5 Nghệ sĩ hài độc thoại định hình stand-up comedy hiện đại

Bắt nguồn từ những buổi biểu diễn Blackface (bôi đen mặt giả làm da đen), nghệ thuật hài độc thoại hiện đại chắc chắn đã tiến hóa rất nhiều.

Sau khi dứt mình hoàn toàn ra khỏi cái gốc rễ đầy sự phân biệt chủng tộc này, hài độc thoại trở thành một loại hình nghệ thuật cho phép người nghệ sĩ nói lên tiếng nói của mình và chiến đấu lại với những bất công của xã hội.

Những người nghệ sĩ sau, bằng cách này hay cách khác, họ đã góp phần định hình nên một trường phái nghệ thuật cực kì độc đáo.

Tina Fey

Vào năm 2010, Tina Fey trở thành danh hài trẻ tuổi nhất được vinh danh với giải thưởng danh giá nhất nước Mỹ cho sự hài hước, The Mark Twain Prize for American Humor.

Cô nổi tiếng với việc lấy bản thân mình ra làm trò đùa (self-deprecating humor). Nói về phong cách này, cây bút Jessica G. của Jezebel đã nhận xét, “cách diễn này đã nhại lại và chỉ trích những loại hình truyền thông đang đặt ra những kì vọng không thực tế cho phái nữ.”

Xem Tina Fey đơn giản như xem một người phụ nữ nội trợ cực kì thông minh nói về những khó khăn thường ngày của mình vậy, rất gần gũi nhưng chắc chắn cũng không kém phần sâu sắc.

Tác phẩm tiêu biểu: Các phần độc thoại trên Saturday Night Live

Với sự thông minh trong từng câu chữ của mình, Tina Fey đã trở thành người phụ nữ đầu tiên trong team biên kịch chính của Saturday Night Live (SNL). Những phần đưa tin cuối tuần của cô cùng Jimmy Fallon đã được khán giả đón nhận cực kì nồng nhiệt vì không khí cực kì vui nhộn của cả hai.

Sản phẩm khác:

• Dẫn chương trình tại Golden Globes: Cùng với bạn thân của mình, Amy Poehler, màn biểu diễn hài độc thoại của hai người này là một trong những phần được xem nhiều nhất của lễ trao giải.

• Mean Girl phiên bản nhạc kịch: Kịch bản chuyển thể Broadway đầu tiên của Tina Fey và cô đã nhận được đến 12 đề cử danh giá Tony cho vở nhạc kịch xuất sắc này.

• 30 Rock: Series sitcom do chính cô sáng tạo. Đây là sản phẩm này đã làm nên tên tuổi của cô

Chỉ định cho: Những ai đang tìm kiếm một danh hài có khả năng làm mới cách tiếp cận những vấn đề rất đỗi quen thuộc của cuộc sống thường nhật.

Dave Chappelle

Vừa nhận giải The Mark Twain Prize for American Humor vào năm 2019, Dave Chappelle đã quá nổi tiếng với những buổi biểu diễn hài độc thoại và những đóng góp to lớn của anh trong cộng đồng này.

Những buổi diễn của Dave Chappelle chẳng khác gì một buổi đàm thoại. Xem Dave Chappelle diễn hài độc thoại là xem cách anh dùng sự hài hước của mình để tiếp cận các vấn đề gây tranh cãi. Những góc nhìn do danh hài này đưa ra đều có một sự thấu đáo đến ngạc nhiên.

Sản phẩm tiêu biểu: 8:46

Đây chắc chắn không phải là một trong các tác phẩm hài hước nhất của Dave Chappelle. Nhưng nó là đại diện cho những lí do tại sao Dave Chappelle lại được tôn trọng đến vậy. Vào ngay giữa thời điểm căng thẳng nhất của phong trào Black Lives Matter, cây bút Don Lemon của đài CNN đã lên tiếng kêu gọi những người nổi tiếng đứng lên lãnh đạo phong trào này. Buổi "biểu diễn hài độc thoại" 8:46 chính là phản hồi của Dave Chappelle với lời kêu gọi đó.

Những tác phẩm khác:

• Killin Them Softly - Một trong những vở hài độc thoại được đánh giá cao nhất của danh hài này.
• Dave Chappelle Show - Series những tiểu phẩm hài ngắn với những mẩu hài độc thoại do chính anh viết và biểu diễn.
• Saturday Night Live - Ngay sau đợt tranh cử năm 2016 và 2020, Dave Chappelle đã ngay lập tức lên sóng để nói về tình hình chính trị hiện tại của Mỹ.

Chỉ định cho: Những ai hiểu rõ về văn hóa sắc tộc và giải trí tại Mỹ và muốn nghe một lối tiếp cận sâu sắc về những vấn đề này.

Bill Burr

Để miêu tả Bill Burr, ta phải dẫn lời Rolling Stones, “nhà vô địch của việc biến những phẫn nộ của mình thành những thứ hài hước”.

Khác với những nghệ sĩ hài độc thoại khác, Bill Burr không gò ép bản thân vào những màn trình diễn được sắp xếp chi tiết đến từng con chữ. Xem Bill Burr là xem một người cực kì hài hước và thẳng thắn nói lên từng dòng suy nghĩ trong đầu mình về một chủ đề nào đó.

Và cũng vì thế, Bill Burr cũng là một trong khá ít nghệ sĩ hài độc thoại hiện nay dám đối đầu với văn hóa phát ngôn đúng mực (political correctness) tại Mỹ. Bill Burr cho rằng văn hóa này đang đi quá xa và chính nó đang giết chết bản chất của sự hài hước.

Sản phẩm tiêu biểu: You People are All the Same

Đây là buổi diễn hài độc thoại đầu tiên của Bill Burr trên Netflix. Trong 69 phút của buổi diễn, Bill Burr nói về những vấn đề nhạy cảm như quyền sử dụng súng tại Mỹ, chủng tộc, và chính trị. Tất nhiên, cùng "một chút" giận dữ đặc trưng.

Những tác phẩm khác

• Đồng sáng lập của ATC - Một mạng lưới các kênh chuyên sản xuất các nội dung hài hước (podcast, video,...)

• Monday Morning Podcast - Mỗi thứ hai và thứ năm hàng tuần, Bill Burr sẽ bật mic lên và nói luyên thuyên về một chủ đề bất kì nào đó.

• F is for Family - Một series hoạt hình dành cho người lớn do chính Bill Burr sáng tạo và lồng tiếng cho nhân vật chính

Chỉ định cho: Những người thích nghe một ai đó nói luyên thuyên theo một cách cực kì gây cười và gây nghiện.

Ricky Gervais

“Bạn cảm thấy bị xúc phạm không đồng nghĩa với việc là bạn đúng!” Đây là một câu nói khá nổi tiếng của Ricky Gervais, và cũng là thương hiệu của danh hài này.

Nổi tiếng bởi khiếu hài hước cực kỳ quái gở và các câu đùa về các vấn đề nhạy cảm như sắc tộc, giới tính, cái chết,... Tuy những sản phẩm của danh hài này thường khiến khán giả phải chuyển mình vì khó chịu, chúng cũng đã đặt ra rất nhiều câu hỏi và cách tiếp cận rất thú vị cho các vấn đề gây tranh cãi của cuộc sống.

Sản phẩm tiêu biểu: Humanity

Humanity nhận được khá nhiều những lời đánh giá tiêu cực từ giới phê bình và được đánh giá khá cao với những khán giả quen thuộc với Ricky Gervais. Điều này cũng đủ nói lên mức độ gây tranh cãi của vở hài độc thoại này. Nếu bạn muốn tìm một thứ để “làm quen” với Ricky Gervais, đây là vở hài độc thoại dành cho bạn.

Những tác phẩm khác:

• Host tại Golden Globe - Những màn độc thoại (monologue) nơi anh chỉ trích văn hóa Hollywood và những người nghệ sĩ đang ngồi dưới ghế khán giả.

• The Office (UK) - Nguồn cảm hứng cho sitcom đình đám cùng tên của Mỹ

• After Life - Một TV series trên Netflix do Ricky Gervais viết, đạo diễn và đóng chính

Chỉ định cho: Những ai muốn tìm kiếm một góc nhìn mới trong các chủ đề gây tranh cãi, và đã quen với các thể loại hài gây xúc phạm.

John Mulaney

Khi nói đến John Mulaney, người ta sẽ nói đến cụm từ “observational comedy” (tạm dịch là nhìn đời qua lăng kính hài hước) để đi kèm.

Những buổi biểu diễn của John Mulaney là một trải nghiệm rất thư giãn và chill. Bạn chỉ cần dựa lưng vào ghế, nghe John kể về những câu chuyện rất đỗi đời thường của mình. Những câu chuyện về việc đi mua nhà, đi gặp lại họ hàng bỗng trở nên cực kì khôi hài qua cái cách John Mulaney miêu tả những chi tiết rất nhỏ xoay quanh câu chuyện.

Nếu phải chọn ra một top những nghệ sĩ hài độc thoại dễ chịu nhất, khá chắc rằng John Mulaney sẽ nằm trong danh sách đó.

Sản phẩm tiêu biểu: The Comeback Kid

Trong The Comeback Kid, sản xuất vào năm 2015, khán giả lần đầu tiên được thấy một Mulaney điềm tĩnh và “lành” hơn những ngày anh còn ở Saturday Night Live. Vẫn với phong cách của mình, những mẩu chuyện về việc anh đi nhà thờ hay mối quan hệ của anh với vợ đều có thể khiến khán giả ôm bụng vì cười.

Những tác phẩm khác:

• John Mulaney & the Sack Lunch Bunch: Một chương trình nhạc kịch hài độc thoại được Mulaney tạo ra cùng các diễn viên nhí.

• Kid Gorgeous: Special comedy gần đây nhất của anh.

• Saturday Night Live: Một trong những công việc đầu tiên của anh, viết kịch bản cho chương trình hài nổi tiếng bậc nhất tại Mỹ.

Chỉ định cho: Những người đang tìm kiếm một nghệ sĩ hài độc thoại dễ chịu, dễ thương và dễ gây cười.