Zillennial - Liệu có một thế hệ “con lai” giữa gen Y và gen Z?

1. Zillennial là gì?

Zillennial, hoặc zennial là từ ghép giữa generation Z (thế hệ Z) và millennial (còn gọi là thế hệ Y). Thuật ngữ này chỉ vi thế hệ (micro-generation) ra đời từ năm 1992 đến 2002. Đây là khoảng thời gian chuyển giao giữa millennial (1981-1996) và gen Z (1997-2012), vì vậy các zillennial có thể đồng cảm với một số trải nghiệm của cả hai thế hệ trên.

Ngoài ra, trang Urban Dictionary cũng sử dụng từ “GenZennial” với ý nghĩa tương tự. Trang web này miêu tả GenZennial là những người có trải nghiệm của cả hai thế hệ, nhưng “quá trẻ để xếp vào gen Y và hơi già để là một phần của gen Z”.

Có nhiều quan điểm khác nhau xoay quanh vấn đề xác định khoảng thời gian bắt đầu và kết thúc của zillennial. Các quãng tuổi khác được đề xuất bao gồm 1990-2000, 1992-1998, 1992-2000 hay 1993-1999, song tất cả đều cho thấy mốc giao điểm giữa hai thế hệ Y và Z.

2. Nguồn gốc của zillennial?

Zillennial được nhắc đến lần đầu trong một bài phỏng vấn của bà Deborah Carr - giáo sư Xã hội học của Đại học Boston (Mỹ) trên trang CNN. Theo bà Carr, thế hệ này đã chứng kiến nhiều biến chuyển lớn của thế giới dù tuổi đời còn khá trẻ.

Từ đầu thế kỷ 21, thế giới đã phát triển không ngừng, kéo theo loạt vấn đề xã hội mới được đặt ra mỗi ngày. Vì vậy việc phân chia các thế hệ theo dấu mốc 14-15 năm dường như gây nhiều khó khăn trong việc điều tra, nghiên cứu các đặc điểm nhân khẩu học cùng nhiều lĩnh vực khác.

Năm 2017, hãng truyền thông Ketchum (Mỹ) cũng đã thông báo về nhóm khách hàng mới được họ xác định và đặt tên là GenZennial.

Trong quá trình nghiên cứu insight khách hàng, công ty này phát hiện nhóm người sinh từ 1992 đến đầu những năm 2000 có nhiều khác biệt so với nhóm gen Y hoặc gen Z mà họ vốn được xếp vào. Do đó, việc đặt tên mới cho phân khúc này có thể tăng hiệu quả cho các chiến dịch marketing mà đơn vị này triển khai.

3. Vì sao zillennial phổ biến?

Từ cuối năm 2019, cộng đồng r/Zillennials đã tồn tại trên Reddit với gần 24 nghìn thành viên tích cực thảo luận mỗi ngày. Tuy nhiên thuật ngữ chỉ thực sự viral từ đầu năm 2021 nhờ một loạt video trên TikTok.

Tài khoản @dyl_pixel đã miêu tả zillennial là một thế hệ "trung lập hỗn loạn", và đến nay âm thanh của nó đã được hơn 1500 video khác trên TikTok dùng lại. Một video hơn 3 triệu view từ tài khoản @NeonAngels lại miêu tả hài hước trải nghiệm của các zillennial: bị “mắc kẹt” khi thấy bản thân không giống gen Y, nhưng cũng không hẳn là gen Z.

Mới đây nhất, video hơn 5 triệu view của tài khoản @zhangsta dẫn dắt một số đặc điểm của zillennial: nhớ mang máng về vụ khủng bố 11/9, có ký ức về Myspace, từng chơi game Nintendo và dùng Facebook nhưng lại “bắt trend” TikTok khá trễ.

Khi tìm kiếm hashtag #zillennial trên TikTok bạn sẽ thấy hơn 250 triệu clip ngắn kể về trải nghiệm trưởng thành của zillennial, sự hoài cổ về những ký ức tuổi thơ hay những bi hài khi đặt lên bàn cân với các thế hệ khác.

Cách “nhận diện” một zillennial?

Vốn nằm ở khoảnh khắc giao thời giữa hai thế hệ Y và Z, giữa cái cũ xen lẫn cái mới, thế hệ vi mô zillennial có những đặc trưng riêng độc đáo. Bởi trong ký ức trưởng thành của họ, những trào lưu đỉnh cao của gen Y dường như đã lỗi thời, nhưng những điều thú vị nhất của gen Z lại mới ở thuở sơ khai.

Zillennial lớn lên cùng sự hình thành và phát triển của các nền tảng trực tuyến. Vậy nên có thể nói, đây là thế hệ cuối cùng còn lưu giữ ký ức về cuộc sống thời chưa có internet.

Những bạn trẻ này hẳn đã từng biết tới hoặc sử dụng Myspace trước khi nó dừng lại. Còn với các zillennial Việt Nam, ký ức về Yahoo! 360 hay Zing Me chắc chắn vẫn còn đó, nhưng họ cũng sử dụng cả Facebook, Instagram và giờ là TikTok.

Đây cũng là thế hệ có tuổi thơ đắm mình trong Hoàn Châu Cách Cách và phim thần tượng Đài Loan, nhưng cũng “đu” luôn cả Kpop. Họ có thể từng hâm mộ các ban nhạc rock sinh viên như thế hệ 8x, nhưng cũng phát cuồng vì Rap Việt như gen Z. Họ có thể đã lớn lên cùng Friends hay High School Musical, nhưng cũng “cày” series mới nhất trên Netflix không sót tập nào.

Các zillennial Việt có thể không biết cuộc sống thời bao cấp là gì. Nhưng họ vẫn có ký ức về một thời tụ tập đám bạn trong xóm ném lon, bắn bi và thuê truyện, trước khi biết nhảy Audition đến “liệt nút cách” và rồi đến vô vàn thứ hấp dẫn trên smartphone.

Zillennial có thể không hiểu vì sao nhiều bạn gen Z không thể đọc bản đồ giấy, nhưng cũng khó đồng cảm với gen Y bởi một bộ phận quá “low tech”. Đây dường như là điều định nghĩa họ: một thế hệ chuyển tiếp lạ lùng, mang đặc điểm của cả gen Y lẫn gen Z, nhưng lại lớn lên theo một cách rất riêng.

4. Cách dùng zillennial?

Tiếng Anh

A: When were you born?

B: 1996

A: Oh then you must’ve grown up watching all those cool Hong Kong movies. I envy the 90s’ kids so much for that!

B: Actually no, I'm a zillennial. I was not a 90’s kid, just a 90’s toddler.

Tiếng Việt

A: Chị sinh năm bao nhiêu ạ?

B: 1996

A: Ui vậy chắc chị đã xem bao nhiêu phim hay của Hong Kong hồi đó. Em ghen tị với mấy anh chị 9x vì vụ đó lắm!

B: À không thực ra chị là một zillennial. Hồi những năm 90 chị mới đang tập đi thôi.