Binge. Vì sao ta "nghiện" ăn uống, mua sắm hay xem phim?

1. Binge là gì?

Binge /bɪndʒ/ (danh từ) là hoạt động tiêu thụ quá đà và mất kiểm soát, đặc biệt trong vấn đề ăn uống, xem phim, hoặc chi tiêu.

Văn hóa Mukbang cũng được coi là một hành vi ‘ăn uống quá mức’ (binge eating).

2. Nguồn gốc của binge?

Binge được cho là 1 từ địa phương của vùng Lincolnshire, một thành phố ở trung du nước Anh. Thuật ngữ được dùng với ý nghĩa ban đầu là ‘ngâm, nhúng nước’.

Năm 1854, Từ điển Leicestershire Words, Phrases and Proverbs định nghĩa: Binge là hành động ngâm một chiếc tàu gỗ trong nước để gỗ co giãn và nở ra.

Binge bắt đầu được sử dụng rộng rãi từ thế kỷ 19, chỉ những người tiêu thụ quá nhiều đồ ăn hoặc đồ uống có cồn.

‘Ăn vô độ’ (binge eating disorder - BED) là một chứng rối loạn ăn uống thường gặp, được đề cập lần đầu vào năm 1959. Hiện nay BED trở thành 1 thuật ngữ y khoa thông dụng. Binge còn có những cách mở rộng nghĩa và kết hợp từ khác như:

• Binge drinking: Sử dụng đồ uống có cồn quá mức.
• Binge watching: Xem phim ảnh quá mức.

3. Vì sao binge trở nên phổ biến?

Trên thanh tìm kiếm Google, từ giữa năm 2019 đến nay, từ khóa binge chưa khi nào có dấu hiệu hạ nhiệt.

Binge eating

Cuối tháng 10 năm nay, trang Humans of Bombay đăng tải bài viết về một cô gái Ấn Độ mắc chứng háu ăn. Cái nhìn khắt khe của xã hội đẩy cô vào nỗi mặc cảm ngoại hình, làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng kiểm soát lượng thức ăn. Bài viết nhận về 31.000 lượt like và 1.300 lượt chia sẻ.

Trào lưu Mukbang cũng thúc đẩy thói quen tiêu thụ đồ ăn nhiều hơn mức cần thiết. Các youtuber nổi lên nhờ văn hóa “ăn thùng uống chậu” có thể kể đến Quỳnh Trần JP - 3.56 triệu subscriber, Bà Tân Vlog - 4.02 triệu subscriber.

Binge drinking

Ngày 18/11 vừa qua, thời báo The Guardian đưa ra những thống kê đáng báo động về tình trạng ‘dùng đồ uống có cồn quá mức’ giữa đại dịch. Bài viết về binge drinking thu hút gần 300 lượt bình luận trên Facebook.

Binge watching

Khi hình thức xem phim trực tuyến dần chiếm ưu thế, thuật ngữ binge watching ra đời. Binge watching được đón nhận và nhanh chóng trở nên phổ biến - thể hiện qua hơn 70 triệu kết quả tìm kiếm trên Google. Tuy nhiên, thuật ngữ này thường dùng để chỉ những bộ phim có giá trị và xứng đáng dành thời gian thưởng thức.

Vì sao ta “nghiện” thứ gì đó?

• Về mặt tâm lý: Khi đương đầu với tình trạng lo âu, tâm trí thúc đẩy chúng ta thu nạp nhiều năng lượng để tạm thời làm “tê liệt” cảm xúc tiêu cực.
• Về mặt sinh học: Cơ thể sản sinh ra hormone hạnh phúc - dopamine khi chúng ta tiêu thụ đồ ngọt, sử dụng thức uống có cồn hoặc mua sắm đồ mới.
• Về mặt xã hội: Sức ép từ cộng đồng đôi khi làm chúng ta trở nên thiếu tự tin. Áp lực hoàn hảo đẩy nạn nhân vào tình trạng rối loạn lo âu và thực hiện hành vi gây nghiện.

4. Dùng từ binge như nào?

Tiếng Anh

A: Can you suggest a binge watching Netflix series right now?

B: I think Start Up is a good choice.

Tiếng Việt

A: Bạn có thể gợi ý cho mình một bộ phim đáng xem trên Netflix được không?

B: Mình nghĩ Start Up là một lựa chọn phù hợp.