Mommy brain - Não mẹ có "rơi" khi con ra đời?

1. Mommy brain là gì?

Mommy brain /ˈmɒm.i breɪn/ là tình trạng suy giảm trí nhớ của các bà mẹ trong thời gian thai kỳ hoặc sau khi sinh con (verywellfamily.com). Ngoài chứng đãng trí, họ còn gặp tình trạng nói năng lộn xộn, mất khả năng tập trung và giảm sự nhạy bén.

2. Nguồn gốc của mommy brain?

Vào cuối thế kỷ 20, hội chứng suy giảm trí nhớ sau sinh trở thành chủ đề chính trong nhiều nghiên cứu khoa học.

Năm 2007, giáo sư Julie Henry và Peter Rendell tiếp tục thực hiện các thí nghiệm xoay quanh hiện tượng này (researchgate.net). Tuy nhiên, phải 4 năm sau, giới khoa học mới gọi tên chúng bằng những thuật ngữ khác nhau, như mommy brain, pregnancy brain hay momnesia.

3. Vì sao mommy brain phổ biến?

Do không phải ai cũng trải qua quá trình mang thai giống nhau, nhiều người còn nghi ngờ tính thực hư của hiện tượng “mất não sau sinh”, họ cho rằng sinh con không trực tiếp ảnh hưởng đến bộ não của người mẹ. Nếu họ hay quên, dễ mất tập trung, có thể đơn giản là họ thiếu ngủ.

Một nghiên cứu năm 2015 của nhà tâm lý học Michael Larson còn cho thấy, phụ nữ chưa có con và phụ nữ đã sinh em bé có khả năng nhận thức tương đương nhau.

Tuy nhiên, kết quả này bị đánh giá thiếu thực tế do thực hiện trong môi trường thí nghiệm khắt khe và chưa xem xét đủ các yếu tố ngoại cảnh.

Khi mommy brain không phải chuyện của riêng ai

Mới đây, bài viết về mommy brain trên tờ The New York Times nhận được sự quan tâm lớn vì chạm đúng “nỗi đau” của nhiều người phụ nữ. Abigail Tucker, tác giả cuốn sách Mom Genes: Inside the New Science of Our Ancient Maternal Instinct tiết lộ, quá trình mang thai có thể làm giảm chất xám và thay đổi cấu trúc não của người mẹ.

Theo tờ Nature Neuroscience, mommy brain là một hiện tượng có cơ sở. Nhờ phương pháp chụp ảnh cộng hưởng từ (MRI), các nhà khoa học nhận ra cấu trúc não của người mẹ có sự khác biệt nhất định trước và sau khi sinh con.

Tuy nhiên, sự thay đổi về não bộ không phải là một dạng “đi lùi”, mà giống như một kiểu “tiến hóa”, giúp người mẹ bình tĩnh hơn khi đối mặt với căng thẳng, cảnh giác tốt hơn trước mối đe dọa tiềm tàng, hay thậm chí hiểu được nhu cầu của em bé mà chỉ dựa vào tiếng khóc (nytimes.com). Nói cách khác, trực giác của họ đang trở nên nhanh nhạy hơn.

Một nghiên cứu còn chỉ ra chất xám trong não thay đổi càng nhiều, người mẹ càng hình thành một mối liên kết bền chặt với em bé.

Đúng là trong thời gian đầu, người phụ nữ sẽ gặp nhiều khó khăn để thích ứng, nhưng đây có thể là quá trình cần thiết để cơ thể của họ hoàn thiện hơn về sau. Như tác giả Abigail Tucker có nói: “Não bạn thực ra đang trải qua thời kỳ Phục Hưng”.

Làm thế nào để khắc phục chứng đãng trí sau sinh

• Ngủ đủ giấc: Bố mẹ nên quản lý thời gian và thay phiên nhau trông con vào buối tối. Bên cạnh việc ngủ đủ giấc vào ban đêm, người mẹ cũng nên chú ý giấc ngủ ban ngày. Đôi khi, giấc ngủ ngắn trong 20 phút cũng giúp ích rất nhiều.

• Lập to-do-list hằng ngày: Ghi xuống chi tiết những việc cần làm trong ngày. Cần mua đồ gì cho em bé? Cần ăn uống món gì để đảm bảo dinh dưỡng? Các mẹ có thể tận dụng các ứng dụng ghi chú trên điện thoại để không bỏ sót bất kỳ hạng mục nào.

• Dành thời gian cho bản thân: Thay vì tập trung 100% vào con cái, nhà cửa, gia đình, có thể cân nhắc dành 30 phút đến 1 tiếng mỗi ngày cho bản thân, bắt đầu từ các hoạt động như thiền, skincare, “tám” chuyện với bạn bè.

4. Cách dùng mommy brain?

Tiếng Anh:

A: After giving birth, I was very forgetful. I once waited 45 minutes for the water to boil then realized the burner wasn't on.

B: Poor you. You might be a victim of “mommy brain”!

Tiếng Việt:

A: Lúc sinh con xong, tớ hay quên lắm. Có lần tớ mất 45 phút chỉ để đợi nước sôi, xong nhận ra mình còn chưa bật bếp.

B: Khổ thân. Chắc lúc đấy cậu bị đãng trí sau sinh rồi.