Sexual consent - Im lặng không có nghĩa là đồng ý!

1. Sexual consent là gì?

Sexual consent /ˈsek.sjʊəl kənˈsent/ (danh từ) là sự đồng thuận trong tình dục. Một hoạt động tình dục diễn ra khi không có sự đồng ý sẽ được xem là tấn công tình dục, hoặc nặng hơn, là cưỡng hiếp.

2. Nguồn gốc của sexual consent?

Consent ban đầu là một thuật ngữ thiên về luật pháp, khi một người đồng ý với đề xuất của người khác. Các học sinh, sinh viên khi tham gia các hoạt động đoàn thể vẫn luôn được ký giấy cam kết để thể hiện sự đồng thuận là một ví dụ. 

Sau này, ý nghĩa của consent được mở rộng và mang nội dung hướng đến vấn đề tình dục khi kết hợp với từ sexual.

Tiền thân của từ consent là consentire - một từ Latin được ghép từ con (cùng nhau) và sentire (cảm nhận). Sau đó, trong tiếng Pháp cổ xuất hiện từ consentir và consente, đều mang nghĩa “sự đồng ý” (etymonline.com).

Consent là phiên bản rút gọn của các từ kể trên, xuất hiện sớm nhất vào những năm 1300. 

3. Vì sao sexual consent trở nên phổ biến?

Từ sexual consent bùng nổ vào cuối 2003 - đầu 2004 trên thế giới, bắt nguồn từ việc Luật vi phạm tình dục tại Anh Quốc chính thức có hiệu lực.

Đồng thời, hệ thống luật pháp của đất nước này cũng bãi bỏ Luật xâm phạm tình dục vào năm 1959 (đạo luật cho phép trẻ em dưới 13 tuổi được phép quan hệ tình dục), đánh dấu một bước tiến mới trong việc bảo vệ các nạn nhân hoặc người có nguy cơ bị xâm hại tình dục. 

Một trong những vấn đề quan trọng của sexual consent là độ tuổi đồng thuận tình dục. Đa số ở các nước, độ tuổi đồng thuận dao động từ 15-18 (một số nước như Nhật Bản xác định độ tuổi là 13). Ở Việt Nam, con số là 16. Bất kỳ ai quan hệ tình dục với người dưới 16 tuổi đều sẽ vi phạm pháp luật (Theo luatminhkhe.vn).

Xác định thế nào là đồng thuận tình dục vẫn là một vấn đề khó. Lằn ranh giữa thể hiện tình cảm và xâm hại tình dục vẫn đang khá nhập nhằng, đặc biệt là ở những cặp đôi.

Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng sinh viên đại học nói chung, không phân biệt giới tính, ít sử dụng các dấu hiệu bằng lời nói để biểu thị sự đồng ý. Nhiều người trẻ tuổi vẫn tin rằng thảo luận bằng lời nói về tình dục sẽ khiến đối phương cụt hứng. Điều này dẫn đến việc nhiều nạn nhân vẫn không nhận thức được là họ đang bị xâm hại tình dục. (Nguồn: Psychology Today)

4. Dấu hiệu để nhận biết sự đồng thuận trong tình dục

Theo tổ chức Planned Parenthood, các dấu hiệu để nhận biết sự đồng thuận trong tình dục là:

• Đồng ý một cách tự nguyện mà không bị thao túng bởi các chất kích thích. Cho dù ban đầu có đồng thuận, nhưng giữa chừng lại không, tức là vẫn chưa phải đồng thuận tình dục hoàn toàn.

• Được đối phương thông báo đầy đủ, cụ thể trước khi quan hệ tình dục, bao gồm tất cả những việc họ sẽ làm với bạn. 

• Im lặng không có nghĩa là đồng ý.

• Xuất phát từ việc bạn muốn làm, chứ không phải vì bạn nghĩ mình phải làm. Chẳng hạn như khi bị thao túng tâm lý, khiến bạn nghĩ mình phải quan hệ tình dục để thỏa mãn đối phương.

Tuy nhiên, xác định các dấu hiệu và can thiệp bằng luật pháp vẫn chưa đủ. Việc nâng cao nhận thức của mọi người về sự đồng thuận tình dục vẫn cần vai trò quan trọng của giáo dục.

5. Dùng từ sexual consent như thế nào?

Tiếng Anh

A: I told my boyfriend that I'm not ready to have sex. But he kept insisting.

B: Be careful. If he does anything without your sexual consent, call the police right away!

Tiếng Việt

A: Tao nói với bạn trai là tao chưa sẵn sàng để quan hệ tình dục. Nhưng anh ấy cứ năn nỉ mãi.

B: Cẩn thận nha. Ông ấy mà làm gì khi chưa có sự đồng thuận của mày là phải báo cảnh sát ngay lập tức!