Vì sao nên quan tâm đến hội chứng burnout của nhà sáng lập startup?

Có lẽ nhiều người chúng ta thường thấy hình ảnh các nhà sáng lập tỏa sáng, hạnh phúc với nụ cười đầy tự tin chiến thắng trên truyền thông. Nhưng đã ai nhìn thấy những giọt nước mắt thực sự đằng sau đó của họ.

Nhiều nhà sáng lập startup từng chia sẻ cho tôi những khó khăn áp lực mình đã trải qua, cùng với đó là những giọt nước mắt của sự bất lực, mệt mỏi chịu đựng một thời gian dài. Lúc đó, tôi đã được chứng kiến khoảnh khắc chân thực nhất của một nhà sáng lập startup bị “burnout”, hay được gọi là hội chứng “kiệt sức - cháy sạch”.

Cuộc chiến tinh thần của các nhà sáng lập startup chưa được quan tâm đầy đủ

Dịch bệnh, chiến tranh kéo dài, lạm phát tăng và đứt gãy chuỗi cung ứng, đều là những thách thức kéo dài mang tính “bất định". Điều đó khiến nhiều người trong chúng ta, đặc biệt là nhiều chủ doanh nghiệp, nhà sáng lập startup phải trải qua hội chứng burnout.

“Behind happy-looking faces and successful lives hide a fierce mental battle” - Một câu nói trong bài viết của tờ Entrepreneur có ý nghĩa đằng sau những gương mặt vui vẻ và cuộc sống đầy thành công, ẩn chứa một trận chiến tinh thần khốc liệt.

Câu nói này dường như đúng với mọi doanh nhân, không chừa một ai, kể cả Elon Musk. Anh từng chia sẻ thẳng thắn những gì mình đã trải qua trong một đoạn tweet đăng vào tháng 7/2017 với những nốt thăng-trầm cấp độ mạnh, với những căng thẳng không ngừng.

Elon Musk nghĩ mọi người không muốn nghe về sự thật khốc liệt, vì thường quen nghe về những chiến tích thành công của anh. Sau đoạn tweet đó, anh cũng có thừa nhận mình mắc chứng rối loạn lưỡng cực.

Nghiên cứu năm 2015 chỉ ra, 72% doanh nhân được khảo sát cho biết họ lo lắng về sức khỏe tinh thần. Cụ thể, 49% cho biết họ đã trải qua một hoặc nhiều lần với tình trạng bất ổn của sức khỏe tinh thần. Ngoài ra, doanh nhân có nguy cơ bị trầm cảm cao hơn 30% so với người bình thường.

Những cuộc chiến tinh thần khốc liệt của những doanh nhân, nhà sáng lập này được cho là có liên quan tới một hội chứng“burnout”.

Đâu là nguyên nhân cho hội chứng burnout của nhà sáng lập startup?

Nhà sáng lập startup luôn mang nhiều gánh nặng. Họ được kỳ vọng rất lớn là có thể tạo ra nhiều doanh thu và lợi nhuận, đưa công ty phát triển hơn nữa. Họ phải luôn cố gắng làm hài lòng nhiều người cùng một lúc:

• Khiến đối tác khách hàng sử dụng hài lòng sản phẩm dịch vụ của mình
• Khiến nhân viên hài lòng, được trả lương xứng đáng với công sức của họ và tiếp tục ở lại công ty
• Khiến nhà đầu tư hài lòng, luôn tin tưởng vào kỳ vọng tăng trưởng của startup
• Chu toàn với gia đình và khiến gia đình luôn tự hào về thành công của mình
• Tiếp tục giữ hình ảnh đẹp của một doanh nhân thành đạt trong mắt truyền thông và xã hội,...

Mới chỉ nghe đến đây, chắc hẳn chúng ta ai cũng sẽ cảm thấy choáng ngợp với những gánh nặng của các nhà sáng lập. Dường như để làm tốt những điều trên, 24 giờ một ngày sẽ là không đủ với họ. Đó là một trong những nguyên nhân ban đầu, khiến các nhà sáng lập dễ bị rơi vào tình trạng, mệt mỏi, cô đơn.

Bên cạnh đó, giữa guồng quay làm việc với tốc độ nhanh, nhiều áp lực nhà sáng lập sẽ dễ kiệt sức, nếu họ không giỏi trong việc tin tưởng và trao quyền cho đội ngũ xung quanh mình để cùng san sẻ.

Lựa chọn đồng sáng lập sai, quản lý con người nói chung ở một tổ chức không ngừng mở rộng công ty startup, đều là những vấn đề gây đau đầu, mệt mỏi cho nhà sáng lập.

Thêm nữa, giữa những thăng trầm khi điều hành một công ty khởi nghiệp, nhà sáng lập nếu không ổn định về cảm xúc và tâm lý cũng sẽ dễ dàng bị rơi vào tình trạng nói trên.

Khi đó nếu không có đủ mục tiêu và tầm nhìn rõ ràng với startup của mình, nhà sáng lập sẽ phải đối mặt với cuộc chiến tinh thần khốc liệt. Có thể dẫn đến một kết quả - đó là phải từ bỏ startup của mình.

Nhà sáng lập startup có thể làm gì để ngăn chặn tình trạng burnout?

Đầu tiên là “stay connected - giữ kết nối". Đó là giữ kết nối với những điều quan trọng trong cuộc sống như gia đình, bạn bè, sở thích bên ngoài công việc. Những giây phút thư giãn trò chuyện với người thân sẽ giúp nhà sáng lập giảm căng thẳng của hiện tại.

Bên cạnh đó, cần giữ kết nối với sứ mệnh và tầm nhìn của startup, khách hàng, nhân viên của mình. Khi một nhà sáng lập có động lực sâu sắc với những kết nối đó, nhân viên sẽ rút ra động lực và năng lượng đó từ lãnh đạo của mình.

Ngược lại, khi nhà sáng lập đánh mất niềm đam mê và tầm nhìn của họ, nhân viên có thể cảm nhận được điều đó, qua các dấu hiệu không lời như sự lơ là, thờ ơ và thiếu quan tâm với xung quanh. Thêm nữa, nhà sáng lập cần phải duy trì một cuộc sống khỏe mạnh cả về thể chất lẫn tinh thần.

Cuối cùng, điều quan trọng nhất, đó là các nhà sáng lập cần xây dựng cho mình một hệ thống hỗ trợ thật tốt xung quanh mình, từ gia đình, đồng sáng lập, cố vấn, hay nhà đầu tư. Họ cần những đồng sáng lập có trách nhiệm và tin tưởng hỗ trợ lẫn nhau, giữ vững tinh thần và chia sẻ khối lượng công việc cho nhau.

Dựa theo kinh nghiệm quan sát ở nhiều nhà sáng lập khác, cố vấn có thể nhận ra dấu hiệu khác thường ở nhà sáng lập đó, để kịp thời đưa ra những lời khuyên hợp lý.

Hy vọng các nhà sáng lập và hệ sinh thái khởi nghiệp Việt Nam sẽ có những nhận thức đúng đắn và đầy đủ về hội chứng burnout. Từ đó có cái nhìn bao dung, thông cảm và hỗ trợ những nhà sáng lập xung quanh - những người đã, đang phải đấu tranh với cuộc chiến tinh thần này.