1. Alpha male là gì?
Alpha male chỉ người đàn ông thành công và có quyền lực nhất trong một nhóm người hoặc trong một lĩnh vực nhất định. Alpha male cũng là kiểu đàn ông thích kiểm soát người khác.
Ngược lại với alpha male là beta male. Beta male thường bị gắn những tính từ tiêu cực: nhu nhược, dễ phục tùng, không quyết đoán, và thiếu nam tính.
2. Nguồn gốc của alpha male?
Trước thập niên 80, thuật ngữ này được dùng chủ yếu cho động vật, đặc biệt là trong các nghiên cứu về loài linh trưởng. Alpha male thường là con đầu đàn, chúng thống trị các cá thể khác bằng việc phô trương sức mạnh hoặc khả năng bảo vệ lãnh thổ.
Trong cuốn sách Chimpanzee Politics: Power and Sex Between Apes xuất bản năm 1982, tác giả Frans de Waal đã so sánh hành vi của con người và tinh tinh, bao gồm cả hành vi thống trị của con đực đầu đàn. Cuốn sách gây được tiếng vang nhờ cung cấp những góc nhìn mới hành vi của con người, dựa trên nghiên cứu về loài linh trưởng.
3. Vì sao alpha male phổ biến?
Thuật ngữ này bắt đầu trở nên phổ biến với công chúng nhờ một bài báo được đăng trên tờ Times năm 1999. Theo đó, Naomi Wolf, nữ cố vấn của ứng cử viên Tổng thống Al Gore nói rằng Gore là một beta male, vì vậy ông cần học cách trở thành một alpha male thì mới được công nhận như một nhà lãnh đạo thực thụ. Tuy nhiên, bà đã phủ nhận điều này trong một cuộc phỏng vấn sau đó.
Phải đến năm 2005, khi Neil Strauss ra mắt The Game - một cuốn sách dạy cách chinh phục phụ nữ, alpha male mới chính thức phổ biến và được sử dụng rộng rãi đến tận ngày nay.
Alpha male và sự nam tính tuyệt đối
Tư tưởng về người đàn ông hoàn hảo thường gây nhiều tranh cãi. Nhiều người tin rằng alpha male đại diện cho sự thành công, năng lực xuất chúng. Có ý kiến lại phản bác rằng alpha male không thể tồn tại trong xã hội loài người vì không ai có thể xuất sắc ở mọi mặt. Một người alpha trong lĩnh vực này hoàn toàn có thể là beta trong lĩnh vực khác.
Do ảnh hưởng bởi tư tưởng “là đàn ông phải thế”, một số người còn coi alpha male là hình mẫu của sự nam tính tuyệt đối. Đàn ông được kỳ vọng phải mạnh mẽ, không được khóc hay bộc lộ sự mềm yếu một cách công khai, phải luôn thể hiện sức mạnh bằng hình thể, tác phong và từ chối bất cứ điều gì khiến họ trông nữ tính. Sự ám ảnh quá mức với quy chuẩn nam tính do xã hội đặt ra được gọi là tính nam độc hại (toxic masculinity).
Nghiên cứu đến từ Đại học Indiana (Mỹ) và Đại học Kỹ thuật Nanyang (Singapore) chỉ ra, những người đàn ông tuân thủ chặt chẽ các chuẩn mực về nam tính có thể gặp vấn đề về sức khỏe tinh thần như trầm cảm, lo âu, và dễ nảy sinh thái độ chống đối, thù địch.
Alpha male cũng có thể là người gia trưởng
Ở Việt Nam, tính cách thích kiểm soát của alpha male được thể hiện rõ nhất ở những người đàn ông gia trưởng. Gia trưởng, theo định nghĩa của từ điển, là người đàn ông đứng đầu, nắm mọi quyền hành trong gia đình thời phong kiến. Người đàn ông từng được coi là trung tâm và chỉ có họ mới có thể gánh vác được việc lớn.
Trong xã hội hiện đại, gia trưởng là từ để chỉ những người có tư tưởng lãnh đạo, bảo thủ, và tự mình quyết định mọi việc. Họ cũng có cái tôi rất cao và thường không được lòng nhiều người.
4. Cách sử dụng alpha male?
Tiếng Anh
A: Why alpha males are attractive but may not be great boyfriends?
B: Because some of them like to be in charge of others.
Tiếng Việt
A: Tại sao đàn ông alpha hấp dẫn nhưng có thể không phải mẫu bạn trai tuyệt vời?
B: Bởi vì vài người trong số họ thích kiểm soát người khác.