Đứng trước câu hỏi "điều gì khiến bạn hạnh phúc?", câu trả lời của chúng ta sẽ thường là những kỷ niệm vui vẻ hoặc những người đặc biệt trong cuộc sống.
Tuy nhiên, dưới góc nhìn sinh hoá, cảm giác hạnh phúc thực chất là do tác động của các chất hoá học xảy ra trong não bộ, phổ biến nhất là dopamine, oxytocin, serotonin và endorphins (viết tắt là D.O.S.E). Đôi khi việc hiểu rõ cách hoạt động của chúng là một mẹo để vực dậy tinh thần, làm tăng hạnh phúc một cách đơn giản mà hiệu quả.
Dopamine - hormone của động lực
Dopamine là một chất dẫn truyền thần kinh khiến con người khao khát và nỗ lực để đạt được một mục tiêu nhất định. Khi đạt được mục tiêu, não bộ sản sinh ra dopamine như một phần thưởng, giúp cơ thể cảm thấy dễ chịu và thôi thúc được lặp lại cảm giác đó.
Như vậy, chìa khóa để kích hoạt dopamine là khiến cho não bộ tin rằng mình vừa đạt được một “thành tựu".
Hãy thử đặt ra những đầu việc nhỏ trong ngày như:
- Tưới cây
- Dọn dẹp phòng
- Thử công thức nấu ăn mới
- Đọc 1 trang sách mỗi ngày
Các mục tiêu đơn giản sẽ dễ dàng để hoàn thành hơn các mục tiêu lớn, từ đó làm sản sinh thêm dopamine mà không tốn quá nhiều công sức và thời gian.
Ngoài ra, đối xử tốt với mọi người xung quanh hoặc tham gia công việc tình nguyện cũng có thể làm tăng dopamine và khiến bản thân cảm thấy phấn chấn. Đó là bản chất của “cho đi là nhận lại". Não bộ sẽ hiểu rằng bạn vừa làm một điều tốt và tạo động lực làm việc để có lại cảm giác dễ chịu đó một lần nữa.
Oxytocin - hormone tình yêu
Oxytocin thường được biết đến là “hormone tình yêu", được sản sinh thông qua các hành động tương tác gần gũi trong mối quan hệ. Nghiên cứu đã chỉ ra rằng, những cặp đôi đang ở giai đoạn đầu của một mối quan hệ lãng mạn có mức độ oxytocin trong cơ thể cao hơn hẳn người độc thân.
Vì vậy, để khơi dậy hormone tình yêu, bạn hãy "chăm" thể hiện cử chỉ thân mật với những người mình thương nhiều hơn. Điều này có thể là:
- Tặng những cái ôm ấm áp cho bố mẹ
- Vuốt ve thú cưng
- Dành thời gian cho bạn bè
- Âu yếm với nửa kia
Những hành động này không những giúp tăng lượng oxytocin của bạn, mà còn khiến những người quan trọng với bạn cảm thấy hạnh phúc hơn.
Serotonin - hormone điều hoà tâm trạng
Serotonin là chất hoá học điều hoà tâm trạng được biết đến rộng rãi nhờ khả năng điều hòa giấc ngủ, ăn uống và hệ tiêu hoá. Bởi những tác dụng này mà nó cũng là thành phần thường thấy trong các loại thuốc chống trầm cảm.
Ngoài ra, nghiên cứu chỉ ra rằng, hàm lượng serotonin trong cơ thể thấp hơn vào mùa đông khi có ít ánh sáng mặt trời, và cao hơn vào mùa hè hoặc mùa thu.
Vì vậy, bạn có thể kích hoạt serotonin bằng cách:
- Mở cửa sổ đón ánh nắng mặt trời
- Đi bộ quanh khu vực mình sống vào buổi sáng
- Tắm nắng khoảng 5-15 phút mỗi ngày (đừng quên bôi kem chống nắng)
Bên cạnh đó, ăn các thực phẩm giàu protein (cá hồi, thịt, trứng,...) cũng có thể tăng hàm lượng serotonin.
Endorphins - hormone đến từ hoạt động thể chất
Endorphins được sản sinh ra bởi hệ thần kinh trung ương giúp xoa dịu cơn đau về thể chất và tăng cường cảm giác dễ chịu, từ đó giúp con người tiến đến trạng thái vui vẻ hơn. Vì thế endorphins còn được biết đến là “thuốc giảm đau" tự nhiên của cơ thể.
Endorphins chính là lý do vì sao sau khi vận động, ta cảm thấy thoải mái và dễ chịu. Vì vậy, nếu bạn cảm thấy chán nản hoặc mệt mỏi, hãy thử thư giãn bằng cách:
- Vươn vai
- Nhảy theo điệu nhạc mà bạn thích
- Tập thể dục, yoga hoặc chạy bộ
Những hoạt động đòi hỏi sự chuyển động của cơ thể sẽ kích thích endorphins và khơi dậy nguồn năng lượng tích cực.