1. Aesthetic là gì?
Trong bối cảnh hiện đại, aesthetic là phong cách thẩm mỹ đại diện cho một nhóm người có chung một sở thích và mối quan tâm. Có nhiều loại aesthetic khác nhau dựa trên những phong cách sáng tạo trong nhiều lĩnh vực từ thời trang, nội thất hay phong cách sống.
Từ khóa này thường xuất hiện trên những nền tảng mạnh về mặt hình ảnh như Instagram, Pinterest với dạng những moodboard (bảng cảm xúc). Về khía cạnh thời trang và phong cách sống thì nhiều bạn trẻ chọn YouTube hay TikTok để chia sẻ về aesthetic của bản thân.
Bên cạnh đó, Aesthetic, hay Mỹ Học, còn là một nhánh của ngành triết học, nơi các triết gia bàn về tiêu chuẩn và nhận thức về cảm thụ cái đẹp.
2. Nguồn gốc của aesthetic?
Aesthetic có nguồn gốc từ thuật ngữ “aisthetikos” của Hy Lạp. Từ này chỉ nhận thức một cách cảm tính thay vì suy nghĩ lý tính.
Năm 1735, triết gia người Đức Alexander Baumgarten đã dùng từ này để đặt tên cho cuốn sách “Aesthetica" (Mỹ học). Ông cũng là người đã phát triển ý nghĩa của aesthetic từ “cảm giác” (sense) thành “cảm thụ cái đẹp” (sense of beauty). Đến năm 1790, triết gia Kant, trong cuốn sách Critique of Judgement, cũng sử dụng aesthetic theo định nghĩa của Baumgarten và phổ biến nó bằng tiếng Anh.
3. Tại sao aesthetic trở nên phổ biến?
Năm 2010, phong trào vaporwave đề cao tính thẩm mỹ của những năm 1980-1990, thể hiện qua phong cách thiết kế hình ảnh, âm nhạc,... đã đem từ aesthetic tới với giới trẻ. Ta dễ dàng bắt gặp từ này xuất hiện với các font chữ lạ:
æｓｔｈｅｔｉｃ （気ア域)
𝓪𝓮𝓼𝓽𝓱𝓮𝓽𝓲𝓬
𝒶𝑒𝓈𝓉𝒽𝑒𝓉𝒾𝒸
Theo như Pinterest, từ năm 2018, ngày càng có nhiều người dùng quan tâm tới chủ đề "aesthetic"khi 60% lượng tìm kiếm đều liên quan tới từ khóa này. Điều này dẫn đến sự ra đời của những thể loại aesthetic khác nhau nhằm giúp định hình danh tính của người dùng.
Nếu ngày xưa Tumblr là nơi người dùng thể hiện bản thân và “flex" về cá tính của mình thì hiện nay TikTok và Instagram là nền tảng chia sẻ về aesthetic nổi trội. Một trong những nội dung nổi bật trên TikTok phải nhắc đến loại video “What aesthetic are you?” (Bạn là kiểu aesthetic nào?).
Thời trang là một khía cạnh nơi giới trẻ thể hiện rõ nhất gu thẩm mỹ của cá nhân qua nhiều kiểu trang điểm, cách phối đồ khác nhau. Một trong số những xu hướng nổi trội phải kể đến e-girl, VSCO girl, art hoe,... Về mặt phong cách sống thì cottagecore, xu hướng sống hòa mình với thiên nhiên trở thành trào lưu trong mùa dịch.
Aesthetic như một cách giới trẻ thể hiện tính cá nhân, sự tự nhận thức về cá tính và gu thẩm mỹ một cách tự do, thoát khỏi những công thức nhàm chán theo tiêu chuẩn xã hội. Nhất là trong thời đại khi sự dị biệt được đề cao trên mạng xã hội.
Tác giả sách và nhà ngôn ngữ học Gretchen McCollough đã so sánh việc có một aesthetic riêng tương tự như việc xây dựng thương hiệu cá nhân. Tuy nhiên aesthetic tạo ra một sự ngầm hiểu về tính nghệ thuật, trong khi thương hiệu cá nhân lại mang cảm giác của quảng cáo.
Điều này có thể giải thích cho việc tại sao lại có nhiều kiểu aesthetic đến nỗi có cả một trang wiki riêng để phân loại.
Có rất nhiều influencers trẻ tại Việt Nam đã tạo được tiếng vang cả trong và ngoài nước khi thể hiện được aesthetic riêng của mình. Đơn cử là @naomiroestel, @oanhdaqueen với những phong cách thời trang nổi bật, mang đậm màu sắc cá nhân. Đây cũng là 2 cô gái thường xuyên xuất hiện trên Pinterest với hashtag #aethesticgirl.
Instagram cũng là mảnh đất để giới trẻ thể hiện gu thẩm mỹ của mình qua những feed instagram được thiết kế kỳ công.
Có thể thấy theo định nghĩa hiện đại của giới trẻ thì aesthetic đem lại cảm giác và cảm xúc gắn liền với hình ảnh thẩm mỹ. Điều này cũng gần định nghĩa của Aristotle khi ông nói rằng nghệ thuật cho ta cơ hội để cảm nhận những bậc cảm xúc mà ta chưa từng chạm tới.
4. Dùng aesthetic như thế nào?
Tiếng Anh:
A: So what is your aesthetic?
B: As a potterhead, I feel like “dark academia" really suits me.
Tiếng Việt:
A: Ê vậy aesthetic của bà là gì á?
B: Là một fan cứng lâu năm của Harry Potter, tui thấy dark academia rất hợp với tui.