Tidsoptimist là gì? Người lạc quan nhưng sao không ai mến?

#BócTerm là series bóc tem những từ ngữ mới đang thịnh hành cùng Vietcetera.

1. Tidsoptimist là gì?

Tidsoptimist /ˈtɪdzɒptəmɪst/ (danh từ) chỉ những người mắc bệnh “giờ cao su” kinh niên, vì luôn nghĩ rằng mình vẫn còn thời gian. Từ này thường được dùng với ý hài hước, mỉa mai.

2. Nguồn gốc của tidsoptimist?

Tidsoptimist có gốc Bắc Âu cổ, ghép bởi 2 từ: tid (thời gian) và optimist (người lạc quan).

3. Vì sao tidsoptimist trở nên phổ biến?

Trải qua thời kỳ công nghiệp hoá khắc nghiệt từ trăm năm trước, người dân tại các nước Bắc Âu đã đưa câu nói “thời gian là vàng” thành luật bất thành văn. Người không đúng giờ vì vậy trở thành một hiện tượng, được đặt hẳn cái tên riêng.

Khi “văn hoá bận rộn” (hustle culture) lan rộng ra toàn cầu, guồng máy làm việc đòi hỏi tính chính xác cao, thì thói quen “giờ linh hoạt” dần trở thành điều bị chê trách. Nhiều quốc gia nảy sinh nhu cầu vay mượn từ tidsoptimist, để gọi tên khái niệm quen thuộc mà xưa nay chỉ biết diễn tả bằng câu cảm thán “trễ nữa hả em”.

Theo nhà tâm lý học Linda Sadapin, có 5 kiểu người dễ rơi vào vòng xoáy “lỡ làng”:

• Cầu toàn, chưa chỉn chu - nhất định không ra khỏi nhà
• Nước đến chân mới nhảy, vì muốn dùng áp lực để luyện “kim đan”
• Luôn giữ cái đầu lạnh, chống đối deadline trong trạng thái “thiền”
• Tâm hồn nghệ sĩ, sở hữu siêu năng lực bóp méo sự thật (rằng mình đã trễ)
• Tất cả các trường hợp trên cộng lại

Để thoát khỏi thói quen trời đánh, ngoài việc có kế hoạch rõ ràng, tidsoptimist được khuyên là nên tiếp tục tận dụng sự lạc quan, hình dung đến ngày thành công. Và quan trọng là cố gắng hành động nhanh, trước khi não bộ rơi quá sâu vào chế độ “post-error slowing” (não làm chậm quá trình đưa ra quyết định, để phân tích lỗi).

Nguyên nhân của việc trễ giờ còn được cho là không liên quan gì đến khả năng lập kế hoạch, hay lười biếng, mà là do sức khỏe tinh thần. Nhiều người trì hoãn vì “cảm thấy không có ‘mood’ gì hết”, rồi dành thời gian vơi ra giải quyết cảm xúc tiêu cực.

Người bạn không đội trời chung của tidsoptimist là time-ophile, những người ám ảnh với việc phải đúng giờ.

4. Dùng tidsoptimist như thế nào?

Tiếng Anh

A: Jerry’s late again!?

B: Well, calm down... he’s a tidsoptimist. Just wait for another 10 minutes.

Tiếng Việt

A: Jerry trễ nữa rồi à!?

B: Ảnh bị lạc quan về giờ giấc. Chờ thêm 10 phút nữa nha.

#BócTerm là series bóc tem những từ ngữ mới đang thịnh hành cùng Vietcetera.