Kim Seon Ho: Cái chết của một nhân vật

Sáng ngày 20/10, tâm thư xin lỗi của Kim Seon Ho - tổ trưởng Hong tốt bụng trong Hometown Cha Cha Cha - đã trở thành một trong những tin nóng nhất làng giải trí Hàn Quốc. Trong thư, anh thừa nhận đã ép bạn gái phá thai.

Nhiều fan vẫn ủng hộ Kim Seon Ho, cho rằng anh là một người tử tế. Họ đang nhận chỉ trích của rất nhiều bên còn lại.

Hình ảnh này khiến tôi nhớ đến một scandal từng làm bản thân điêu đứng - vụ sử dụng chất cấm và lừa dối người hâm mộ của “Hoàng tử gác mái” Park Yoochun. Thời điểm ấy, câu hỏi lớn nhất trong đầu tôi cũng là: “Anh ấy là một người tốt đến thế, sao lại có thể làm vậy?”.

Nhưng sau hàng loạt scandal của các nghệ sĩ, khi phải nói về nhân phẩm của các ngôi sao, tôi nghĩ chúng ta chỉ có thể trích dẫn một câu của Socrates.

“Thứ tôi biết, là tôi không biết gì cả.”

Những điều đẹp đẽ chúng ta đang thấy có là sự thật không?

“Công ty đặt nghệ danh của tôi là Dia. Dia được miêu tả là một cô gái kín đáo, ngọt ngào và ngây thơ. Tôi bị bắt phải diễn đúng theo những đặc điểm ấy. Nhưng tôi khác hoàn toàn với Dia. Tôi cứng đầu và ồn ào... Đến bây giờ, khi nhìn những đồng nghiệp trên sân khấu, tôi đều bất ngờ. Tôi biết họ ở ngoài đời thật, và họ ở đó thì không phải là bản thân mình.” Tự sự của Euodias, một thực tập sinh suýt trở thành thần tượng Kpop, đã hé lộ sự thật tàn khốc về giới giải trí Hàn: tham vọng thương mại hóa cá tính của người nổi tiếng.

Nền kinh tế thần tượng đang là trọng điểm góp phần nâng cao vị thế của Hàn Quốc. Chỉ tính riêng năm 2018, các nghệ sĩ giải trí đã đóng góp 9,48 tỷ đô cho quốc gia này.

Mỗi nghệ sĩ Hàn đều là một sản phẩm của công ty chủ quản. Để một sản phẩm sinh lời, công ty phải tìm mọi cách nâng giá trị sản phẩm sao cho phù hợp với khách hàng - là các fan tiềm năng. Vậy nên khi tạo ra một nghệ sĩ, họ sẽ tìm cách đưa khả năng được yêu thích của thần tượng lên mức tối đa.

Các công ty giải trí thao túng fan như thế nào?

Theo nghiên cứu của Yanru Jiang, nghiên cứu sinh tiến sĩ tại University of South California, các tiêu chí để một thần tượng được yêu thích thường là: độ gắn kết, sự quen thuộc và khả năng kiểm soát.

Độ gắn kết cao sẽ đạt được khi các fan liên tục tương tác với nhau và với thần tượng. Thêm vào đó, để ủng hộ một nghệ sĩ thì người hâm mộ phải tìm được những nét tính cách tương đồng giữa mình và họ.

Việc khiến fan có cảm giác mình sở hữu được idol sẽ càng làm tăng giá trị của thần tượng. Đó là lý do những bản hợp đồng nghiêm cấm yêu đương trong giới nghệ sĩ Hàn đã không còn lạ. Thậm chí, bản thân Kim Seon Ho cũng luôn trả lời phỏng vấn rằng mình không có người yêu suốt ba năm để tạo hình mẫu một nghệ sĩ độc thân và các fan luôn có cơ hội bất cứ lúc nào.

Cái chết của một nhân vật

Cái chết của tác giả (Death of the Author) là một khái niệm được Roland Barthes tạo ra trong một tiểu luận về phê bình văn học giữa thế kỷ 20. Barthes cho rằng, thông tin về đời tư của một tác giả không nên có trọng lượng đặc biệt trong việc đánh giá tác phẩm của họ. Dựa theo cách giải thích của trường phái này, thì khi một tác phẩm ra đời, nó là của công chúng.

J.K.Rowling dù gặp rất nhiều rắc rối với những phát ngôn trên Twitter, nhưng Harry Potter vẫn nổi đình nổi đám. Nhiều người có thể ghét J.K.Rowling, nhưng các nhân vật trong tác phẩm của bà, và cả Hogwarts là thế giới họ luôn thấy bản thân thuộc về.

Khái niệm của Barthes sẽ được áp dụng hoàn hảo nếu nghệ sĩ thực sự chỉ kiếm sống bằng tác phẩm, hoặc kín tiếng về đời tư như Song Kang Ho hay Ha Ji Won. Nhưng hiện tại, nhiều diễn viên không chỉ đơn thuần là đi đóng phim. Họ nhận quảng cáo, tham gia các show giải trí, dùng mạng xã hội để tương tác và kiếm tiền phần nhiều nhờ vào hình tượng về đời tư của mình.

Một Kim Seon Ho với vẻ ngoài tốt bụng và hành động lương thiện hệt như tổ trưởng Hong đã được tin là một nhân vật có thật. Nên khi nhân vật đó bị phơi bày là giả dối, thì không chỉ Kim Seon Ho trong lòng nhiều khán giả đã chết, mà tổ trưởng Hong cũng chết theo.

Trân trọng ngôi sao, nhưng cẩn trọng với sự thật

Nhìn từ Trái Đất, chúng ta thấy những ngôi sao luôn lấp lánh và tuyệt đẹp. Nhưng chỉ khi ở cự ly gần, ta mới biết chúng là những hành tinh xù xì, thậm chí đã chết từ nhiều năm trước.

Có lẽ đó chính là lý do người nổi tiếng được gọi là "ngôi sao", hay "nhân vật" công chúng (public figure). Họ đều là những bức tượng được công ty và truyền thông tạc nên để đem lại giá trị cao nhất.

Chúng ta không bao giờ biết được họ thực sự là ai. Chúng ta chỉ biết những gì được cho biết.

Ảo mộng của fan có giá trị kinh tế rất cao. Nếu không có những ảo mộng này, nền kinh tế giải trí ở châu Á sẽ tan vỡ.

AvenueX, một YouTuber nhiều kinh nghiệm làm việc với giới nghệ sĩ Trung Quốc, đã khẳng định: “Nếu tôi có thể “bóc phốt” tất cả những điều đáng sợ mà các ngôi sao đã làm, có khi trên đời này sẽ ít ngôi sao lắm đấy.”