Catcall - Lời khen hay sự quấy rối tình dục?

1. Catcall là gì?

Theo từ điển Merriam - Webster, catcall mô tả hành động hò hét quấy rối tình dục, đưa ra nhận xét khiếm nhã, công kích đến đối tượng một cách công khai.

Hai kiểu phổ biến nhất của catcall là huýt sáo (wolf - whistling) và hò hét đưa ra lời bình luận (shout comments). Ngôn từ của catcall rất đa dạng, từ nhạy cảm, thô lỗ đến hoa mỹ, bóng bẩy. Vì vậy, rất khó để dán nhãn các tình huống catcall trong thực tế.

Về bản chất, catcalling được xem là hình thức đối tượng hoá. Cụm từ không biểu thị sự tôn trọng, ngưỡng mộ với vẻ đẹp phẩm chất, giá trị đích thực của người phụ nữ. Nó thường nhắm đến vẻ ngoài quyến rũ, hấp dẫn của họ.

2. Nguồn gốc của catcall?

Theo từ điển Merriam-Webster, Catcall được sử dụng lần đầu vào năm 1830. Mục đích ban đầu là để biểu thị sự phản đối tại các sự kiện (thể thao, âm nhạc…) bằng tiếng còi hay nhạc cụ phát ra tiếng rít (squeak instrument).

Ngoài ra, cụm từ này cũng được cho là bắt nguồn từ các bộ phim hoạt hình kinh điển của Tex Avery như Bugs Bunny, The Wolf, Daffy Duck..., bởi trang regain.us.

Với các bộ phim nổi tiếng như Bugs Bunny hay Red Hot Riding Hot, cảnh huýt sáo của thỏ Bunny hay chàng sói trở nên kinh điển. Xuất phát từ sự bấn loạn trước vẻ đẹp khó cưỡng, thỏ và sói huýt sáo để thu hút sự chú ý của nhân vật nữ. Điều đáng nói là hai nhân vật nữ này đều tỏ ra phớt lờ và từ chối lời mời gọi đó.

Loạt cảnh huýt sáo này đặt ra vấn đề về tôn trọng nữ giới và có tính chất quấy rối tình dục mà người xem khó nhận ra dưới vỏ bọc của hoạt hình.

3. Vì sao catcall trở nên phổ biến?

Nối gót sự nổi tiếng của bộ phim, tầng lớp thanh thiếu niên bắt đầu đưa hành động từ phim ảnh ra ngoài đời thực. Văn hoá giễu cợt được “ưa chuộng” bởi những bạn trẻ edgy vì cố tỏ ra “cool ngầu”.

Hình ảnh phổ biến là một nhóm thanh niên từ 3 đến 5 người tụ tập bên đường hoặc lái xe ngang qua, huýt sáo và châm chọc một cách công khai.

Vào năm 2018, chương trình Chân dung cuộc sống (Portray of life) thực hiện bởi VTV4 ghi lại vấn nạn báo động của quấy rối tình dụng nơi công cộng ở Việt Nam.

Nghiên cứu chỉ ra hành động catcall là một dạng quấy rối tình dục đường phố (street harassment), nhằm khẳng định vị trí thống trị và lòng tự tôn của nam giới. Tuy nhiên, sự giễu cợt “núp bóng” lời khen này để lại chấn thương tâm lý cho nhiều nạn nhân.

4. Dùng từ catcall như thế nào?

Tiếng Anh

A: Nice ass! Wanna come home with me tonight, baby?

B: Hey! He complimented me.

C: No way. It’s catcalling, sexual harassment.

Tiếng Việt

A: Thật là bờ mông quyến rũ! Em gái có muốn “qua đêm” với anh tối nay?

B: Bồ ơi! Anh ấy vừa khen ngợi tớ.

C: Không đời nào. Đó là catcalling, quấy rối tình dục đấy.