- Nếu nền âm nhạc Việt Nam này là một bể cá, Cá Hồi Hoang sẽ là gì?
- Cá La Hán!
Thành bật ra câu trả lời ấy ngay lập tức, và chúng tôi bật cười.
Từ Chương II, Gấp đến album mới nhất Ngày Ấy Và Sau Này, Cá Hồi Hoang dắt người nghe nhạc trải nghiệm đủ loại màu sắc âm nhạc. Chuỗi 5 music video (mới ra mắt được 3) được tung ra mỗi tuần của Ngày Ấy Và Sau Này cũng nhận nhiều sự chú ý bởi cách kể chuyện thú vị.
Cá La Hán là một loài nhiều màu sắc, và lạ. Với sự nghiệp đầy tính sáng tạo, không ngại thử cái mới, Cá Hồi Hoang có lẽ đúng là những chú cá La Hán của âm nhạc Việt thật (ngoài lý do “muốn thử làm một loài cá mắc tiền” Thành nói với chúng tôi).
Chúng tôi không chỉ gặp Cá Hồi Hoang để bàn về album mới - album hoàn thành trong giai đoạn COVID, tốn 1 năm rưỡi để hoàn thiện. Cuộc trò chuyện còn xoay quanh những chữ bỏ - thứ đã tạo nên Cá Hồi Hoang ngày ấy, và sau này.
Sao âm nhạc của album Ngày Ấy Và Sau Này buồn thế, có phải do COVID không?
Minh: 10 bài hát trong album đều do Thành sáng tác. Thành có một đặc điểm là khi nào vui vui, cảm xúc ổn định thì sáng tác toàn nhạc ‘sầu đời’.
Thành: … Tại vì khi buồn thì mình sẽ chơi game chứ không viết nhạc. Nếu không có COVID nhiều khi album này còn… buồn hơn!
Lý do gì đằng sau việc ra music video liên tục (mỗi tuần một bài) từ lúc album ra mắt đến thời điểm hiện tại?
Cả nhóm: Ý tưởng ban đầu là làm một bộ phim dựa theo quyển sách Thành viết. Nhưng vì thiếu kinh phí nên chỉ có thể làm music video. Bọn mình đã tạo ra một vũ trụ các nhân vật Bin và Maru từ Hiệu Ứng Trốn Chạy. Các MV kỳ này được thực hiện để kể nốt câu chuyện của những nhân vật ấy, như nguyện vọng đã ấp ủ từ lâu.
Câu chuyện bắt đầu từ Một Màu, và kết thúc với Ngày Ấy Và Sau Này. Chuyện của Phòng Trống sẽ được ra mắt vào ngày 25/05. Đây sẽ là lần cuối Cá Hồi Hoang thực hiện MV về những nhân vật này.
Ý tưởng cho Ngày Ấy Và Sau Này đến từ đâu?
Thành: Nhạc thì mình vẫn viết hằng ngày. Cảm hứng đến từ tứ phía. Lúc mình ở trong bếp, lúc đi ngoài phố, lúc chìm trong ký ức...
Chẳng hạn bài Phòng Trống mình viết lúc nhà đang sửa và phải dọn đồ. Mình ngồi trong đống ngổn ngang, nhớ lại hồi xưa mình đã từng ngã xe trong căn nhà này như thế nào, và viết nhạc.
Có những bài mình viết nhạc trước, ráp lời sau. Khi hiểu được năng lượng của bài hát thì tìm câu từ để ghép vào không phải là vấn đề quá khó. Bài “Cứ Để Ngày Mai” được ráp lời chỉ 10 phút sau khi đã hoàn chỉnh bản nhạc mà mình đưa cho Đạt nghe thử từ trước. Dù cũng có những bài mình trăn trở chuyện câu từ cả tháng.
(Lúc này tôi có hỏi “Cứ Để Ngày Mai” liệu có lấy cảm hứng từ năng lượng Gen Z nào không. Thành đã bật cười rất lớn.)
Trải qua một chặng đường âm nhạc khá dài, để đến được vị trí này, Cá Hồi Hoang có phải bỏ lại điều gì không?
Thành: Nói bỏ thì nghe to tát quá, nhưng có một bước ngoặt mà cả đám không thể nào quên được.
Đó là tụi mình đã bước vào một hãng đĩa, và bước ra.
Nguyên nhân của việc bước vào cũng như bao nhóm nhạc khác. Chúng mình có một chút danh tiếng, hãng đĩa có sự chú ý. Suốt một năm, ban nhạc đã liên tục thử nghiệm để xem hai bên có thể tìm được tiếng nói chung hay không. Bọn mình vẫn chưa ký một hợp đồng nào cả, chỉ cố gắng thử mọi thứ trong âm nhạc thôi.
Các hãng đĩa làm việc rất chuyên nghiệp, thậm chí đạt đến mức độ hoàn hảo. Nhưng sự hoàn hảo ấy, cuối cùng, không đem lại một Cá Hồi Hoang mà tụi mình muốn.
Còn những sự bỏ nào nữa không?
Đạt: Với mình thì chắc là lúc… bỏ việc full-time. Giai đoạn mà Thành vừa nói cũng khá căng thẳng với ban nhạc, nên mình đã quyết định như thế. Mình bỏ việc để… đi đến một cái bỏ khác, là bỏ hãng đĩa.
Minh: Giai đoạn đầu, các thành viên của Cá Hồi Hoang vẫn hay có xáo trộn. Sự rời đi của một ai đó trong ban nhạc, nó luôn là cái ‘bỏ’ khiến mình nuối tiếc nhất.
Mọi người được gì sau những lần bỏ ấy?
Thành: Được biết cách vận hành giữa hãng đĩa và ban nhạc nó như thế nào. Mình có kinh nghiệm, học thêm được chuyên môn. Học được cách xoay sở với mọi thứ một cách bài bản hơn. Và quan trọng nhất, là học được giá trị của sự tự do. Mình không bao giờ làm điều gì khiến mình mất đi tự do nữa.
Đạt: Được vẫn ở bên anh em. Được ra album, ra music video. Được… 5 con mèo, vì trước khi bước vào hãng đĩa mình chỉ có hai con thôi. Cái gì còn lại ở giây phút này là cái ‘được’ quý nhất, nên không nghĩ nhiều đến chuyện bỏ đâu.
Minh: Cũng nhờ những lần thay đổi nhân sự ấy mà có được Cá Hồi Hoang bây giờ. Bọn mình vẫn luôn bảo nhau: “Anh em trước, ban nhạc sau”, thế là cái được ấm áp nhất.
Từ Hiệu Ứng Trốn Chạy đến Ngày Ấy Và Sau Này, mọi người đã có những thay đổi như thế nào?
Thành: Rõ nhất chắc là chuyện… tăng cân (“Này em gật đầu đúng không, anh thấy em gật đầu đó nha”, Thành đùa). COVID khiến mình ở nhà nhiều hơn và cũng hoàn thành được một cuốn sách.
Đạt: Thấy rõ được sự thay đổi trong tư duy âm nhạc và trong kỹ thuật mỗi khi luyện tập cùng nhau. Lúc nào nhận ra điều đó cũng thấy vui hết. COVID ở nhà nhiều nên cả mèo lẫn mình đều dễ bị “điên”. Mình nhớ cảm giác đi show, gặp khán giả lắm...
Cá Hồi Hoang có xây dựng cho mình một chân dung âm nhạc cố định nào đó chứ?
Cả nhóm: Chúng mình không cố gồng mình để làm âm nhạc mà chúng mình nghĩ khán giả sẽ thích. Giai điệu, câu từ mà chúng mình thích mới là thứ quan trọng.
Chúng mình tôn trọng tính chân thật trong cảm xúc. Chúng mình không hô hào mọi người hãy thế này, thế kia. Nhạc buồn thì cứ đi đến tận cùng nỗi buồn đó thôi. Buồn rồi sẽ vui mà.
Mỗi bài hát của Cá Hồi Hoang đều có một câu chuyện. Đó không hoàn toàn là câu chuyện của Thành, đó cũng không hoàn toàn là câu chuyện của người khác. Nhưng mỗi bài hát đều là một câu chuyện. Tập trung nghe, bạn sẽ biết nội dung câu chuyện đó là gì.
Có lẽ điều này khiến tụi mình hơi là lạ, nhưng tụi mình không cố ý để cho nó lạ như thế đâu. Mọi thứ đều tự nhiên. Và ban nhạc cũng không hay nghĩ “mình là ai” nữa. Cứ tập trung làm nhạc thôi.
Thế nào là một bài hát ‘đủ hay’ để đưa đến công chúng?
Minh: Bài hát làm chung với nhau, góp ý được cho nhau là đủ hay. Khoảnh khắc thu âm cùng mọi người, đó là khoảnh khắc trọn vẹn nhất.
Mọi người đã vượt qua cảm giác nghi ngờ bản thân trong việc làm nghệ thuật như thế nào vậy?
Đạt: Không bao giờ nghi ngờ. Có anh em ở bên cạnh thì sao phải sợ, đúng không? Dù thế nào, mình cũng tin tụi mình sẽ làm tốt.
Thành: Những lần nghi ngờ lớn nhất đã dẫn đến việc ‘xém’ rã nhóm, ‘xém’ có album cuối cùng trong cuộc đời trong giai đoạn làm album Gấp. Vượt qua những lần ấy, giờ không còn nghi ngờ gì nữa.
Nói đủ về Ngày Ấy rồi. Vậy còn Sau Này, Cá Hồi Hoang sẽ thế nào?
Minh: Bọn mình hay nói rằng Cá Hồi Hoang là một điều gì đó mãi mãi. Tương lai bỏ làm nhạc hả? Chắc là không. Bỏ chơi với nhau hả? Chắc chắn là không luôn.
5 năm, 10 năm nữa chắc cả bọn vẫn chơi nhạc, làm nhạc, và già đi cùng nhau thôi.
Còn giờ, mời bạn thưởng thức Ngày Ấy Và Sau Này: