Việt Nam và Hoa Kỳ: Niềm tin vào nỗ lực hướng tới mục tiêu an ninh chung

Là viên chức chính trị - quân sự đầu tiên của Đại sứ quán Hoa Kỳ tại Hà Nội vào năm 1996-1997, tôi hiểu rằng niềm tin có thể được gây dựng bằng cách tăng cường sự hiểu biết song phương thông qua các chuyến viếng thăm hai phía.

Đại tá Ed O’Dowd, tùy viên quân sự đầu tiên của Hoa Kỳ, đã hướng dẫn cho tôi phương pháp tiếp cận từng bước để quân đội Việt Nam và Hoa Kỳ có thể hiểu rõ hơn về đối phương.

Các chuyến thăm chính thức của các nhà lãnh đạo quân sự hai bên rất cần thiết để xây dựng lòng tin và tăng cường hiểu biết cho lực lượng vũ trang của cả hai phía. Từ đó, các quốc gia có thể cùng hướng tới mục tiêu an ninh chung.

Mùa thu năm 1996, Phó Trợ lý Bộ trưởng Quốc phòng Kurt Campbell đã đến thăm Hà Nội và áp dụng phương pháp tiếp cận từng bước, tạo ra cơ hội tiếp xúc giữa quân đội Hoa Kỳ và quân đội Việt Nam, vượt qua khỏi những nỗ lực tìm kiếm tù binh mất tích POW/MIA.

Ngài Campbell đã trình bày với các lãnh đạo quân sự Việt Nam những bước đi để tiến tới xây dựng quan hệ đối tác an ninh song phương, và để tham gia vào những cơ chế đa phương như Diễn đàn khu vực ASEAN. Ngài cũng trấn an các nhà lãnh đạo Đảng Cộng sản Việt Nam, Bộ Ngoại giao, Bộ Quốc phòng, và các cơ quan chính phủ trung ương, rằng Hoa Kỳ mong muốn cải thiện và mở rộng mối quan hệ với Việt Nam.

Hiện tại, ngài Kurt Campbell đang đảm nhiệm một chức vụ quan trọng, và quan điểm của ngài có thể ảnh hưởng đến những người trong bộ máy chính quyền Tổng thống Biden.

Năm 1997, Đại tá O’Dowd và tôi đã cùng hỗ trợ tổ chức chuyến thăm chính thức của các nhà quân sự cấp cao Việt Nam tới Washington, DC và Honolulu. Phòng Tùy viên Quốc phòng Việt Nam tại Hoa Kỳ được thành lập tại Washington vào tháng 03/1997, mở ra chuyến viếng thăm của Trung tướng Trần Hanh - Thứ trưởng Bộ Quốc phòng tới Washington và Honolulu.

Cũng trong năm 1997, Đô đốc Joseph Prueher - Tư lệnh tại Bộ Tư lệnh Thái Bình Dương đã đến thăm Việt Nam, theo sau đó là một loạt các chuyến thăm của nhiều lãnh đạo cấp cao Hoa Kỳ. Các chuyến viếng thăm chính thức song phương đến nay đã trở thành thông lệ, mở ra cơ hội giúp quân đội Việt Nam và Hoa Kỳ hiểu rõ hơn về đối phương, và ngược lại.

Hoa Kỳ coi việc tìm kiếm tù binh mất tích là bước đầu, và cũng là bước đi quan trọng, để gây dựng lòng tin giữa hai quốc gia. Đối với người dân Việt Nam, Hoa Kỳ trước tiên đã thể hiện sự quan tâm chân thành tới những thương tổn kéo dài sau chiến tranh tại đây, chẳng hạn như hàng tấn bom mìn chưa nổ cũng như tàn dư của chất độc da cam vẫn ảnh hưởng đến cuộc sống của người Việt.

Từng bước một, việc giải quyết hậu quả của quá khứ đau thương giúp Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ xóa dần sự nghi kỵ của những cán bộ lão thành trong Đảng, những người từng phản đối một mối quan hệ gần hơn với Hoa Kỳ.

Năm 2015, tôi vinh dự được tiếp Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ Ash Carter tại Hà Nội và Hải Phòng. Chuyến thăm của Bộ trưởng Carter cũng đã mở đường cho chuyến thăm của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tới Hoa Kỳ, từ đó dẫn đến sự tăng cường đáng kể trong quan hệ song phương, không chỉ quân sự mà còn nhiều lĩnh vực khác.

Hiện cuốn sách tự thuật của Ted Osius, “Nothing is Impossible: America's Reconciliation with Vietnam”, với lời nói đầu được chấp bút bởi ngài John Kerry (Cựu Ngoại trưởng Hoa Kỳ, hiện là Đặc phái viên khí hậu của Hoa Kỳ), sẽ được Nhà xuất bản Đại học Rutgers (Rutgers University Press) cho ra mắt bản tiếng Anh vào tháng 10/2021, và bản tiếng Việt sẽ được phát hành trong năm 2022.

Sử dụng mã RFLR19 để được giảm giá 30% cho cả hai phiên bản sách in (và miễn phí giao hàng tại Mỹ) cũng như bản ebook khi preorder tại website của Rutgers University Press.

Để biết thêm thông tin về sách - bao gồm cả những phần quà tặng đặc biệt - bạn có thể truy cập trang web www.tedosius.com và đăng nhập bằng địa chỉ email.