Ngày 1/1 dương lịch, thế giới làm gì để đón nhận may mắn cho năm mới?

Đếm ngược chào năm mới, pháo hoa rực sáng bầu trời, những bài phát biểu chúc mừng năm mới từ văn phòng chính phủ… là các nghi thức quen thuộc của xã hội hiện đại khi một năm mới chính thức bắt đầu. Song song với những hoạt động mang tính công cộng ấy, ở nhiều nơi trên thế giới vẫn tồn tại các “nghi thức” nhỏ, mang tính truyền thống, thế hệ, gia đình, hoặc cá nhân, với một mục đích cầu mong 365 ngày sắp tới sẽ bình an, đủ đầy và nhiều may mắn.

Tại Việt Nam, Tết Nguyên đán vẫn là thời điểm mang ý nghĩa tinh thần lớn nhất. Tuy nhiên, ngày 1/1 dương lịch ngày càng được quan tâm như một cột mốc khởi đầu mới. Cùng với đó, nhiều nghi thức đón may mắn mang tính toàn cầu cũng được tiếp nhận và thực hành, đặc biệt qua mạng xã hội. Chẳng hạn như ăn 12 trái nho ngay thời khắc giao thừa, hay mở một bài nhạc trước 0 giờ để “từ đầu tiên nghe thấy” trong năm mới có thể là tiền, hạnh phúc, hoặc may mắn.

Những nghi thức này không hẳn xuất phát từ truyền thống Việt Nam, nhưng phản ánh một xu hướng thú vị: con người ở khắp nơi đều tìm cách “đặt gạch trước” cho vận may ngay từ khoảnh khắc đầu năm.

Dưới đây là 5 cách phổ biến mà thế giới sẽ thực hiện trong ngày 1/1 dương lịch để đón một năm mới may mắn.

12 trái nho mang vận may cho 12 tháng

Một trong những nghi thức đón may mắn lan tỏa mạnh mẽ nhất trên toàn cầu là ăn những loại trái cây mang ý nghĩa tượng trưng cho sự đủ đầy và thịnh vượng.

Ở Tây Ban Nha, và nhiều quốc gia Mỹ Latinh như Mexico, Colombia, Chile hay Peru, việc ăn 12 trái nho đúng theo 12 tiếng chuông giao thừa đã trở thành một biểu tượng không thể thiếu của đêm năm mới. Mỗi trái nho đại diện cho một tháng trong năm, với niềm tin rằng nếu ăn trọn vẹn và suôn sẻ, 12 tháng sắp tới cũng sẽ trôi qua thuận lợi.

Nghi thức này những năm gần đây cũng được giới trẻ Việt Nam tiếp nhận và thực hành nhiều hơn, phần vì dễ thực hiện, phần vì mang tính biểu tượng rõ ràng: chỉ cần một khoảnh khắc ngắn, con người có thể gửi gắm hy vọng cho cả một năm dài phía trước.

Tại Philippines, nghi thức đón năm mới bằng trái cây không bó hẹp ở một loại cụ thể, mà nhấn mạnh vào hình dáng tròn. Người dân thường bày hoặc ăn 12 loại trái cây tròn khác nhau trong đêm giao thừa, bởi hình tròn gợi liên tưởng đến đồng tiền, sự trọn vẹn và dòng chảy không đứt đoạn của tài lộc. Từ bàn ăn đến trang phục họa tiết chấm bi, mọi chi tiết tròn trịa đều mang chung một mong cầu: năm mới sung túc và đủ đầy hơn năm cũ.

Không chỉ dừng lại ở việc ăn, một số nền văn hóa còn dùng trái cây như một hành động mang tính nghi thức. Tại Hy Lạp, quả lựu vốn là biểu tượng lâu đời của sự sinh sôi và phồn thịnh, được sử dụng trong ngày đầu năm mới bằng cách ném vào cửa nhà sau khi gia đình đi lễ nhà thờ. Người ta tin rằng quả lựu vỡ ra càng nhiều hạt thì năm mới càng gặp nhiều may mắn, bởi mỗi hạt lựu tượng trưng cho một cơ hội, một phúc lành sẽ nảy nở trong năm tới.

Ăn món “may mắn” để cả năm đủ đầy

Ở nhiều quốc gia, bữa ăn đầu năm được xem là cách trực tiếp và cụ thể nhất để “mời gọi vận may” bước vào cuộc sống. Không chỉ đơn thuần là ăn uống, các món ăn xuất hiện trong đêm giao thừa hoặc sáng ngày 1/1 thường mang theo những lớp ý nghĩa tượng trưng, gắn với mong muốn về tiền bạc, sức khỏe và sự thịnh vượng.

Tại Ý và nhiều nước Mỹ Latinh như Colombia, Chile hay Peru, đậu lăng là món ăn không thể thiếu trong dịp năm mới. Những hạt đậu nhỏ, dẹt có hình dáng giống đồng xu được xem là biểu tượng của tiền bạc và sự giàu có. Việc ăn đậu lăng ngay thời điểm chuyển giao năm cũ và năm mới hoặc trong bữa ăn đầu tiên của năm được tin là sẽ mang lại một năm sung túc và ổn định về tài chính.

Tại miền Nam Hoa Kỳ, bữa ăn ngày đầu năm gắn liền với các món như món Hoppin' John với đậu mắt đen và rau xanh. Đậu tượng trưng cho đồng tiền, còn màu xanh của rau gợi liên tưởng đến tiền giấy và sự tăng trưởng. Cùng với đó, thịt heo, loài vật được cho là luôn tiến về phía trước, cũng thường xuất hiện trong mâm cơm năm mới, như một lời chúc cho sự tiến triển và phát đạt trong năm sắp tới.

Mặc màu đỏ để số “đỏ” cả năm, mặc màu vàng cho tiền bạc dồi dào

Bên cạnh ăn uống, màu sắc xuất hiện trong khoảnh khắc giao thừa cũng được nhiều nền văn hóa xem là yếu tố có thể tác động đến vận khí năm mới.

Tại Ý, đồ lót màu đỏ được nhiều người lựa chọn trong đêm giao thừa như một biểu tượng của may mắn, sinh lực và tình yêu. Dù mang tính vui vẻ và nhẹ nhàng, nghi thức này vẫn phản ánh niềm tin lâu đời rằng màu đỏ có thể kích hoạt năng lượng tích cực và bảo vệ con người trước những điều không mong muốn.

Ở một số quốc gia Mỹ Latinh như Mexico, Chile hay Peru, bên cạnh màu đỏ, màu vàng được ưa chuộng trong dịp năm mới, đặc biệt là trong trang phục hoặc phụ kiện. Màu vàng gắn với hình ảnh của vàng bạc, ánh sáng và thành công, vì thế thường được chọn với mong muốn năm mới hanh thông về tài chính và sự nghiệp.

Riêng ở Brazil, việc mặc trang phục màu trắng trong đêm 31/12 và ngày 1/1 đã trở thành hình ảnh quen thuộc. Màu trắng tượng trưng cho sự thanh khiết, bình an và cân bằng, phản ánh mong muốn một năm mới yên ổn, ít biến động và nhiều hài hòa trong các mối quan hệ.

Từ tiếng chuông đến bản nhạc đầu năm: Âm thanh xua điều xấu, gọi điều lành

Không khí năm mới ở nhiều nơi trên thế giới không thể tách rời âm thanh. Những tiếng động lớn vào khoảnh khắc giao thừa được tin là có khả năng xua đuổi vận rủi và đánh thức nguồn năng lượng mới. Ở Nhật Bản, các ngôi chùa Phật giáo rung 108 tiếng chuông đúng thời khắc chuyển giao năm cũ và năm mới. Mỗi tiếng chuông tượng trưng cho việc gột bỏ một phiền não của con người, để bước sang năm mới với tâm thế nhẹ nhõm hơn.

Tại Hàn Quốc, chuông Bosingak ở Seoul vang 33 tiếng trong đêm giao thừa, thu hút đông đảo người dân theo dõi trực tiếp hoặc qua truyền hình.

Song song với việc lắng nghe tiếng chuông, giới trẻ Hàn Quốc ngày nay còn tạo ra những “nghi thức” mới mang tính cá nhân hơn, như chọn bài hát nghe ngay trước thềm năm mới, với mong muốn điều đầu tiên họ nghe được sẽ là “tiền”, “may mắn” hay “hạnh phúc”. Năm nay, ca khúc Rich Man của nhóm nhạc nữ aespa được cộng đồng người hâm mộ lựa chọn như một cách gửi gắm mong ước về sự giàu sang đúng như thông điệp bài hát.

Ở nhiều quốc gia châu Phi như Ghana, trống và âm nhạc được sử dụng như một cách “làm ồn có chủ đích”. Người ta tin rằng những nhịp trống mạnh mẽ có thể xua đi những điều xui rủi còn sót lại của năm cũ, đồng thời mở đường cho may mắn và năng lượng tích cực bước vào năm mới.

Năm mới được định hình từ chính hành động đầu tiên

Một niềm tin phổ biến ở nhiều nền văn hóa là khoảnh khắc đầu tiên của năm mới có khả năng định hình vận mệnh của cả năm.

Tại Scotland, niềm tin này được thể hiện qua nghi thức first-footing, gần giống với nghi thức “xông đất” tại Việt Nam. Ngay sau nửa đêm, người đầu tiên bước vào một ngôi nhà trong năm mới được cho là sẽ mang theo vận may cho gia đình đó. Người “mở hàng” thường mang theo những vật tượng trưng như rượu whisky, bánh mì hoặc than, vốn là đại diện cho sự ấm áp, đủ đầy và sung túc trong suốt năm.

Ở Cuba và các nước Địa Trung Hải, khoảnh khắc đầu tiên của năm mới gắn với chuyển động. Nhiều người đi bộ quanh khu phố với một chiếc vali rỗng, với mong muốn năm mới sẽ có nhiều chuyến đi, nhiều trải nghiệm và sự dịch chuyển thuận lợi hơn trong cuộc sống.

Tạm kết

Dù khác biệt về văn hóa, các nghi thức đón may mắn ngày 1/1 đều xoay quanh những biểu tượng quen thuộc: ăn uống, màu sắc, âm thanh, khoảnh khắc đầu tiên và niềm tin cá nhân. Trong thế giới hiện đại, những nghi thức ấy không còn “đóng khung” theo biên giới quốc gia, mà được chia sẻ, biến đổi và tái tạo qua mạng xã hội.

Với nhiều người Việt Nam, việc ăn 12 trái nho, chọn màu trang phục, hay đơn giản là giữ một suy nghĩ tích cực trong khoảnh khắc giao thừa, có thể không mang ý nghĩa tín ngưỡng sâu xa nhưng lại là một cách chủ động gửi gắm hy vọng vào năm mới.

Và có lẽ, điều quan trọng nhất của mọi nghi thức năm mới, ở bất kỳ quốc gia nào, sẽ luôn là cho con người cảm giác được bắt đầu lại, với niềm tin rằng điều tốt đẹp đang chờ phía trước.