Điểm lại 2010s - Thập niên của thay đổi, cách tân và bùng nổ

Vậy là thập niên 2010 đã kết thúc, nhiều người trong chúng ta lại thở dài: “Thời gian trôi nhanh nhỉ!” và hoài niệm quá khứ. Quả thật, trong 10 năm qua đã có quá nhiều thay đổi bất ngờ. Có những thay đổi mang tính lịch sử, những thay đổi đem đến sự hân hoan nhưng kèm đó cũng có không ít tiếc nuối.

Giờ đây thay vì bước chân ra đầu ngõ vẫy một chiếc xe ôm, chuyền nhau những bức ảnh đẹp đẽ trên Yahoo messenger hay tạt ngang nhà sách lùng sục tựa đề yêu thích, chúng ta gọi Grab đi làm, săn sale trên Tiki, gọi đồ ăn trưa trên Now, rồi đăng ảnh suy tư trên Instagram.

Sự đổi thay của 2010s dường như còn nhiều hơn số ứng dụng trên điện thoại chúng ta. Và xuất hiện ở mọi mặt, từ giải trí, ẩm thực, kinh doanh, đến cả… tận thế! 2010s quả thật có nhiều điều đáng nhớ!

18. Còn đâu Yahoo Messenger với gương mặt cười quen thuộc?

Thời hoàng kim của các cong_ckua_p0ng_p0ng_97 đã lùi lại, tiếng “yahooooo” mỗi lần đăng nhập ở hàng net đã không còn. Yahoo Messenger chính thức bị khai tử tháng 7/2018 kéo theo hàng triệu lịch sử trò chuyện cùng những ký ức đẹp đẽ. Đây là sự ra đi đầy tiếc nuối vì trước Facebook, trình chat này từng là ông vua của mạng xã hội và cũng là nền tảng đầu tiên lôi kéo gần như mọi người trẻ tham gia. Miếng bánh mạng xã hội giờ đã được chia nhỏ để phục vụ nhu cầu ngày càng đa dạng của người dùng, với các tên tuổi nổi bật như Facebook, Instagram, Zalo, Viber, Whatsapp.

Biết bao nuối tiếc khi Yahoo Messenger ra đi, đặc biệt là hàng triệu khung chat gắn liền thanh xuân của nhiều người. Nguồn: Tinhte.vn

Ranh giới giữa cuộc sống thực và mạng xã hội ngày càng mờ nhạt – dẫn đến mối quan tâm về sử dụng thiết bị số lành mạnh (digital wellbeing) và bảo mật thông tin sẽ tăng mạnh trong thập kỷ tới.

17. Năm 2012 chúng ta tưởng rằng cả thế giới sẽ diệt vong

Nhìn lại ngày 21/12/2012, chúng ta lại thấy thật ngớ ngẩn – tất cả sự hoảng loạn và sợ hãi cũng chỉ bắt đầu từ lời đồn đại hoang đường về tiên đoán của người Maya, và một bộ phim bom tấn. Nếu 2012 đã là tận thế, tại sao hôm nay chúng ta vẫn ngồi đây? Đây vẫn sẽ là một câu chuyện mang tính lịch sử về sức mạnh lẫn sự điên rồ của mạng xã hội.

Tận thế đã tạo cảm hứng cho sự ra đời của vô số bộ phim Hollywood hoành tráng. Nguồn: Bộ phim 2012.

16. Trong cùng một thập kỷ, Việt Nam được mời cả Obama ăn bún chả lẫn tổ chức buổi gặp gỡ giữa Trump và Kim Jong Un

Hình ảnh Obama ngồi ghế nhựa, tay gắp bún thả vào bát nước chấm khi đang nói chuyện thân mật cùng Anthony Bourdain – sẽ còn xuất hiện thường xuyên trên màn hình khi du khách tìm kiếm về ẩm thực Hà Nội. Nhưng đó không phải ấn tượng duy nhất về thủ đô. Chỉ ba năm sau, đầu 2019, Hà Nội lại được truyền thông thế giới chú ý khi là nơi diễn ra cuộc gặp lịch sử giữa Donald Trump và Kim Jong Un với hy vọng giải quyết xung đột liên Triều. Đáng tiếc, hội nghị thượng đỉnh Mỹ – Triều bị cắt ngắn mà không có thỏa thuận nào đạt được.

Bún chả một thời vang danh thế giới nhờ được Obama “quảng bá”. Nguồn: CNN.

15. Không còn vẫy taxi, hỏi xe ôm đầu ngõ

Grab vào thị trường Việt Nam từ tháng 2/2014, Uber từ tháng 6/2014. Cùng những GoViet, Be hay Now, những nền tảng này đã thay đổi cách chúng ta di chuyển hàng ngày và định hình lại nhiều khía cạnh cuộc sống như chuyển phát, ăn uống hay thanh toán. Chắc chắn rằng, các ứng dụng dựa trên nền tảng kinh tế chia sẻ sẽ còn tiếp tục thay đổi diện mạo cuộc sống chúng ta trong thời gian tới.

Xe ôm công nghệ lên ngôi với sự xuất hiện của Grab, Uber, Go Viet… Nguồn: Vnexpress.net

14. Bóng đá và sự bùng nổ của lứa cầu thủ vàng

Chưa bao giờ mà chúng ta được nghe tiếng hò reo “Việt Nam vô địch!” nhiều đến vậy trên phố phường sau những trận cầu sôi nổi. Đội tuyển bóng đá nam dưới sự lãnh đạo của HLV Park Hang Seo đã làm nên kì tích – với những hình ảnh Thường Châu phủ tuyết trắng hay cúp vàng AFF trên chính Sân Vận động Mỹ Đình. Và khép lại thập kỷ đầy lịch sử này, đội tuyển nam đã giành chức vô địch SEAgames lần đầu tiên sau 60 năm chờ đợi. Đội tuyển nữ cũng đã đem về huy chương vàng, đóng góp vào bức tranh toàn mỹ cho bóng đá nước nhà.

Bóng đá Việt nâng cao hình ảnh đất nước trong mắt bạn bè quốc tế. Nguồn: Dantri.com.vn

13. Flappy Bird ra mắt năm 2013 và khiến thế giới đảo điên

Là tựa game gây sốt toàn thế giới với cách chơi đơn giản nhưng vô cùng gây nghiện, Flappy Bird đánh dấu thêm một lĩnh vực ghi danh tên tuổi Việt trong làng công nghệ thế giới. Tới tháng 1/2014, Flappy Bird đã trở thành ứng dụng được download nhiều nhất trên iOs. Nhưng ngay sau đó, chủ nhân tựa game gây nghiện này, anh Nguyễn Hà Đông đã gỡ bỏ trò chơi sau áp lực từ vụ lùm xùm liên quan đến thiết kế và thuật toán. Dù vậy, Flappy Bird vẫn là một câu chuyện đầy cảm hứng về khởi nghiệp và sáng tạo, cùng tiềm năng chinh phục những lĩnh vực ít được khai phá của người trẻ Việt.

Flappy bird – Ứng dụng game được download nhiều nhất trên iOs vào tháng 1/2014. Nguồn: Baogiaothong.vn

12. Định nghĩa mới của sự nổi tiếng: nổi tiếng trên mạng xã hội

Trước đây để nổi tiếng, bạn phải là doanh nhân, diễn viên, hoa hậu, người mẫu,… và việc quảng bá hình ảnh phụ thuộc rất nhiều vào các kênh truyền thống như tivi và báo chí. Giờ đây, để là người nổi tiếng thì có muôn vàn cách và tất cả đều nhờ vào sự bùng nổ của mạng xã hội. Với những nội dung đặc sắc trên các kênh truyền thông cá nhân (Facebook, Youtube, Instagram, Tiktok…) bạn có thể sau một đêm, bỗng chốc vụt thành sao.

“Giang ơi” cùng “Anh bạn thân” là những hot Youtuber đang chiếm được sự ủng hộ của nhiều bạn trẻ.

Bên cạnh đó, những ngành nghề mới cũng ra đời theo đà phát triển của các nền tảng số. Vietcetera đã có cơ hội được tiếp xúc những Nghề Lạ của thế hệ mới, với những YouTuber “Cô Em Trendy” Khánh Linh, fitness influencer Linn Nguyễn hay growth hacker Anh Bạn Thân. Cách đây 10 năm, chúng ta chẳng dám tưởng tượng về nghề nghiệp tương lai là một bình luận viên eSports như Hoàng Luân hay một fashionista như Châu Bùi, thì ngày nay với sự hỗ trợ của mạng xã hội, không có gì là không thể.

11. Việt Nam không còn cấm hôn nhân đồng tính

Đây là một bước tiến lịch sử với cộng đồng LGBT Việt Nam khi Luật Hôn nhân và Gia đình sửa đổi năm 2014 đã bỏ quy định “cấm kết hôn giữa những người cùng giới tính”. Tuy nhiên, trước mắt vẫn còn một chặng đường dài tranh đấu để cộng đồng LGBT Việt Nam được hưởng đầy đủ quyền lợi mà họ xứng đáng.

Các phong trào ủng hộ LGBT+ nổi lên mạnh mẽ trong thập niên này. Nguồn: Democraticunderground.com

10. 2010 – đánh dấu 1000 năm Thăng Long

Nhắc đến thời gian là nhắc đến lịch sử, và đất nước ta qua 2010 cũng đã bước sang một thiên niên kỷ mới. Hiện tại, Thăng Long – Hà Nội đang dần đổi thay với các đại công trình trên quy mô lớn. Tuy nhiên, đa phần người dân vẫn còn mơ hồ trước diện mạo tương lai của thủ đô. Hy vọng trong thập niên 2020 này đây, cơ sở hạ tầng đô thị của Hà Nội sẽ thật sự hoàn thiện và đóng góp tích cực vào sự phát triển về mọi mặt của thành phố lẫn cả nước.

Trải qua một thiên niên kỷ mới, hi vọng đất nước sẽ có thêm nhiều chuyển biến tích cực và ngày càng hoàn thiện hơn. Nguồn: Tieudung.vn

9. Thế giới ăn vặt nâng trình lên tầm cao mới

Năm 2010, ở Hà Nội chỉ vỏn vẹn vài tiệm Feeling Tea, Trà sữa 100 hay những quán trà sữa không tên tuổi trước cổng trường cấp hai, cấp ba. Chỉ trong vài năm, trà sữa trân châu đã thay đổi trải nghiệm học đường của tất cả chúng ta. Bây giờ, cứ qua một con phố lại có một quán trà sữa, và cứ vài tháng, chúng ta lại lên cơn sốt với một món ăn “mới và độc”: trà sữa nướng, bông lan trứng muối, mì cay 7 cấp độ, trân châu đường đen, rau má mix…

Trà sữa trở thành thức uống “quốc dân” và tràn ngập mọi ngõ ngách Việt Nam.

Starbucks tới Việt Nam vào tháng 2/2013, McDonald’s vào đầu năm 2014 – và lúc đấy chúng ta cảm thấy như mình đã hội nhập với văn hóa ẩm thực thế giới. Bên cạnh sự du nhập của các nhãn hiệu quốc tế, chúng ta cũng chứng kiến sự đi lên của các thương hiệu với những thức uống phù hợp khẩu vị người trẻ như: The Coffee House, Phúc Long, Cheese Coffee,… Nhìn vào sự phát triển này, có thể nói, thu nhập và nhu cầu hưởng thụ của người trẻ Việt đã cao hơn khá nhiều so với thời đại trước.

8. Đồng loạt các thần tượng tuổi thơ giải nghệ

Các ban nhạc K-pop Gen 2 từng làm mưa làm gió với thế hệ 9x, giờ chỉ còn là kí ức. Có nhóm đã ngừng hoạt động, có nhóm đã tan rã; thành viên có người giải nghệ, thậm chí có người đã qua đời… Dù thế nào, hy vọng rằng những kỉ niệm nhắn tin đua top bảng xếp hạng trên M4U, hay tiết kiệm mua Hoa Học Trò để lấy poster dán trong phòng ngủ… vẫn sẽ mãi được lưu trữ trong kí ức và nhắc chúng ta nhớ về những cuồng nhiệt của một thời đã qua.

Liệu các thần tượng đã từng gây bão trên các bảng xếp hạng lẫn trái tim của chúng ta có còn đủ mặt? Nguồn: Billboardvn.vn

7. Nhạc Việt lên hot trend không chỉ ở trong nước mà cả nước ngoài

Có lẽ sẽ cần hơn một bài viết để nói về bước chuyển mình của ngành giải trí Việt Nam trong thập niên vừa qua. Chúng ta được chứng kiến sự nở rộ của các ngôi sao nhạc pop như Sơn Tùng MTP, Đông Nhi, Hoàng Thuỳ Linh…, cùng những bản hit làm chao đảo không chỉ bảng xếp hạng Việt, mà cả thế giới. Các chương trình thực tế như The Voice hay Vietnam Idol cũng đã mở lối cho một thế hệ ngôi sao mới tới với khán giả Việt, qua những Noo Phước Thịnh, Đức Phúc hay Hương Giang Idol.

Monsoon Music Festival diễn ra tại Hoàng thành Thăng Long từ 1-3/11 2019, đã trải qua 5 mùa tổ chức. Nguồn: Monsoon Music Festival fanpage.

Cùng với đó, sự đổ bộ của những luồng gió lạ lại càng gia tăng bản sắc và độ đa dạng của âm nhạc nước nhà. Giới trẻ Việt giờ đây đã có thể cháy hết mình trong những lễ hội âm nhạc tầm cỡ như Monsoon Music Festival, lại vừa có thể sâu lắng, thư thả trong những bản nhạc indie nhẹ nhàng đến từ những cái tên như Ngọt hay Cá Hồi Hoang.

6. Vũ trụ điện ảnh Việt Nam

Người hâm mộ ví: Marvel có MCU, thì VTV có vũ trụ điện ảnh Việt Nam, mở đầu với “Người phán xử” và “Sống chung với mẹ chồng”. Nay, không chỉ ông bà bố mẹ canh đúng 9 giờ tối để theo dõi từng tập phim, mà cả gia đình già trẻ gái trai đều hồi hộp chờ đến tập mới, quây quần bên tivi và điện thoại để chăm chú xem và nhiệt tình bình luận. Giờ thì phim truyện Việt Nam có cả fandom, với vô số thuyết âm mưu, meme và các bản nhạc chế. “Quỳnh Búp bê”, “Về nhà đi con” hay “Gạo nếp gạo tẻ” là những chủ đề bàn luận sôi nổi từ cơ quan, quán nước đến các tài khoản trên mạng xã hội.

Dàn diễn viên chính của bộ phim Về nhà đi con. Nguồn: Đoàn làm phim “Về nhà đi con”.

5. Trào lưu sống xanh – bảo vệ môi trường nở rộ

Năm 2015, video quay cảnh một chú rùa bị ống hút cắm sâu trong mũi đã lan truyền rộng rãi và khơi lên làn sóng loại bỏ ống hút nhựa trên toàn cầu. Ở Việt Nam thì trong vài năm trở lại, sống xanh đã thật sự trở thành một trào lưu được quan tâm rộng rãi, với các chiến dịch như Nói không với Túi nilon, Tắt đèn bật ý tưởng, hay gần đây hơn là Loài Plastic. Sự ra đời của những tổ chức quy mô nhỏ chú trọng vào lối sống bền vững như Lại Đây Refill Station, Saigon Zero Waste hay sự đóng góp của các tập đoàn lớn qua việc tích hợp các giải pháp bền vững vào sản phẩm đã cho thấy tầm ảnh hưởng rộng lớn của trào lưu này tại Việt Nam.

Một góc “sống xanh” của Lại Đây Refill Station.

Tuy nhiên, liệu sống xanh có trở thành một lối sống bền vững, dài lâu trong cộng đồng, hay chỉ dừng lại ở một trào lưu? Tất cả đều phụ thuộc vào hành động của chúng ta trong thập niên mới.

4. Sơn Đoòng được phát hiện và công nhận là hang động lớn nhất thế giới vào 2010

Có vẻ chúng ta luôn trễ nhịp trước thế giới khi không nhận ra đất nước đang chứa đựng rất nhiều kỳ quan tuyệt thú. Không chỉ Sơn Đoòng được nổi danh toàn cầu mà cả quần thể Tràng An cũng được UNESCO công nhận là di sản thiên nhiên văn hóa thế giới năm 2014, đồng nghĩa là di sản hỗn hợp duy nhất ở Việt Nam và Đông Nam Á.

Hang Sơn Đoòng, hang động lớn nhất thế giới, được phát hiện ở Quảng Bình, Việt Nam. Nguồn: Oxalis Adventure.

Sự phát hiện của những địa điểm mới này cũng thay đổi cách giới trẻ du lịch. Thay vì những nơi chốn quen thuộc như Nha Trang hay Hạ Long, những cung đường vắng khách và đôi phần thử thách hơn lại đang thu hút những bước chân trẻ: Mai Châu mùa hoa nở, Đồng Văn núi đá chập chùng, Tà Năng – Phan Dũng mướt mắt núi thác hay Cát Bà, Bạch Mã trekking xuyên rừng…

3. Cùng với đó, mọi người rủ rê “đưa nhau đi trốn”

“Em ơi đi trốn với anh/ Mình đi đến nơi có biển bạc núi xanh” – Đen Vâu với “Đưa nhau đi trốn” có lẽ đã điểm lại sự nở rộ của văn hoá phượt trong giới trẻ. Nhu cầu kiếm tìm trải nghiệm mới của người trẻ càng được nhấn mạnh trong văn hoá đại chúng, với chiến dịch “Đi để trở về” của Biti’s hay sự nở rộ của các travel influencer như Lý Thành Cơ, Lê Hà Trúc, Tâm Bùi, …

Sẽ hứa đi cùng nhau (Đi để trở về 3) với Soobin Hoàng Sơn và Da LAB. Nguồn: Thieunien.vn

Du lịch phát triển cũng là lúc chúng ta cần phải đặt ra nhiều câu hỏi hơn về cách thức bảo tồn thiên nhiên, không chỉ bởi ngành du lịch mà cả mỗi cá nhân. Chiến dịch Save Sơn Đòong, hay những tranh cãi về việc liệu có nên xây cáp treo lên Fansipan… là hành động cần thiết để giữ gìn thiên nhiên trước những mong muốn đặt lợi nhuận cao hơn sự phát triển bền vững.

2. 2019 là năm cuối cùng của Táo Quân

Tết đã đến rất gần, và ngày 30 Tết này, sẽ có rất nhiều người trong chúng ta thấy trống trải khi Táo Quân không còn. Trong lịch sử 16 năm của chương trình, Táo Quân đã là dịp để chúng ta cùng tổng kết lại một năm – nhìn nhận những khó khăn, bất cập, cũng như hân hoan về những tiến bộ, thành tích và từ đó thắp lên hy vọng cho một năm mới. Giờ đây không có Táo Quân, bạn dự định tổng kết năm cũ như thế nào?

Táo Quân giờ không còn, chúng ta sẽ tổng kết lại năm cũ bằng cách nào? Nguồn: VTV.

1. Các bạn 2001 đã vào đại học, người sinh năm 90 giờ đã 30

Hẳn là không ít người đang thở dài: “Ồ, mình đã già rồi đấy!” và cảm thấy thời gian trôi sao mà nhanh thế! Đúng thật, các thế hệ giờ đã lớn lên và tiến vào những bước chuyển giao mới: lứa millennials đã lập gia đình hay tiến xa hơn trên nấc thang sự nghiệp, thế hệ Gen Z đang dần bước vào cuộc sống trưởng thành và đối mặt với những lo toan của việc đi làm, kiếm sống.

Thời học sinh đã qua, giờ đây ai cũng đã lớn.

Thời gian trôi thật nhanh, và tất cả chúng ta đều lớn lên, trưởng thành và thay đổi. Trong vòng xoay náo nhiệt của cuộc sống bận rộn và nhiều lo toan, chúng ta không còn thời gian để cảm nhận và ghi lại những kí ức đã từng rất trân quý về sự kiện, kỷ niệm và con người. Hy vọng với bài viết này, bạn và tôi đã có những hồi tưởng và chiêm nghiệm về thời gian, về những kỉ niệm đẹp còn lại sau năm tháng, và nhận ra sự thay đổi trong mỗi chúng ta.

Cho thập kỉ mới, Vietcetera chúc bạn: tiếp bước vững chắc trên hành trình của mình và tiếp tục có thêm nhiều thành công cùng kỉ niệm đẹp với những người thân yêu đồng hành trên chặng đường tới.

Bài viết và hình ảnh được thực hiện bởi Trà Nhữ.

Xem thêm:

[Bài viết] Siêu Nguyễn: Một góc nhìn đa chiều về tuổi trẻ, những trải nghiệm và công việc

[Bài viết] Chúng ta đang gây hại cho môi trường đến mức nào trong những dịp lễ Tết?