Kodak moment hay khoảnh khắc đẹp và buồn của một doanh nghiệp xuống dốc

1. Kodak moment là gì?

Kodak moment là khoảnh khắc có hai ý nghĩa chính. Đầu tiên, đó là một khoảnh khắc đẹp và giàu tình cảm mà chúng ta trải qua trong cuộc sống và muốn lưu lại trên ảnh chụp. Đây cũng là tên một chiến dịch quảng cáo của tập đoàn sản xuất vật tư nhiếp ảnh đứng đầu thị trường một thời - Eastman Kodak - trong thời kỳ hoàng kim của nó.

Kodak là công ty đã thành công trong việc biến nhiếp ảnh thành một thực hành thường thức mà ai cũng có thể làm, thay vì là công việc độc quyền của giới nghệ sĩ chuyên nghiệp. Kodak Brownie là chiếc máy ảnh bình dân đầu tiên của hãng; theo BBC ước tính, Kodak đã bán 40 triệu chiếc máy này cho đến năm 1940 - thời kỳ không phải ai cũng có thể tiếp cận nghệ thuật nhiếp ảnh. Vào thời kỳ đỉnh cao của nó, bất cứ tấm ảnh bình dân nào ra đời trên thế giới cũng phải được xử lý thông qua ít nhất một thiết bị của Kodak: không phải film hoặc máy ảnh, thì là hoá chất, máy rọi, và minilab xử lý hình ảnh của hãng này.

Nhưng Kodak moment cũng được sử dụng như lời cảnh báo rằng khoảnh khắc thành công của hãng đã nằm lại ở dĩ vãng. Từ một tập đoàn có 145.000 nhân sự, được người lao động cho là ổn định cho đến cuối đời, Kodak phải tuyên bố phá sản vào năm 2012 vì không thể trụ lại trong thời đại nhiếp ảnh số. Kodak moment xuất hiện trong học liệu của nhiều trường kinh doanh trên thế giới để nhắc nhở không ai được mắc sai lầm tương tự. Tập đoàn này đã phát minh ra máy ảnh số vào năm 1975, và bị nó giết chết 3 thập kỷ sau đó.

2. Nguồn gốc của Kodak moment

Sở dĩ một khoảnh khắc đẹp và xứng đáng để chụp lại được gọi là Kodak moment vì có những thời điểm, hãng này chiếm vị thế độc tôn trong thị trường nhiếp ảnh. Từ những năm 1950, Kodak đã chiếm 70% tổng thị phần ngành ảnh tại Mỹ, thị trường nhiếp ảnh lớn nhất thế giới lúc đó. Từng có lúc nghĩ đến ảnh chụp, người ta nghĩ tới Kodak.

Kodak moment là một chiến dịch quảng cáo nổi tiếng của Kodak. Đội quảng cáo của hãng nhấn mạnh Kodak moment là những khoảnh khắc quý giá trong các sự kiện hoặc ngày lễ của gia đình. Đây là cách tập đoàn này đặt nhiếp ảnh vào tay của tầng lớp bình dân và chiếm ưu thế trong thị trường nhiếp ảnh nghiệp dư.

Trong chiến dịch quảng cáo đó, người phụ nữ luôn đóng vai chính. Họ cầm máy ảnh, bận bịu ghi lại những khoảnh khắc quý giá cho thế hệ sau nhìn lại. Một số chuyên gia nhìn nhận rằng Kodak biết cách tiếp thị cho người dùng nữ - công ty này định nghĩa hình ảnh của một người phụ nữ biết chăm lo cho gia đình là người luôn ở đó để chụp lại quá trình phát triển của những đứa trẻ, và lịch sử của gia đình. Đây là một chiến lược bán hàng thông minh khi vào thập niên 70 của thế kỷ 20, 60% số hình ảnh ở Mỹ được chụp bởi phụ nữ.

Và cũng thật trớ trêu, cuộc cách mạng kỹ thuật số được tiếp thị gắn liền với hình ảnh đàn ông, đánh dấu sự chậm trễ của Kodak.

3. Vì sao Kodak moment trở nên phổ biến?

Dẫu gắn liền với thành công của một trong những doanh nghiệp thành công nhất trong lịch sử, ngày nay, Kodak moment được nhắc đến nhiều hơn với vai trò gắn liền với thất bại của doanh nghiệp này. Kodak moment là một khoảnh khắc trong quá khứ, khoảnh khắc mà Kodak vẫn luôn cố gắng ngoái đầu lại dù tương lai đã tới. Bài học dành cho Kodak là bài học dành cho nhiều doanh nghiệp ngày nay trong thời đại của các cuộc khủng hoảng kinh tế hậu đại dịch.

Thực tế, Kodak từng có nhiều tiềm năng phát triển ở thị trường kỹ thuật số. Steve Sasson - kỹ sư của Kodak - là người đã phát minh ra máy ảnh kỹ thuật số, sau 15 năm hãng này nghiên cứu về tiềm năng của công nghệ vi tính. Nhưng trong khoảng thời gian đó, hầu hết lợi nhuận của tập đoàn này đến từ hoá chất và vật tư nhiếp ảnh phim. Họ không muốn đầu tư vào mảng kỹ thuật số vì sợ nó sẽ đe doạ mảng kinh doanh film của hãng.

Tính đến năm 1993, Kodak chi khoảng 5 tỷ đô la Mỹ để phát triển các dự án máy scan giúp chuyển đổi hình ảnh từ phim nhựa đã được xử lý thành file ảnh kỹ thuật số. Mảng kinh doanh này mang lại cho Kodak thành tựu doanh số lớn và chiếm tới 27% thị trường scan hình ảnh trên thế giới vào năm 1999. Song mảng này không giúp hãng tiến lên về cả lợi nhuận và công nghệ, do phải cạnh tranh với rất nhiều tên tuổi đến từ Nhật Bản, và công nghệ này cũng không phải xu hướng của tương lai như máy ảnh kỹ thuật số và điện thoại có khả năng chụp ảnh.

Khi đầu tư phát triển máy ảnh kỹ thuật số, Kodak không còn đứng ở vị thế tiên phong như trước do phải cạnh tranh với quá nhiều tên tuổi lớn như Canon và Sony. Giữa năm 2013, Kodak được chấp thuận kế hoạch phá sản. Hãng cam kết loại bỏ hoàn toàn mảng máy ảnh, film, và dịch vụ xử lý ảnh, thay vào đó, tập trung vào giải pháp in ấn cho khách hàng doanh nghiệp.

Sau gần 2 thập kỷ thua lỗ, cho đến những năm gần đây, tập đoàn này mới có lại lợi nhuận. Một phần đáng kể là do trào lưu hoài niệm của cộng đồng nhiếp ảnh ngày nay. Song điều đó không khiến ông hoàng nhiếp ảnh một thời lấy lại phong độ của thời đỉnh cao.

4. Cách dùng Kodak moment

Tiếng Anh:

A: The sunrise is so beautiful. We should take a picture since the scene is going to vanish quickly.

B: What a Kodak moment. Beauty only appears once before it disappears like Kodak's golden age.

Tiếng Việt:

A: Cảnh bình minh thật đẹp. Ta hãy chụp lại trước khi nó biến mất nhanh chóng.

B: Quả là một khoảnh khắc Kodak. Cái đẹp sẽ chỉ xuất hiện một lần trước khi nó biến mất, giống như thời hoàng kim của Kodak vậy.