền tảng mạng xã hội mang tên GETTR. GETTR hoạt động cũng… tương tự như Twitter, khi chủ yếu giúp người dùng tương tác qua các bài đăng và những chủ đề đang là xu hướng (hashtag).

Tuy vậy, mạng xã hội dành cho những người cánh hữu này không được đón nhận quá rộng rãi. Sau khi ra mắt rầm rộ, GETTR “chìm” dần, và chỉ đón nhận sự chú ý trở lại sau khi podcaster nổi tiếng Joe Rogan đăng ký tài khoản vào tháng 1 vừa rồi (theo fastcompany.com).

4. Tại sao Trump phải lập mạng xã hội mới?

Trump tuyên bố thành lập mạng xã hội mới để chống lại sự độc tài của các gã khổng lồ công nghệ (Big Tech). Thông báo này ám chỉ đến Facebook và Twitter, 2 nền tảng đã khóa tài khoản của Trump sau vụ bạo loạn liên quan đến cuộc bầu cử Tổng thống tại đồi Capitol vào đầu tháng 01/2021.

Trước khi trở thành Tổng thống, Trump được biết đến là một “ngôi sao” trên mạng xã hội. Điều này lý giải tại sao Trump hoạt động rất tích cực trên Facebook và Twitter - nơi ông thậm chí đăng cả những lệnh hành pháp bằng tài khoản cá nhân của mình.

Việc bị hai nền tảng mạng xã hội lớn nhất thế giới cấm đoán do đó khiến Trump mất đi vũ khí chính trị quan trọng. Truth Social vì thế được kỳ vọng sẽ giúp Trump lấy lại quyền lực trên mạng xã hội, cũng như giúp thúc đẩy những chính trị gia cánh hữu - đồng minh của Trump.

5. Sự việc nói gì về quyền lực của Big Tech?

Qua việc quyết tâm “khai trừ” Trump - người khi đó đang là Tổng thống đương nhiệm khỏi nền tảng của mình, Facebook và Twitter cho thấy quyền lực trong việc chọn khuếch đại hay hạn chế thông tin đến hàng tỷ người dùng.

Trước khi cấm Trump, hai mạng xã hội này cũng đã quyết định cấm vĩnh viễn/hạn chế tạm thời các quảng cáo chính trị, đồng thời dán nhãn xác minh tính chính xác cho các dòng tweet của cựu Tổng thống.

Các động thái của Big Tech dù nhận được sự ủng hộ vì giúp chống tin giả, nhưng cũng đồng thời đặt ra mối lo về quyền lực của họ với quyền tự do ngôn luận. Điều này khiến nhiều chính trị gia tại Mỹ ủng hộ sửa đổi và siết chặt những đạo luật chống độc quyền (antitrust laws). Tiêu biểu trong số này là hai đạo luật Clayton và Sherman.

Quyền lực ngày càng gia tăng của các nền tảng mạng xã hội luôn là vấn đề nan giải với những nhà nước pháp quyền. Điều này thậm chí còn được thể hiện sâu sắc hơn tại Mỹ - nơi một trang mạng xã hội cũng có thể kiểm duyệt Tổng thống của họ.