“Chân Trời Rực Rỡ”: Khi âm nhạc và điện ảnh cùng đi tìm câu trả lời cho hai tiếng “Nguồn cội”

Tháng 12, hay trong tâm thức người Việt thường gọi là tháng Chạp, luôn mang một sức nặng vô hình của thời gian. Đó là thời điểm của sự quy hồi, của những cuộc "hành hương" về mặt tinh thần, khi con người ta có nhu cầu chậm lại để phản tư sau một năm dài biến động.

Ra mắt vào đúng khoảng thời gian này (từ 12/12 đến 21/12), bộ phim tài liệu âm nhạc “Chân Trời Rực Rỡ” dường như không cố ý trở thành một "bữa tiệc" cuối năm để phô diễn sự hoành tráng. Ngược lại, nó mở ra một không gian điện ảnh tĩnh lặng, một "trạm dừng" để khán giả bước vào và tự vấn: "Giữa muôn vàn xê dịch, rốt cuộc ta thuộc về đâu?".

Câu trả lời cho nỗi băn khoăn ấy, dường như đã được Hà Anh Tuấn và đạo diễn Lan Nguyên tìm thấy trong triết lý về sự tuần hoàn của tự nhiên:

Có Hạt mới thành Cây, có Cây mới thành Rừng và Rừng thì luôn phải bám sâu vào Cội

Từ sân khấu rực rỡ đến những thước phim độc lập

Thông thường, phim âm nhạc dễ bị đóng khung là bản ghi hình kéo dài của một live concert. Tuy nhiên, “Chân Trời Rực Rỡ” đã chọn một lối đi riêng, thoát khỏi khuôn khổ của một tác phẩm chân dung nghệ sĩ để có một đời sống độc lập – một tác phẩm điện ảnh đích thực.

Khởi nguồn từ Live concert cùng tên tại Ninh Bình vào mùa xuân 2023 – nơi Hà Anh Tuấn kết nối âm nhạc Việt, nghệ thuật hát xẩm với huyền thoại Kitaro, đạo diễn Lan Nguyên từ đây đã nảy sinh ý tưởng lưu giữ lại không chỉ âm nhạc, mà là câu chuyện về sự trở về. Nhưng thay vì khai thác sự choáng ngợp của 20.000 khán giả, bộ phim lùi lại, đi sâu vào những góc khuất tĩnh lặng.

Ở đó, Hà Anh Tuấn không còn là một ngôi sao, anh trút bỏ lớp áo hào nhoáng để hóa thân thành một người dẫn chuyện, một chứng nhân nhỏ bé trước dòng chảy lịch sử:

Tôi chỉ là hạt thóc

Sinh ra trên cánh đồng

Giấu trong mình câu chuyện

Một cuộc đời bão dông

(trích bài thơ "Hạt thóc" - SGK Tiếng việt 2)

Hình ảnh "hạt thóc" không chỉ là sự khiêm cung của người nghệ sĩ, mà còn là mạch nguồn thị giác xuyên suốt bộ phim. Tinh thần ấy thấm đẫm trong sự chỉn chu và tính thủ công của tấm poster vẽ tay, hay trong cách ê-kíp STORII Original Documentary nâng niu từng chi tiết nhỏ nhất.

Sự chuyển dịch từ cái vĩ mô của sân khấu sang cái vi mô của "hạt mầm" đã giúp tác phẩm chinh phục giới chuyên môn, mang về Giải thưởng của Ban Giám khảo tại Liên hoan Phim Việt Nam lần thứ XXIV (tháng 11/2025) và tiếng vang tại Liên hoan phim Tài liệu Châu Âu - Việt Nam lần thứ XV (tháng 9/20225).

"Trong cây có rừng": Định nghĩa mới về “Nguồn cội”

Từ thân phận hạt thóc nhỏ bé, bộ phim mở rộng ống kính sang những thân cây và cánh rừng – ẩn dụ cho những phận người trong chương trình “Như Chưa Hề Có Cuộc Chia Ly”.

Điểm chạm nhân văn nhất của tác phẩm là sự đan cài những câu chuyện từ chương trình “Như Chưa Hề Có Cuộc Chia Ly”. Nếu mỗi số phận ly tán là một cái cây đơn lẻ chịu bão dông, thì sự đoàn tụ chính là lúc họ tìm thấy "Rừng". Trong “Chân Trời Rực Rỡ”, khái niệm “quê hương” được bóc tách dưới góc nhìn đa tầng hơn. “Quê hương” Không chỉ là tọa độ địa lý, “quê hương” trở thành nơi "thuộc về" mà mỗi con người phải tự kiếm tìm.

Hành trình ấy được khắc họa xúc động qua câu chuyện của một người phụ nữ Pháp về Việt Nam tìm căn tính. Sự đan xen giữa hành trình tìm lại gốc gác đầy nước mắt với lời kể, tiếng hát của Hà Anh Tuấn tạo nên một sự cộng hưởng cảm xúc mạnh mẽ.

Lúc này, âm nhạc không còn mang tính trình diễn, mà trở thành "nhựa sống" để chữa lành. Nó kết nối những cá thể rời rạc thành một "cánh rừng" biết sẻ chia, đồng cảm và bao dung – những điều trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết trong bối cảnh xã hội hiện đại.

Máu thì đỏ, nước mắt thì mặn. Câu chuyện này chân thực như đất nước của mình vậy. Khi mà chúng ta có một nỗi đau chia ly…

(trích lời nhà báo Nguyễn Phạm Thu Uyên, người sáng lập chương trình “Như Chưa Hề Có Cuộc Chia Ly”)

Ninh Bình: Nhân chứng của thời gian và trầm tích

Sau “Màu cỏ úa” (2020) và “Những vết thương lành” (2023), đạo diễn Lan Nguyên tiếp tục cho thấy sự trưởng thành vượt bậc trong ngôn ngữ điện ảnh qua tác phẩm tài liệu thứ ba “Chân Trời Rực Rỡ”.

Dành hơn hai năm "rong ruổi" ở Ninh Bình, ê-kíp đã gom từng lớp chất liệu và ánh sáng tại Vân Long, Mã Yên, Tam Cốc, đền Thái Vi, Bái Đính Cổ Tự… nhưng họ không quay Ninh Bình đơn thuần như thước phim cảnh quan du lịch.

Dưới ống kính của Lan Nguyên, vùng đất Cố đô hiện lên như một nhân vật sống động, thâm trầm và uy nghiêm. Giữa thiên nhiên vĩnh cửu, sự va đập giữa quá khứ uy vũ và hiện tại bình yên, giữa khát khao thuộc về và nỗi ngờ vực về căn tính càng trở nên rõ rệt.

Giữa thiên nhiên vĩnh cửu ấy, kiếp nhân sinh hiện lên vừa mong manh vừa kiên cường:

Hoàng cung uy vũ còn kia

Núi đá thành đinh vững vàng muôn thuở

Sự đối lập giữa "núi đá vững vàng" và những phận người "lạc lối" tạo nên chiều sâu triết học cho tác phẩm. Nỗ lực tái tạo không gian thính giác và thị giác ấy đã được ghi nhận xứng đáng với đề cử Bông Sen cho hạng mục Phim Tài liệu Xuất sắc nhất và Thiết kế Âm thanh Xuất sắc nhất. Tại rạp chiếu sắp tới, khán giả sẽ không chỉ được xem, mà còn được "nghe" thấy tiếng thở của thời gian và trầm tích của vùng đất Cố đô.

Một nốt lặng chữa lành giữa bản hùng ca điện ảnh 2025

Nhìn rộng ra bối cảnh văn hóa, năm 2025 là năm của những tác phẩm điện ảnh lịch sử và chiến tranh như "Mưa Đỏ", "Tử Chiến Trên Không" hay "Địa Đạo: Mặt Trời Trong Bóng Tối". Khán giả Việt đang được sống trong không khí hào hùng, bi tráng của lòng yêu nước.

Giữa bức tranh gam màu nóng ấy, “Chân Trời Rực Rỡ” xuất hiện như một sự cân bằng cần thiết. Dù không được sinh ra chủ đích cho dòng chảy này, nhưng sự ra mắt của bộ phim như một "cái duyên" khó đoán. Nếu dòng phim chiến tranh khơi dậy lòng yêu nước qua sự hy sinh, thì bộ phim này tiếp nối câu chuyện nguồn cội bằng sự hàn gắn những mất mát âm thầm.

Sự xuất hiện của bộ phim đã minh chứng cho việc nghệ thuật không đứng tách rời, mà hòa vào dòng chảy văn hóa đương thời, mở rộng cuộc đối thoại về bản sắc Việt đến nhiều tầng khán giả, đặc biệt là người trẻ đang tìm kiếm những sản phẩm văn hóa có chiều sâu.

Trước khi ra rạp, mời bạn xem trailer để cảm nhận nhịp thở của “Chân Trời Rực Rỡ":

Từ ngày 12/12 - 21/12/2025, phim tài liệu “Chân Trời Rực Rỡ” sẽ chính thức khởi chiếu toàn quốc. Đây không chỉ là dịp để thưởng thức nghệ thuật, mà là cơ hội để mỗi người thực hành một "nghi thức" tinh thần dịp cuối năm: Soi chiếu lại "hạt mầm" trong tâm hồn để thấy mình vẫn gắn liền với cội rễ quê hương.