Ngày Xưa Có Một Chuyện Tình và tương lai của “vũ trụ điện ảnh Nguyễn Nhật Ánh”

Tác giả được chuyển thể nhiều thứ nhì Việt Nam

Nguyễn Nhật Ánh là tác giả văn học được chuyển thể sách thành phim nhiều thứ nhì của Việt Nam, sau nhà văn Hồ Biểu Chánh. Tổng cộng đến nay đã có tới 9 tác phẩm của Nguyễn Nhật Ánh được đưa lên màn ảnh. Những tác phẩm chuyển thể bắt đầu xuất hiện từ thập niên 90, với Bong Bóng Lên Trời (đạo diễn Trọng Trinh), Chú Bé Rắc Rối, hay những series truyền hình như Nữ Sinh (Xuân Phước) và Kính Vạn Hoa (Nguyễn Minh Chung, Đỗ Phú Hải).

Cách đây khoảng 10 năm, trào lưu này lại tái xuất với loạt tác phẩm oanh tạc màn ảnh rộng như Tôi Thấy Hoa Vàng Trên Cỏ Xanh (Victor Vũ), Cô Gái Đến Từ Hôm Qua (Phan Gia Nhật Linh), Mắt Biếc (Victor Vũ) đến vừa qua là Ngày Xưa Có Một Chuyện Tình (Trịnh Đình Lê Minh) và sắp ra rạp là Kính Vạn Hoa (Võ Thanh Hòa) bản điện ảnh.

Kể từ khi trở lại thành xu hướng trong điện ảnh ở thập niên 2010, những bộ phim chuyển thể từ truyện của Nguyễn Nhật Ánh đều thành công vang dội về thành tích phòng vé. Ra mắt năm 2015, Tôi Thấy Hoa Vàng Trên Cỏ Xanh của đạo diễn Victor Vũ đã trở thành phim Việt ăn khách nhất tính đến thời điểm đó với số tiền thu về hơn 80 tỷ đồng.

Bộ phim tiếp theo - Cô Gái Đến Từ Hôm Qua - do đạo diễn Phan Gia Nhật Linh cầm trịch cũng thắng lớn với doanh thu 70 tỷ đồng. Đỉnh điểm của trào lưu này là năm 2019 với cơn sốt phim Mắt Biếc của đạo diễn Victor Vũ. Phim đã một lần nữa giúp bộ đôi Nguyễn Nhật Ánh - Victor Vũ phá kỷ lục phòng vé với tổng doanh thu lên tới 180 tỷ đồng.

Những con số rực rỡ về lượng khán giả đến rạp và doanh thu phòng vé của các tác phẩm điện ảnh chuyển thể từ truyện của Nguyễn Nhật Ánh khiến tác giả này càng được giới làm phim đổ xô vào khai thác “mỏ vàng” gia tài truyện của ông. Chỉ trong năm nay, hai bộ phim Ngày Xưa Có Một Chuyện Tình (Trịnh Đình Lê Minh) và Kính Vạn Hoa (Võ Thanh Hòa) lần lượt ấn định ngày ra rạp vào hai tháng cuối năm, khiến xu hướng này càng trở nên nóng sốt.

Cú “ngã ngựa” bất ngờ của Ngày Xưa Có Một Chuyện Tình

Kể từ khi công bố dự án vào đầu năm ngoái, bộ phim Ngày Xưa Có Một Chuyện Tình đã thu hút sự chú ý. Tuy không quá nổi tiếng và quen thuộc như Mắt Biếc hay Cô Gái Đến Từ Hôm Qua, nhưng truyện Ngày Xưa Có Một Chuyện Tình cũng rất ăn khách. Sách xuất bản lần đầu vào năm 2016 và cho đến khi được công bố chuyển thể, nó đã được tái bản đến 10 lần với hơn 100 ngàn bản được tiêu thụ.

Trong những bài báo điểm danh các dự án điện ảnh hứa hẹn của năm 2024, hiếm khi thiếu vắng cái tên Ngày Xưa Có Một Chuyện Tình. Người ta chắc nịch rằng bộ phim sẽ là một bom tấn của năm và hầu như không ai hoài nghi về việc nó sẽ tiếp tục đà thắng lợi doanh thu của trào lưu phim Nguyễn Nhật Ánh.

Ra mắt từ cuối tháng 10, bộ phim của đạo diễn Trịnh Đình Lê Minh nhận được rất nhiều phản hồi tích cực từ báo giới và giới nghệ sĩ. Những quick review (bài bình sớm) của nhiều cây viết phê bình phim hầu hết là lời khen. Đoạn clip phỏng vấn sau buổi công chiếu cũng ghi nhận những lời lẽ có cánh dành cho bộ phim như “xúc động”, “chạm đến trái tim”, “diễn viên đẹp và diễn hay”, “phong cảnh đẹp hút hồn”.

Đặc biệt, những buổi cinetour (đoàn phim giao lưu khán giả sau buổi chiếu) trong các suất chiếu sớm tại Hà Nội, TP. HCM, Phú Yên đều chứng kiến những phản ứng nồng nhiệt từ khán giả mọi lứa tuổi. Mới đây, bộ phim cũng được lựa chọn để dự thi hạng mục Phim dài tại LHP Quốc tế Hà Nội.

Mọi dấu hiệu đều hứa hẹn một kết quả phòng vé rực rỡ.

Thế nhưng, diễn biến xảy ra khác hoàn toàn dự đoán của mọi người, khi tác phẩm thứ ba của đạo diễn Trịnh Đình Lê Minh hụt hơi bất ngờ trên đường đua phòng vé. Mặc dù nhà phát hành đã đẩy ngày công chiếu toàn quốc lên sớm hơn (từ 1/11 lên thành 28/10) để lan tỏa thêm sức nóng từ những buổi chiếu sớm và cinetour, nhưng nỗ lực đó dường như vẫn không hiệu quả.

Cho đến trưa ngày 14/11, tức hơn nửa tháng kể từ ngày công chiếu, bộ phim chỉ thu về hơn 40 tỷ đồng, là con số khiêm tốn hơn nhiều so với các phim Nguyễn Nhật Ánh trước đó. Đơn cử như Mắt Biếc đã thu 50 tỷ đồng chỉ sau 3 ngày công chiếu năm 2019.

Doanh thu các bộ phim chiếu rạp, cả tại Việt Nam lẫn quốc tế, vốn thường đi theo hướng “giảm dần đều”. Có nghĩa rằng những tuần chiếu đầu và đặc biệt là cuối tuần đầu tiên là thời điểm một bộ phim sẽ bán được nhiều vé nhất. Vì vậy, với tốc độ doanh thu hiện tại, không dễ để bộ phim của đạo diễn Trịnh Đình Lê Minh sẽ cán đích 100 tỷ đồng.

Tương lai của phim chuyển thể từ truyện Nguyễn Nhật Ánh

Cú sảy chân của Ngày Xưa Có Một Chuyện Tình là điều ít ai ngờ tới. Trước đó, bộ phim được cho là hội tụ “thiên thời, địa lợi, nhân hoà” khi ra mắt vào thời điểm trào lưu phim Nguyễn Nhật Ánh vẫn đầy sức nóng (bằng chứng là phim Kính Vạn Hoa sắp ra mắt), tác phẩm của ông vẫn bán chạy (truyện dài mới nhất - Mùa Hè Không Tên - được NXB Trẻ phát hành 80.000 bản), lượng fan của truyện Nguyễn Nhật Ánh vẫn đông đảo, hệ thống rạp chiếu Việt mở rộng, dàn diễn viên trai xinh gái đẹp là tân binh tươi mới - công thức đã từng làm nên thành công của Mắt Biếc... Thế nhưng, bất chấp những tính đếm cơ học ấy, bộ phim đã không đạt được doanh thu như kỳ vọng.

Công bằng mà nói, doanh thu của Ngày Xưa Có Một Chuyện Tình không hề phản ánh chất lượng phim. So với ngay các phim Nguyễn Nhật Ánh từng thành công trước đó, Ngày Xưa Có Một Chuyện Tình không hề kém cạnh về chất lượng. Thậm chí, nhiều khán giả trong buổi chiếu sớm không tiếc lời khen cho cảm xúc mà bộ phim mang lại. Có người đã đánh giá đây là phim hay nhất từ truyện của Nguyễn Nhật Ánh.

Trong bài trả lời phỏng vấn trên ZNews vào ngày 9/11/2024, khi được hỏi về việc doanh thu của Ngày Xưa Có Một Chuyện Tình đang đi chậm hơn so với Mắt Biếc 5 năm trước, đạo diễn Trịnh Đình Lê Minh có đưa ra một phỏng đoán của riêng mình.

Nhà làm phim sinh năm 1986 cho rằng: “Mắt Biếc được sáng tác từ rất lâu của nhà văn Nguyễn Nhật Ánh nên có độ nhận diện rất cao. Hơn nữa, yêu cầu xem phim của khán giả ở thời điểm 5 năm trước và hiện tại đã rất khác nhau.”

Lý giải này, thoạt nghe, có lẽ chưa hoàn toàn thuyết phục khi truyện Tôi Thấy Hoa Vàng Trên Cỏ Xanh ra mắt năm 2010, sau đó được chuyển thể thành phim - và thắng lớn - vào năm 2015. Trong khi đó, truyện Ngày Xưa Có Một Chuyện Tình ra mắt năm 2016, tức là 8 năm trước khi phim công chiếu; chưa kể tác phẩm này cũng đã lọt vào Top 10 sách ăn khách nhất của Nguyễn Nhật Ánh với trên 100 ngàn bản in - điều mà truyện Tôi Thấy Hoa Vàng Trên Cỏ Xanh chỉ đạt được sau khi phim ra mắt và tạo nên cơn sốt.

Tuy nhiên, việc một bộ phim thành công hay thất bại tại phòng vé không thể được quy chụp bởi một hoặc một vài nguyên nhân nhất định. Thay vào đó, nó tới từ một tổ hợp khó định dạng của nhiều lý do khác nhau (có thể) bao gồm: chất lượng phim, thị hiếu khán giả, thời điểm ra mắt, độ cạnh tranh của các tác phẩm khác ngoài rạp, độ hiệu quả của chiến lược quảng bá, cách sắp xếp suất chiếu của nhà rạp, sự may mắn,...

Và sau cùng, khó có thể đánh giá về “sức khỏe” của một trào lưu điện ảnh thông qua thất bại sớm về doanh thu của một tác phẩm duy nhất (đặc biệt là khi bộ phim đó vẫn chưa rời rạp). Có lẽ sẽ cần đợi tới Kính Vạn Hoa, hoặc thậm chí là bộ phim chuyển thể sau đó, để thực sự biết được Ngày Xưa Có Một Chuyện Tình chỉ đơn thuần là một cú sảy chân ngoại lệ, hay thực sự là dấu hiệu cho thấy “vũ trụ điện ảnh Nguyễn Nhật Ánh” đang dần thoái trào.