Lắng lại trong 27 phút "dám làm" của ngân hàng tư nhân hàng đầu Việt Nam

“TA: Nhìn lại và để lại” là một triển lãm đặc biệt. Nó tái hiện thành công 32 năm lịch sử của ngân hàng ACB bằng những cái chạm đầy cảm xúc: một cây bút, một chiếc đèn chùm hay một bức thư ngả màu.

Đi qua 5 phân khu Khởi - Cảm - Chạm - Lắng - Nghiệm, khu vực tĩnh lặng nhưng cũng lưu giữ nhiều câu chuyện nhất phải gọi tên "Lắng". Đây là một phòng chiếu phim thiết kế tối giản, nơi khán giả yên vị trước màn hình 150 inch, đeo headphone và đắm chìm trong dòng lịch sử 32 năm của ngân hàng. Mỗi thước phim là một lát cắt, song tất cả đều đại diện cho tinh thần “Dám làm, dám đổi mới” - thứ đã trở đi trở lại trong tư duy của các nhà lãnh đạo suốt 3 thập kỷ gầy dựng thương hiệu ACB.

Dám bắt đầu

Những thước phim của ACB bắt đầu khi Chính phủ ban hành pháp lệnh cho phép khu vực tư nhân làm hoạt động ngân hàng. Thời điểm này, nền kinh tế thị trường mở ra muôn vàn nhu cầu tài chính cho khối doanh nghiệp tư nhân, đòi hỏi sự ra đời của những định chế tài chính tiên phong phục vụ thị trường.

Ông Trần Mộng Hùng cùng những người cộng sự khi ấy đều là giảng viên các trường đại học ngành tài chính - ngân hàng. Tuy đúng nghiệp vụ từng giảng dạy, họ vẫn bỡ ngỡ trong bước chuyển mình từ "người cầm phấn" sang những người vận hành cả một ngân hàng thương mại với tổng số vốn 20 tỷ đồng.

"Chúng ta không làm công việc ngân hàng, chúng ta sẽ xây dựng một sự nghiệp ngân hàng" - tầm nhìn của ông Trần Mộng Hùng đã thuyết phục đội ngũ sáng lập của ACB vững niềm tin giữa buổi đầu của một sự nghiệp mới mẻ.

Và chỉ có 21 con người đầu tiên đã lao vào lo liệu tất cả công việc cho một ACB mới đi vào hoạt động, từ những xây dựng quy trình, ấn chỉ, xác định sản phẩm đến cái áo đồng phục, cây viết. Bà Nguyễn Thị Hai – hiện là Phó Tổng Giám Đốc – vẫn còn nhớ “khai trương xong thì mới bắt đầu xếp được cái chỗ ngồi cho từng nhân sự.

Dám làm mới

Nếu như ở buổi đầu, nghiệp vụ của Ngân hàng Á Châu chỉ gắn liền với huy động, cho vay, thanh toán, thì những năm sau đó, ACB đã liên tục chuyển mình với tinh thần "phải đi đầu thì mới thắng" của cố chủ tịch Trần mộng Hùng.

Năm 1994, ACB trở thành ngân hàng đầu tiên tại Việt Nam ứng dụng Western Union giúp chuyển tiền xuyên biên giới. Ý tưởng này xuất phát từ bối cảnh Mỹ bắt đầu gỡ bỏ lệnh cấm vận thương mại đối với Việt Nam, phát sinh nhu cầu cầu lớn của kiều bào để chuyển tiền cho người thân một cách nhanh chóng và an toàn.

Để phục vụ cho từng đối tượng khách hàng, ACB còn đưa ra những giải pháp táo bạo như in tờ rơi quảng cáo song ngữ Việt - Hoa để phục vụ cộng đồng tiểu thương người Hoa trong các chợ truyền thống. “Đó là một cách làm nhỏ lẻ nhưng đã truyền bá được cái thương hiệu ACB vào với công chúng. Chính sau sản phẩm đó, chúng ta đã có được những khách hàng biết tới ACB”, bà Nguyễn Thị Hai kể lại.

Năm 2001 đánh dấu thời khắc ACB tiên phong sử dụng hệ thống core-banking, hoàn toàn thay thế Công nghệ SIBA thành TCBS để khách hàng có thể gửi tiền một nơi và rút tiền ở nơi khác. Ông Từ Tiến Phát coi đây là một quyết định mất ăn mất ngủ, tiêu tốn "rất nhiều tiền" của ngân hàng. Song chính những lần "dám làm" này đã giúp cho ACB biến thách thức thành lợi thế và ghi dấu ấn trong lịch sử ngân hàng.

Dám đi vào “tâm bão”

Thành công không bao giờ là một đường thẳng. Điều này được thể hiện nửa sau của đoạn phim tài liệu, khi các vị lãnh đạo ACB đi thẳng vào “tâm bão” thời điểm nhạy cảm năm 2003 và 2012.

Khó tránh được cảm giác bất ngờ khi đoạn phim năm 2003 phát cảnh Nguyên Tổng giám đốc ACB Phạm Văn Thiệt giữa "tin đồn bỏ trốn" lại đứng giữa căn phòng chật kín khách hàng tuyên bố, “Tôi vẫn hiện diện tại đây" và mọi hoạt động của ACB vẫn diễn ra bình thường

Sự hiện diện đó đã trực tiếp thay đổi cục diện, để khách hàng ACB nhanh vực dậy niềm tin trong một cơn bão về lời đồn đoán thất thiệt khi Internet nở rộ vào năm 2003. Vỏn vẹn trong 2 ngày kể từ khi ra thông báo, khách hàng đến rút tiền giảm bớt. Một vị khách hàng công khai chia sẻ trên truyền hình, “Là một khách hàng lâu của ACB, tôi nhận thấy tất cả các luồng thông tin xung quanh ACB là bình thường. Nó hoàn toàn không ảnh hưởng gì đến các hoạt động lưu thông tài chính và tiền tệ”.

Đến thời điểm năm 2012, những biến động nổ ra ở ACB còn khốc liệt hơn. Báo chí quốc tế ghi lại được cảnh những xe tải tiền đỗ trước trụ sở ngân hàng trong những lượt khách hàng ùn ùn kéo đến. Đội ngũ ACB đã vững tâm bước qua sự cố, bằng tất cả sự minh bạch và nỗ lực để vực dậy lòng tin của khách hàng. “Chúng tôi đã cùng nhau chia sẻ, cùng nhau tiến lên, và đương đầu với khó khăn. Và, rõ ràng sau thời điểm đó, thì ACB đã trở lại đường đua và có những cái phát triển vượt bậc”, ông Từ Tiến Phát kể lại.

Rõ ràng, không nhiều doanh nghiệp dám dũng cảm "ôn lại" những thời điểm nhạy cảm của họ như cách ACB đang làm.

Dám kế thừa

Trong ngành ngân hàng, nơi kinh nghiệm và uy tín luôn là thế mạnh hàng đầu, ACB lại không ngại tạo điều kiện cho thế hệ tiếp nối được kế thừa sự nghiệp.

Nếu 15 phút đầu trở đi trở lại cái tên những thành viên sáng lập như ông Huỳnh Nghĩa Hiệp, bà Nguyễn Thị Hai, ông Mai Tòng Bá, thì 10 phút cuối phim, những cái tên trẻ trung mới dần được hé lộ. Đó là Chủ tịch HĐQT Trần Hùng Huy, Tổng Giám đốc Từ Tiến Phát, Phó Tổng Giám đốc Nguyễn Văn Hòa hay Thành viên HĐQT Đỗ Minh Toàn – những gương mặt đại diện cho thế hệ lãnh đạo mới của ACB.

“Giá trị đặc biệt đối với ACB là tính chính trực và văn hóa học tập. Nền tảng đó được duy trì xuyên suốt qua nhiều chu kỳ khác nhau, 10 năm, 20 năm, 30 năm. Và vẫn còn đang được tiếp diễn”, ông Trần Hùng Huy nhắn nhủ ở đoạn kết của thước phim đầy cảm xúc.

Tính chính trực và văn hóa học tập được thiết lập trong ADN của người ACB như một di sản quý. Di sản đó đã gắn kết con người ACB qua nhiều thập kỷ, trở thành một sức mạnh tinh thần để họ cùng đồng lòng lèo lái đưa con thuyền ACB tiếp tục vươn xa.