Liên hoan phim Sundance: Sân khấu "debut" của dòng phim indie

Vào ngày 18/1, Liên hoan phim Sundance chính thức được khai mạc. Được mệnh danh như “đất thánh” của dòng phim độc lập, Liên hoan phim Sundance hơn 40 năm nay đã chắp cánh cho không ít các tác phẩm điện ảnh nổi tiếng, trở thành điểm đến không thể bỏ qua trong tour lưu diễn của những bộ phim mong muốn được xướng tên tại các lễ trao giải danh giá.

Liên hoan phim Sundance là gì?

Như nhân vật chính trong biết bao câu chuyện kinh điển, Liên hoan phim Sundance có một khởi đầu đầy khiêm tốn. Đó là vào năm 1978, khi nam diễn viên gạo cội Robert Redford nhận ra nền điện ảnh Mỹ khi đó đang thiếu đi một nơi để những nhà làm phim trẻ có thể thử nghiệm tầm nhìn nghệ thuật mới lạ, nơi khán giả có thể tìm thấy các tác phẩm quy mô nhỏ và độc đáo hơn những bộ phim đại chúng.

Năm đầu tiên tổ chức, Liên hoan phim Sundance chỉ được tham dự bởi vỏn vẹn 150 khách, song vẫn để lại dấu ấn đặc biệt khi đã công chiếu nhiều bộ phim tới nay được coi là kinh điển như A Streetcar Named Desire, Midnight Cowboy hay Mean Streets.

Giờ đây, Sundance đã trở thành một trong năm Liên hoan phim lớn nhất thế giới, sánh ngang với Cannes, Venice, Berlin và Toronto. Không chỉ thu hút hàng vạn khán giả tới tham dự, Sundance hàng năm cũng nhận về hàng chục nghìn tác phẩm điện ảnh từ nhiều quốc gia khác nhau.

Trong con số khổng lồ này, khoảng 100 bộ phim xuất sắc nhất sẽ được lựa chọn để công chiếu, mở đường cho hành trình chinh phục thế giới điện ảnh của những tác phẩm này.

Tại sao Sundance đặc biệt?

Câu trả lời nằm gọn trong 3 chữ: phim độc lập.

Khác với những Liên hoan phim Cannes hay Venice, nơi nhiều tác phẩm bom tấn được công chiếu, Sundance lại đóng vai ngôi nhà của dòng phim indie. Những tác phẩm này thường chứa đựng chủ đề ít khi được khai thác bởi các bộ phim đại chúng, hoặc những góc nhìn riêng biệt của các nghệ sĩ từ nhiều nền văn hóa khác nhau.

Sứ mệnh đó được thể hiện rõ qua sự đa dạng về mặt chương trình của Sundance. Ngoài những tác phẩm chính kịch và tài liệu thông thường, Sundance còn có những buổi công chiếu mang tên Midnight diễn ra vào nửa đêm dành cho các bộ phim mang yếu tố gây sốc, bất kể đó là kinh dị máu me hay hài hước tục tĩu; cùng chương trình New Frontier dành riêng cho các tác phẩm thể nghiệm siêu thực.

Ít nhất một phần ba trong số những bộ phim được công chiếu tại Sundance hàng năm tới từ các nhà làm phim bên ngoài nước Mỹ, tạo điều kiện cho sự học hỏi và khám phá những góc nhìn nghệ thuật độc đáo của nhiều quốc gia và nền văn hóa khác nhau.

Vào năm 2022, Việt Nam cũng đã có tác phẩm đầu tiên được lựa chọn để trình chiếu tại Liên hoan phim Sundance, với bộ phim Maika: Cô bé đến từ hành tinh khác của đạo diễn Hàm Trần.

Sundance đã chắp cánh cho những bộ phim nổi tiếng nào?

Nhiều người sẽ bất ngờ khi biết rằng Liên hoan phim Sundance cũng từng là bệ phóng cho rất nhiều đạo diễn lừng danh của Hollywood giờ đây. Trước khi trở thành những ông vua của phòng vé và các đêm trao giải, những đạo diễn như Quentin Tarantino, Paul Thomas Anderson hay Wes Anderson đều đã bắt đầu sự nghiệp của họ tại Sundance.

Dưới đây là những bộ phim nổi tiếng nhất đã bước ra từ Liên hoan phim Sundance:

• Reservoir Dogs: Tác phẩm đầu tay của đạo diễn Quentin Tarantino, kể về cuộc đối đầu của những tên tội phạm còn sống sót sau một vụ cướp bất thành, có lẽ cũng là bộ phim đại diện hoàn hảo nhất cho tinh thần của Liên hoan phim Sundance. Reservoir Dogs sở hữu một câu chuyện sáng tạo phá vỡ các chuẩn mực của kịch bản thông thường, đến từ một đạo diễn thiên tài nhưng chưa hề được biết tới, và trở thành nguồn cảm hứng về phong cách của cả một thế hệ các nhà làm phim trẻ tiếp theo.
• Whiplash: Sau khi giành giải với bộ phim ngắn cùng tên tại Sundance năm 2013, đạo diễn Damien Chazelle được tài trợ hơn 3 triệu USD để tiếp tục phát triển tác phẩm. Chỉ một năm sau đó, tại Sundance năm 2014, Whiplash được công chiếu, với câu chuyện đen tối về một chàng sinh viên jazz đầy hoài bão và ông thầy dạy nhạc khắt khe tới cực đoan. Whiplash sau đó đã mang về ba tượng vàng Oscar, đưa tên tuổi của Damien Chazelle lên đỉnh Hollywood chỉ sau một bộ phim.
• Get Out: Nói về phim kinh dị ấn tượng nhất trong một thập kỷ vừa qua, Get Out chắc chắn là cái tên phải được nhắc tới. Bộ phim với kịch bản sáng tạo và ẩn chứa nhiều tầng ý nghĩa về xã hội và sắc tộc, kể về cơn ác mộng đầy kinh hoàng mà một chàng nhiếp ảnh gia da màu phải trải qua khi tới thăm gia đình bạn gái. Sau buổi công chiếu tại Liên hoan phim Sundance năm 2017, Get Out trở thành cơn sốt tại các phòng vé, sau cùng mang về ba đề cử và một giải thưởng Oscar cho đạo diễn Jordan Peele. Càng ấn tượng hơn, Get Out là lần đầu tiên Jordan Peele đạo diễn một bộ phim; trước đó ông là một danh hài trên truyền hình và Youtube.

Liên hoan phim Sundance 2024 có gì đáng chú ý?

Năm nay, Liên hoan phim Sundance được tổ chức từ ngày 18 đến 28 tháng Một, bao gồm 91 tác phẩm lớn nhỏ từ 24 quốc gia khác nhau. Dưới đây là một vài bộ phim đáng chú ý nhất từ Sundance năm nay, và rất có thể trong một năm tới sẽ là những tác phẩm đang càn quét tại các lễ trao giải điện ảnh:

• Love Me: “Nàng thơ ma cà rồng” Kristen Stewart và nam chính của series Beef Steven Yeun sẽ vào vai một cặp tình nhân trong bộ phim lãng mạn/ khoa học viễn tưởng bối cảnh hậu tận thế mang tựa đề Love Me. Tuy nhiên, “tình nhân” có vẻ không phải cách miêu tả chính xác nhất, vì bộ đôi này cũng sẽ thủ vai một chiếc phao tiêu và một vệ tinh nhân tạo, trong một cuộc tình trải dài hàng tỷ năm.
• A Different Man: Với “Chiến binh mùa đông” Sebastian Stan thủ vai chính, A Different Man kể về câu chuyện của một chàng diễn viên mới vào nghề mang tên Edward, chấp nhận phẫu thuật để thay đổi hoàn toàn diện mạo của bản thân. Nhưng khuôn mặt mới lại khiến Edward đánh mất cơ hội thủ vai trong vở kịch chuyển thể từ chính cuộc đời của mình, đẩy anh vào con đường đen tối của sự thù hận.
• I Saw the TV Glow: Tới từ đạo diễn của bộ phim kinh dị We're All Going to the World's Fair, I Saw the TV Glow tiếp tục khai thác về những nỗi kinh hoàng tiềm tàng từ cách thế hệ trẻ tiêu thụ sản phẩm truyền thông. Bộ phim xoay quanh hai người bạn dần trở nên ám ảnh bởi một chương trình TV kỳ bí được phát sóng vào nửa đêm, và từ đó bắt đầu hoài nghi về thực tại mà họ đang sống.