Sự trở lại của kiến trúc Bauhaus tại Sài Gòn

Thị trường bất động sản văn phòng Sài Gòn sắp chào đón sự xuất hiện của một gương mặt mới, OfficeHaus, chính thức ra mắt vào khoảng cuối năm 2021. Với mục tiêu thay đổi tác phong làm việc hối hả vốn có, OfficeHaus chọn đặt mình tại khu đô thị Celadon City (quận Tân Phú, TP. HCM - vốn được mệnh danh là ‘lá phổi xanh' phía Tây Sài Gòn), cạnh ngay khu dân cư, trung tâm thương mại Aeon Mall lớn nhất Việt Nam và Sân bay quốc tế Tân Sơn Nhất.

Lấy cảm hứng từ trường phái kiến trúc Bauhaus, tòa nhà văn phòng OfficeHaus 7 tầng với giá thuê phải chăng được ‘thiết kế để phục vụ công năng’ (formed for function). Từng chi tiết ở đây được cân nhắc tỉ mỉ để mang lại cảm giác thoải mái, dễ chịu cho người làm việc. Nằm ngoài khu vực trung tâm và được đầu tư kỹ lưỡng, chẳng có gì ngạc nhiên khi OfficeHaus nhận được Chứng nhận LEED (Leadership in Energy & Environmental Design) - một tiêu chuẩn được công nhận trên toàn thế giới về kiến trúc xanh.

Hiếm có kiến trúc sư nào có khả năng tạo ra tầm ảnh hưởng lớn như Walter Gropius, nhà sáng lập của trường Bauhaus. Hoạt động từ 1919 đến 1933, ngôi trường mỹ thuật và mỹ nghệ của ông nổi tiếng nhờ kết hợp tính thẩm mỹ vào các công năng đời thường, tạo nên một trào lưu về các thiết kế đương đại tối giản.

Những tòa nhà táo bạo mọc lên trong thời kỳ bùng nổ của trường phái Bauhaus luôn chú trọng cả vấn đề không gian, ánh sáng lẫn nhu cầu dân sinh. Từ công trình khởi đầu là Tòa nhà Bauhaus với mặt tiền sắc nét bằng kính tại Dessau (Đức), cho đến 4.000 tòa nhà ở Tel Aviv (Israel) làm nên một đô thị mang hơi thở Bauhaus lớn nhất thế giới, phong trào này quả thực đã lan tỏa sâu rộng trên thế giới.

Ngày nay, phong cách kiến trúc Bauhaus đồng nghĩa với vẻ đẹp trầm lắng và tính thực tiễn hiện đại. Trong tương lai sắp tới, những người chọn OfficeHaus là nơi làm việc sẽ được trực tiếp trải nghiệm phong cách ‘thiết kế để phục vụ công năng’ này, cùng với công nghệ không-tiếp-xúc (contactless technology), tạo nên một môi trường làm việc hoàn hảo.

Là công trình thiết kế của Korn Architects, một văn phòng kiến trúc ở Frankfur do Axel Korn sáng lập vào năm 1995, OfficeHaus tọa lạc trên một thảm xanh ở trung tâm khu đô thị Celadon City.

Axel Korn thành lập công ty riêng sau ba năm làm việc ở Frank O. Gehry Inc., một công ty kiến trúc đứng đằng sau nhiều tòa nhà biểu trưng cho sự phá cách trong thiết kế. Từ năm 2000, Korn Architects đã hoạt động tích cực ở Đông Nam Á, nơi tốc độ phát triển ồ ạt của các trung tâm đô thị đã mở rộng thị trường cho các dịch vụ thiết kế quốc tế.

Ông Axel Korn, nhà sáng lập Korn Architects, đơn vị thiết kế OfficeHaus. | Nguồn: Cơ Nguyễn

Chúng tôi trò chuyện với Axel về nguồn cảm hứng để ông xây dựng một tòa nhà theo phong cách kiến trúc hiện đại ở Sài Gòn, các tính năng đặc sắc mà những người làm việc ở OfficeHaus sẽ được trải nghiệm, và điều khiến OfficeHaus trở thành một chuẩn mực mới.

Khác với một tòa nhà công sở cao tầng thông thường, OfficeHaus lại tìm nguồn cảm hứng từ thiết kế vừa tầm trong kiến trúc hiện đại. Điều gì đã khiến ông đưa ra quyết định này?

Chúng tôi tin rằng chất lượng của công trình này chủ yếu nằm ở mặt bằng sàn văn phòng có sẵn lớn và tận dụng tốt nguồn ánh sáng tự nhiên. Các bước đo đạc xây dựng được tính toán dựa theo tỷ lệ cơ thể người cũng như ý tưởng về quy hoạch đô thị Âu châu. Đồng thời, với tư cách là một đơn vị kiến trúc đến từ Đức, chúng tôi dĩ nhiên sẽ lấy cảm hứng từ thực hành "Neues Bauen", phong cách kiến trúc hiện đại nổi tiếng do trường Bauhaus khởi xướng.

Khoảng cách gần sát với Aeon Mall cũng như vị trí trung tâm trong khu đô thị Celadon City khiến OfficeHaus sở hữu một trong các vị trí hấp dẫn nhất của một Sài Gòn mới. | Nguồn: OfficeHaus.

Ông đã gặp những thách thức hay cơ hội nào khi thiết kế một tòa văn phòng nằm ở một quận lân cận?

Sài Gòn đang bước vào giai đoạn phát triển của một thành phố đa trung tâm, giống như Berlin ở Đức vậy. Điều này đồng nghĩa rằng sẽ xuất hiện vô số các cụm thương mại dịch vụ dàn trải khắp các quận trong thành phố. Khoảng cách gần sát với Aeon Mall cũng như vị trí trung tâm trong khu đô thị Celadon City cho phép chúng tôi tự tin rằng mình đang sở hữu một trong các vị trí hấp dẫn nhất của một Sài Gòn mới.

OfficeHaus là một phần của một thành phố thu nhỏ với lối sống tích hợp. Các tòa nhà khác trong khu đô thị này cũng mang hơi hướng kiến trúc hiện đại, hay ông phải tìm cách để dung hòa với các phong cách kiến trúc khác nhau?

Kiến trúc hiện nay ở Sài Gòn đa phần mang tính hậu hiện đại, nên bạn sẽ nhìn thấy nhiều phong cách trộn lẫn vào nhau ở khắp nơi trong thành phố. Do vậy, chúng tôi đã thiết kế OfficeHaus với mục đích thể hiện tinh thần hiện đại rõ rệt và tránh ảnh hưởng từ các tòa nhà lân cận.

Được thiết kế nhằm phục vụ nhu cầu của người đi làm, OfficeHaus cung cấp không gian làm việc cũng như gửi xe thuận tiện, hệ thống cửa ra vào không cần chạm tay, cùng thang máy và các trang thiết bị hiện đại chất lượng cao. | Nguồn: Cơ Nguyễn cho Vietcetera.

Những người làm việc trong OfficeHaus sẽ trông đợi được sử dụng các phương tiện hay tính năng đặc biệt nào?

Tòa nhà OfficeHaus chú trọng về tiện nghi và tính linh hoạt. Vốn dĩ được thiết kế nhằm phục vụ nhu cầu của người đi làm, OfficeHaus cung cấp không gian làm việc cũng như gửi xe thuận tiện, hệ thống cửa ra vào không cần chạm tay, cùng thang máy và các trang thiết bị hiện đại chất lượng cao.

Một tòa nhà công sở cần phải chuyển mình để phù hợp với bối cảnh luôn thay đổi của nền kinh tế cũng như các biến động của thị trường. Với khối kiến trúc hình trụ dài, chúng tôi có thể linh hoạt hơn trong việc cho thuê không gian, hỗ trợ các khách thuê trong việc mở rộng văn phòng một cách dễ dàng, thậm chí có thể kết nối hai tầng bằng các cầu thang nội bộ. Chúng tôi cũng đề cao tính hiệu dụng trong tổ chức nội bộ, khiến cho việc bảo trì được dễ dàng hơn và phí dịch vụ phải chăng hơn.

Đồng ý rằng công năng là yếu tố mấu chốt của một thiết kế tố, nhưng theo Axel, cái thần của nghệ thuật hiện đại nằm ở việc thể hiện sức mạnh công nghiệp hoá và đô thị hoá, tuy đơn giản nhưng lại vô cùng sống động và khác biệt. | Nguồn: Cơ Nguyễn cho Vietcetera.

Kiến trúc hiện đại được biết đến về tính công năng. Đặc tính này được thể hiện ra sao trong bản vẽ thiết kế của các văn phòng và không gian sinh hoạt chung?

Tuy chúng tôi đồng ý rằng công năng là yếu tố mấu chốt của một thiết kế tốt, nó không phải là yếu tố duy nhất. Cái thần của nghệ thuật hiện đại từ trào lưu De Stijl và Chủ nghĩa Kết cấu (Constructivism) nằm ở việc thể hiện sức mạnh công nghiệp hóa và đô thị hóa - đây cũng là cách tiếp cận chúng tôi chọn lựa trong quá trình kiến tạo nội thất cho OfficeHaus, tuy đơn giản nhưng lại vô cùng sống động và khác biệt.

Ông dự đoán thế nào về tương lai của các không gian công sở, từ quan điểm kiến trúc?

Tôi tin rằng chúng ta sẽ thấy thêm nhiều văn phòng công sở nữa thay đổi để bắt kịp các xu hướng và thử thách mới. Nếu trước kia các văn phòng được xây với tinh thần bất di bất dịch trong ít nhất 20 năm, thì ngày nay chúng phải cải tổ ít nhất 3 hay 5 năm một lần để phù hợp với những xu thế ảnh hưởng đến cân bằng công việc và đời sống.

Vì thế, mặc dù chúng tôi không thể đoán trước rằng xu thế nào sẽ lên ngôi, chúng tôi có thể phần nào tự tin nhận định rằng, để có thể thích nghi nhanh chóng, chúng ta cần phải có một nền tảng linh hoạt.