Trước khi biết Binz là chủ nhân của hit Big City Boi, nhiều người đã từng nghe không chán phần rap của anh trong những ca khúc của Justatee cách đây gần 10 năm trước như Crying Over You hay Cơn Mưa Cuối. Cách rap của anh không quá gai góc, nó đủ nhẹ nhàng, và vô cùng cuốn hút.
Gần 10 năm trôi qua, tên tuổi Binz trở thành một kiểu "bảo chứng" cho giới rap Việt Nam. Đằng sau Big City Boi có vẻ khá bất cần ấy là một người như thế nào? Là nhà thơ Binz (Binz da poet), là một kẻ si tình như anh kể trong bài Cho Mình Em, hay là ai khác nữa?
Chúng tôi gặp Binz trong Have A Sip để nghe anh kể về anh, về âm nhạc, và tình yêu to lớn của anh với nó.
Từng bỏ làm kiến trúc sư để làm nhạc, và cũng suýt bỏ nhạc
Năm 16, 17 tuổi, Binz nghĩ mình thích vẽ và thiết kế. Anh thấy kiến trúc sư khi sketch những ngôi nhà đẹp đều là đang ở những chỗ rất thơ mộng. Đó là lý do Binz chọn học kiến trúc sư.
Nhưng đằng sau sự thơ mộng ấy, hết 90% là logic và những con số. Đến khi động vào hằng ha sa số công thức, Binz mới nhận thấy công việc này chưa đủ mơ mộng với bản thân. Nên anh quay về với âm nhạc, và cũng thông qua nó để dành thời gian tìm về bên trong của mình.
Sự tự do và trách nhiệm của việc làm nhạc khác với làm kiến trúc. Chúng ta có thể "điên rồ" trong kiến trúc, nhưng để có được sự phá cách thì cần công sức của nhiều người, nhiều đội ngũ. Đi kèm với nó là mất mát rất lớn nếu bất thành. Nhưng sự thử nghiệm trong âm nhạc không phải đối diện với nhiều rủi ro đến vậy. Binz nói, anh không muốn tốn 30 năm để ấp ủ một giấc mơ, để rồi nó tan vỡ.
Nhưng anh luôn biết ơn khoảng thời gian "suýt" thành kiến trúc sư. Vì khi có nhiều sự lựa chọn, chúng ta mới thực sự hiểu là mình yêu thứ gì.
Binz nhận thấy cuộc đời mình như một săn đuổi cảm xúc - để viết nhạc. Chính vì là một cuộc đi săn, nên việc cạn cảm xúc xảy ra rất thường xuyên.
Cách đây vài năm, Binz đã từng ở bờ vực của sự bỏ cuộc. Anh không tìm thấy bất kỳ cảm hứng nào, không thấy chất liệu để viết nhạc, cũng chẳng biết nên viết gì. Những gì anh gặt hái đều không xứng đáng với công sức đã bỏ ra. "Có một điều may mắn là mình yêu âm nhạc quá nhiều để có thể bỏ nó. Chính vì không biết làm gì khác ngoài làm nhạc nên mình mới có thể đi tiếp", anh nói.
Binz chọn một cách tiếp cận khác với vấn đề. Chẳng hạn như nếu không viết được thì... hãy viết về việc mình không viết được gì nữa.
Trong những khoảnh khắc tuyệt vọng, Binz nhận thấy rằng chỉ cần 1 giây để mình nhận ra rằng không nhất thiết phải bỏ đi tất cả, và bằng cách nào đó thì mình vẫn sẽ làm được mà thôi. Vì anh đã nắm chặt lấy 1 giây ấy, nên chúng ta mới có Big City Boi ngày hôm nay.
Đối thủ lớn nhất trong đời mình là mình
Big City Boi - bản hit đã góp phần tạo nên độ phổ biến "chóng mặt" của Binz ngày hôm nay - ra mắt cùng ngày với sản phẩm mới của một tên tuổi rất nổi trong làng nhạc Việt.
"Lúc quyết định ra mắt bài hát vào thời điểm ấy, mình đã chấp nhận mọi rủi ro, vì mình tin vào bài nhạc của mình", anh tâm sự. Trong 1 đêm có 2 bài nhạc với 2 màu sắc, dù nguy hiểm, nhưng "tại sao không". Và con số hơn 88 triệu views đã chứng minh anh nghĩ đúng.
Thời điểm mới xác định làm việc chuyên nghiệp, có vài người Binz luôn muốn được vươn tới tầm cao của họ. Nhưng theo thời gian, mục tiêu của anh luôn thay đổi. Đó là lúc anh nhận ra chỉ có một đối thủ lớn nhất trong cuộc đời: chính mình. Làm sao để tốt hơn bài nhạc hôm qua của bản thân - chỉ điều đó mới giữ Binz đi tiếp.
Vậy nên, anh không quan trọng ai sẽ là người anh phải dè chừng. Mọi thứ đều không còn là cuộc đối đầu, với Binz.
Vì từ ngữ rất quan trọng trong rap, nên Binz luôn học hỏi thêm để biết mọi người đang hứng thú với kiểu nói nào. Anh đặt hơi thở thời đại vào tác phẩm, như một cách đánh dấu khoảng thời gian.
Dạo quanh Facebook của anh là vô vàn đợt thử nghiệm cách dùng từ. Cũng nhờ đó, anh tìm ra những loại tiếng lóng của người Hà Nội và giới thiệu cho người miền Nam trong Big City Boi (Cần em như anh Cần Thơ). Đó cũng là cách anh khám phá ra cách dùng từ mới - tách chữ bằng dấu phẩy, nhưng vẫn có nghĩa, như câu "em cười sảng, khoái vì anh".
Hình ảnh người phụ nữ luôn là cảm hứng bất tận trong các bài nhạc của Binz. Họ là một kiểu ý tưởng lãng mạn mà những người làm nghệ thuật, chẳng hạn Picasso hay Monet, luôn muốn diễn tả một cách đẹp nhất. Nên Binz luôn muốn dùng mọi thứ mình có để miêu tả vẻ đẹp ấy. Dù không đến được nơi anh hài lòng, nhưng Binz vẫn đang luyện tập hết mình.
Binz cảm thấy nghệ thuật lý tưởng vì nó mở rộng cách nhìn của người thưởng thức. Bởi đơn giản, nếu Picasso chỉ vẽ như 1 chiếc máy chụp hình thì người ta sẽ chẳng quan tâm điều gì đang diễn ra trong đầu của ông nữa.
Khi đã có chỗ đứng, Big City Boi nhận ra sự liên tục khó hơn sự tỏa sáng. Anh luôn chịu áp lực khi phải giải bài toán về việc làm sao để mọi người biết anh vẫn luôn ở đó, và anh vẫn luôn xứng đáng.
Điều khó nhất là học để rap giống mình
Ngay từ khi chọn đi theo con đường này, Binz đã luôn muốn tỏa sáng. Những gì diễn ra sau khi nổi tiếng có làm anh bất ngờ, nhưng Binz tự hào vì anh đã dọn đường trước từ rất lâu cho nó.
Nhìn lại quãng đường đã qua, Binz không bao giờ hối hận. Khi trở thành người của công chúng, một số lỗi lầm của anh lúc nào cũng nằm trên bàn để mọi người “bàn”, dù không muốn, nhưng anh đã học cách chấp nhận. Cũng như anh chấp nhận mọi nhận xét đến với mình, và lọc nó qua cái phễu của riêng anh, để tránh việc chạnh lòng vì những công kích.
Thái độ sống ấy theo anh đến ghế nóng của Rap Việt, trong những lần thí sinh phải ra đi hay bị chỉ trích vì làm huấn luyện viên không tốt.
"Hồi trước mình có gặp một anh taxi, anh bảo mình đừng buồn. Vì nếu 1 cầu thủ trong đội bóng ghi bàn thì người ta sẽ bảo cầu thủ hay, nhưng khi cả nhóm thua thì người ta luôn bảo huấn luyện viên dở", anh kể. Binz chia sẻ anh hiểu rất nhiều cách để có thể giúp thí sinh leo lên cao hơn. Nhưng anh nhận ra việc truyền được cảm hứng cho họ quan trọng hơn chức quán quân.
Khi là huấn luyện viên, anh luôn truyền đạt những kỹ thuật sâu trong rap. Nhưng anh sẽ không để thí sinh làm những gì quá giống Binz, như cách đặt vần, rải chữ...
"Mình luôn nói với mọi người là không cần một Binz thứ hai. Vì mình biết điều khó nhất trong rap, thật ra, là để rap sao cho giống chính mình nhất".
Thế hệ mới là nền tảng vững cho thị trường âm nhạc trong vài năm nữa. Nên anh luôn cố gắng góp phần giúp nó phát triển, bằng việc làm cho mọi người đều tỏa sáng theo cách riêng của họ.
Binz luôn thấy rap là một đứa trẻ sơ sinh trong nền âm nhạc Việt. Trước kia, nó chỉ là phụ kiện trong những bài hát. Giờ đây, nó đã có chỗ đứng. Và việc của Binz cùng thế hệ mới lại là làm cách nào để tất cả mọi người đều thưởng thức được rap.
"Thậm chí là những cô chú 40-50 tuổi, những người mới tìm hiểu về nó", anh nói.
Cảm ơn nhãn hàng The Glenlivet đã đồng hành cùng Have A Sip. Đừng để những định kiến hay chuẩn mực xã hội làm ta quên đi mình chính là phiên bản độc nhất. Cũng như The Glenlivet dám phá vỡ cách thưởng thức whisky truyền thống để DÁM RIÊNG BẢN mix and match highball cocktail đầy sáng tạo, độc đáo.