Những bộ phim đến từ Châu Âu đôi khi sẽ gây e ngại cho khán giả vì tính hàn lâm hoặc thiên về nghệ thuật. Nhưng Liên hoan phim Châu Âu tại Việt Nam 2022 (diễn ra từ 19/5 đến 5/6 tại Hà Nội, TP.HCM, Đà Nẵng và Đà Lạt) sẽ giới thiệu đến công chúng những bộ phim đa dạng, hướng đến chủ đề gần gũi như “gia đình” và “giới trẻ.” Nhiều trong số đó đã gây tiếng vang lớn và được khán giả đón nhận nồng nhiệt khắp thế giới.
Trong 17 bộ phim được giới thiệu tại Liên hoan, tôi lựa chọn 5 bộ phim xuất sắc nhất để giới thiệu với độc giả của Vietcetera.
Và Chúng Ta Từng Khiêu Vũ (And Then We Danced) - Thụy Điển
Từng nhận tới 15 phút vỗ tay sau khi kết thúc buổi chiếu tại LHP Cannes năm 2019 và đoạt 28 giải thưởng điện ảnh quốc tế, And Then We Danced là một trong những bộ phim được ca tụng đồng thời cũng gây tranh cãi nhiều nhất ở Châu Âu.
Bộ phim của đạo diễn trẻ Levan Akin (người Thụy Điển, gốc Georgia) kể lại câu chuyện tình yêu đồng tính sâu sắc, gay cấn và cũng tàn khốc nhất trên màn ảnh nhiều năm gần đây. Tại Georgia (hay Gruzia), bộ phim đã gây ra những vụ biểu tình của nhóm cực hữu, vì đồng tính không được công nhận ở quốc gia nhỏ bé này.
And Then We Danced kể câu chuyện về Merab (diễn viên trẻ đồng thời là một vũ công Levan Gelbakhiani thể hiện). Anh là một thành viên đầy tham vọng của đoàn ca múa quốc gia Georgia, nơi anh phô diễn vẻ đẹp đầy nam tính và mạnh mẽ của các vũ điệu truyền thống dân tộc. Thế nhưng, khi Irakli, đối thủ tiềm năng, kẻ nổi loạn quyến rũ với tài năng thiên bẩm xuất hiện, Merab gần như không cưỡng lại được sức hút từ anh ta.
Dần dần, mọi sự cạnh tranh giữa họ nhanh chóng tan biến, nhường chỗ cho những tình cảm lãng mạn và khao khát dục tính, dù họ vẫn tìm mọi cách để che giấu.
Ở một đất nước thủ cựu và không chấp nhận người đồng tính nam vì cho đó là “mối đe dọa đạo đức đối với xã hội,” tình yêu giữa hai vũ công trẻ phải đứng trước những áp lực nguy hiểm.
Dù bị phản đối và không được trình chiếu rộng rãi tại Goergia, And Then We Danced lại trở thành một hiện tượng của dòng phim độc lập và nghệ thuật mà bất cứ đạo diễn nào cũng mơ ước. Bộ phim được phát hành tại 40 quốc gia (điều rất hiếm hoi với một tác phẩm độc lập có quy mô nhỏ) và được đón nhận nồng nhiệt tại Thụy Điển. Phim cũng đại diện cho Thụy Điển tranh giải Oscar phim quốc tế hay nhất và giành 4 giải thưởng Guldbagge (giải Oscar của điện ảnh Thụy Điển), bao gồm giải Phim hay nhất, Nam chính, Kịch bản và Quay phim xuất sắc nhất.
Tuyết Sẽ Không Bao Giờ Rơi Nữa (Never Gonna Snow Again) - Ba Lan
Zhenia (Alec Utgoff đóng) là một chàng nhập cư điển trai đến từ Ukraine. Anh có bàn tay mát xa diệu kỳ, giúp chữa lành mệt mỏi cho những người già giàu có và cô đơn tại một cộng đồng khép kín ở Ba Lan. Sự xuất hiện của Zhenia phần nào đó cũng như Edward Scissorhands (Johnny Depp đóng) trong bộ phim cùng tên, đã mang đến một liều thuốc tinh thần cho cộng đồng này.
Nhưng bản thân anh cũng có những bí mật về quá khứ. Anh là một người sinh ra đúng 7 năm trước thảm họa hạt nhân Chernobyl.
Ở Ba Lan, người Ukraine, dù là cộng đồng nước ngoài lớn nhất, cũng thường chỉ được coi là một lực lượng lao động đơn thuần. Nhưng trong bộ phim này, nhân vật Zhenia được chào đón như một người ngoài hành tinh tuyệt vời, thậm chí là một đấng cứu thế có khả năng chữa lành cơ thể và linh hồn của những khách hàng của anh ta. Điểm khác biệt này khiến bộ phim được đón nhận tại Ba Lan và nhiều quốc gia ở Châu Âu.
Never Gonna Snow Again được trình chiếu lần đầu tiên tại LHP quốc tế Venice lần thứ 77 (2020), nơi nó tranh giải Sư tử vàng. Tác phẩm cũng đại diện cho điện ảnh Ba Lan tranh giải Oscar và giành được 7 đề cử tại giải thưởng điện ảnh của quốc gia Đông Âu này.
Trên Rotten Tomatoes, bộ phim đạt 94% với 49 bài phê bình với số điểm trung bình 7,6/10. Tác phẩm được đánh gia cao với màn trình diễn ấn tượng của nam diễn viên chính Alec Utgoff (từng đóng trong loạt phim Stranger Things) và khả năng kết hợp khéo léo giữa các yếu tố viễn tưởng, siêu thực và châm biếm nhẹ nhàng.
Những mùi hương (Perfumes) - Pháp
Đạo diễn nổi tiếng người Đức Tom Tykwer từng thực hiện một bộ phim kinh dị tội phạm về mùi hương có tên là Perfume: The Story of a Murderer (chuyển thể từ cuốn tiểu thuyết cùng tên của Patrick Süskind, đã được dịch ra tiếng Việt với tựa đề Mùi Hương).
Tác phẩm điện ảnh của Pháp Perfumes được trình chiếu tại LHP Châu Âu lần này, dù cũng nói về một bậc thầy về mùi hương, nhưng thuộc thể loại hài hước.
Nhân vật chính của bộ phim là Anne Walberg (nữ diễn viên nổi tiếng người Pháp Emmanuelle Devos đóng), một diva quyền lực, ích kỷ và nóng nảy trong làng chế tạo nước hoa. Guillaume Favre (Grégory Montel), một anh chàng mới ly dị vợ và đang tranh giành quyền nuôi con, bất đắc dĩ trở thành tài xế của Anne trong những chuyến công tác và cũng là người duy nhất dám đối đầu cô.
Những chuyến hành trình xa lạ để chinh phục các mùi hương đã dần dần kết nối hai con người từ hai thế giới khác biệt. Và một tình bạn kỳ lạ cũng bắt đầu lớn dần giữa họ.
Yếu tố hấp dẫn nhất của bộ phim có lẽ là cái nhìn bên trong của ngành công nghiệp nước hoa và những cái mũi nhạy bén của người kinh doanh mùi hương. Nhưng ngành công nghiệp trị giá hàng tỷ đô la này cũng có nhiều mặt trái đáng xấu hổ, như việc các nhà máy chế biến mùi hương này nỗ lực để che giấu những mùi hôi thối từ khí thải của chúng.
Perfumes đạt số điểm tuyệt đối (100%) trên Rotten Tomatoes và được đánh giá cao nhờ yếu tố hài hước, lãng mạn và sự tinh tế đậm chất Pháp. Màn diễn xuất tung hứng nhịp nhàng và ăn ý của hai diễn viên chính cũng làm say mê khán giả.
Đời Là Chiến Đấu (Our Struggles) - Bỉ
Olivier (Romain Duris) là một người đàn ông thích “thổi tù và hàng tổng” và cố gắng hết sức để chống lại sự bất công ở nơi làm việc. Vì lý do này, anh ta hầu như không có thời gian chăm lo gia đình và đổ trách nhiệm chăm lo hai đứa con nhỏ lên đầu người vợ Laura.
Một ngày nọ, Laura rời bỏ gia đình mà không hề báo trước, đẩy Olivier vào tình cảnh “gà trống nuôi con,” trong khi vẫn phải đối mặt với những thách thức ở công sở.
Dù có khiến ta liên tưởng đến bộ phim Kramer vs. Kramer kinh điển với diễn xuất của Dustin Hoffman và Meryl Streep, Our Struggles lại có cách thể hiện hoàn toàn khác biệt. Sau bộ phim đầu tay gây tiếng vang Keeper, đạo diễn trẻ người Bỉ đầy nhiệt huyết Guillaume Senez đã trở lại với một tác phẩm nhiều tham vọng hơn. Thể hiện được những giá trị nhân văn về gia đình với sự tinh tế hiếm có, anh được xem là thế hệ nhà làm phim tiếp nối của anh em nhà Dardenne – hai đạo diễn bậc thầy của điện ảnh Bỉ, từng thắng 2 giải Cành cọ vàng tại Cannes.
Diễn xuất của nam diễn viên nổi tiếng người Pháp Romain Duris cũng góp phần vào sự thành công cho bộ phim với vai một người đàn ông trung niên mạnh mẽ nhưng vẫn đôi lúc bộc lộ sự yếu đuối. Từng thành công với The Beat That My Heart Skipped (2006) đóng chung với nữ diễn viên Pháp gốc Việt Phạm Linh Đan, Romain Duris được xem là một trong những ngôi sao thành công nhất của điện ảnh đương đại Pháp.
Our Struggles từng được trình chiếu tại Tuần lễ phê bình tại LHP Cannes và thắng tới 5 giải thưởng Magritte của điện ảnh Bỉ, trong đó có giải Phim và Đạo diễn xuất sắc nhất. Đây cũng là bộ phim giành được điểm tuyệt đối (100%) của giới phê bình trên trang Rotten Tomatoes.
Em Trai Tôi Đuổi Theo Khủng Long (My Brother Chases Dinosaurs) - Ý
My Brother Chases Dinosaurs được dựa theo cuốn sách cùng tên vô cùng thành công khi bán được hơn 300.000 bản tại Ý.
Bộ phim dựa theo một câu chuyện có thật này kể về Jack, một chàng trai mới lớn với Giò, đứa em trai mắc hội chứng Down của cậu. Nhiều năm về trước, khi Jack còn nhỏ, cậu tin vào lời nói dối của bố mẹ rằng Giò có siêu năng lực, như những người hùng trong các bộ truyện tranh.
Nhưng đến khi bước vào tuổi mới lớn và bắt đầu có tình cảm đầu đời với cô bạn học Arianna, Jack không những không tin vào “siêu năng lực” của em trai mà còn xấu hổ về nó. Cho đến khi chính cậu em trai khiếm khuyết này dạy cho anh trai mình một bài học về sự trung thực và chấp nhận sự khác biệt ở người khác.
“Đây là một trong những bộ phim mà một khi đã xem nó, bạn sẽ rời khỏi rạp chiếu để trở thành một người sống tốt hơn,” nữ diễn viên người Tây Ban Nha Rossy De Palma đã nói như vậy về bộ phim gia đình cảm động này.
Sức hút của bộ phim hoàn toàn phụ thuộc vào những chất liệu từ những trải nghiệm có thật và thông điệp tích cực. Diễn xuất của nam diễn viên trẻ đang lên Francesco Gheghi – người được xem là Timothee Chalamet của điện ảnh Ý cũng là một yếu tố giúp bộ phim hút thêm lượng fan lớn từ khán giả thanh, thiếu niên.
Bộ phim đã được hơn 2000 thành viên của 32 quốc gia Châu Âu bình chọn là bộ phim Châu Âu hay nhất dành cho khán giả trẻ năm 2020.
Người Con Gái Hutsul (Hutsulka Ksenya) - Ukraine
Ngoài 16 bộ phim xuất sắc đại diện cho 16 quốc gia trong Phái đoàn Châu Âu (EU), năm nay, LHP Châu Âu giới thiệu thêm một bộ phim đến từ quốc gia khách mời là Ukraine.
Điều đặc biệt, bộ phim của Ukraine tham dự năm nay là một tác phẩm nhạc kịch (musical) đầy sôi động với những vũ điệu đẹp mắt và những bài dân ca đậm chất Nga. Đây cũng là bộ phim khai mạc LHP Châu Âu tại Việt Nam năm nay.
Bộ phim kể về Yaro, một thanh niên người Mỹ gốc Ukraine. Anh tìm đến khu vực dãy Carpathian bởi người cha đã để lại một gia tài thừa kế, với điều kiện anh phải kết hôn với một cô gái Ukraine thực sự. Giữa những dãy núi, Yaro gặp Ksenya - một cô gái người Hutsul, hiện thân của tất cả những gì cha anh kể về phụ nữ Ukraine. Khi hai người yêu nhau, Yaro cần phải cân nhắc lại kế hoạch của mình và suy nghĩ đến việc ở lại.
Tác phẩm được dàn dựng công phu này từng giành được giải thưởng Nhạc phim hay nhất, Bài hát hay nhất của giải thưởng Viện hàn lâm Điện ảnh Ukraine 2020.
Độc giả có thể tham khảo thêm về LHP Châu Âu tại Việt Nam 2022 tại đây.