1. Chuyện gì đã xảy ra?
Rạng sáng ngày 25/06, Influencer Châu Bùi đăng bài tường thuật lại vụ việc mình bị quay lén trong nhà WC của một studio có tiếng tại Quận 3, nơi cô đang thực hiện một buổi photoshoot. Châu Bùi đã phát hiện thiết bị quay lén được giấu trong một góc của phòng WC - đó là chiếc đồng hồ trông rất bình thường, nhưng thực chất lại là camera quay lén được nguỵ trang.
Sau khi phát hiện, ekip của Châu Bùi đã liên hệ với studio để trích xuất camera và tìm ra được thủ phạm. Cả hai bên sau đó đã liên hệ với công an, chính quyền địa phương để giải quyết vụ việc.
Phía studio nơi diễn ra sự việc trên cũng nhanh chóng lên tiếng xin lỗi, nhưng nhận về rất nhiều chỉ trích và phẫn nộ từ cộng đồng mạng, đặc biệt là với phát ngôn: “Chúng tôi đã bàn giao chìa khoá cho ekip mà không có nhân viên trực tại studio”.
Đây là phát ngôn thể hiện sự chối bỏ trách nhiệm và không nhận lỗi về phía mình. Bởi theo lời Châu Bùi, thủ phạm biết rất rõ cách để né camera, thông thạo vị trí của studio, có thể người này đã thực hiện hành vi đồi bại nhiều lần. Cộng đồng mạng cũng nhanh chóng tìm ra bằng chứng thủ phạm là người trong ekip của studio qua những bức ảnh chụp chung, nhưng đã bị phía studio nhanh chóng xoá bỏ.
2. Châu Bùi không phải là người đầu tiên lên tiếng
Thực tế, Châu Bùi không phải là nạn nhân đầu tiên lên tiếng về thực trạng này. Vấn nạn quay lén đã xảy ra rất nhiều tại Việt Nam, phổ biến nhất là quay lén tại những nơi công cộng như nhà WC, phương tiện công cộng (xe buýt, taxi)...
Chỉ cần đạo cụ là một smartphone hay những máy quay camera trá hình được bày bán tràn lan trên thị trường, bất cứ ai cũng có thể trở thành con mồi của những kẻ quay lén. Trước đó đã có rất nhiều nạn nhân lên tiếng trước các vấn đề này, gần đây nhất là vụ việc các bạn nữ bị TikToker quay lén tại bãi biển. Tuy nhiên, những vụ việc này chỉ gây phẫn nộ một thời gian và dần đi vào quên lãng.
Một dạng clip quay lén cao siêu hơn, đó là hack camera của chủ nhà, theo dõi và ghi lại các video nhạy cảm và phát tán lên mạng. Năm 2019, ca sĩ Văn Mai Hương cũng đã bị tổn thất nặng nề khi bị hack camera an ninh, ghi lại những cảnh sinh hoạt của cô trong nhà.
3. Tồn tại một nền “công nghiệp” quay lén tại Việt Nam
Người quay lén không phải chỉ để thoả mãn nhu cầu “biến thái” của bản thân. Trên các hội nhóm Telegrams hay X, những video quay lén được sử dụng cho mục đích kiếm tiền. Ngành “công nghiệp” này đã phát triển từ lâu ở Hàn Quốc, Trung Quốc Nhật Bản và đang khá phổ biến tại Việt Nam.
Theo tham khảo, phí tham gia nhóm xem clip quay lén trên Telegram thường dao động từ 50-200 nghìn đồng, và được dùng vô thời hạn. Quy trình kiếm tiền của những admin chuyên buôn bán các clip quay lén như sau:
- Đăng một đoạn teaser có thời thượng 15 giây - 1 phút với tiêu đề: Tên nạn nhân bị lộ clip cùng nghề nghiệp hoặc/và quê quán của họ nhằm mục đích marketing
- Nếu muốn xem đầy đủ đoạn clip, người xem sẽ được mời tham gia nhóm Telegram bằng đường link. Có hai loại group: Group miễn phí và group VIP. Với group VIP, người xem sẽ phải trả phí để tham gia. Còn với những group không tính phí, người xem có thể trở thành hội viên với điều kiện… trao đổi một video do chính mình thực hiện.
4. Thủ phạm sẽ bị xử phạt như thế nào?
Theo phân tích từ Tiến sĩ, Luật sư Đặng Văn Cường, Trưởng phòng Luật sư Chính pháp: Trong trường hợp của Châu Bùi, vụ việc này có thể phát triển theo hai hướng và có cách xử phạt khác nhau:
Trường hợp 1: Thủ phạm đã thực hiện hành vi này nhiều lần
Nếu kết quả xác minh của cơ quan chức năng cho thấy thủ phạm đã nhiều lần thực hiện hành vi vi phạm, thu thập trái phép thông tin bí mật đời tư của nhiều người, cung cấp cho web đồi truỵ và bán cho các đối tượng khác để tống tiền nạn nhân. Đối tượng hoàn toàn có thể bị truy cứu hình sự về các tội danh: Tội làm nhục người khác, tội truyền bá văn hóa phẩm đồi trụy, tội đưa hoặc sử dụng trái phép thông tin mạng máy tính, mạng viễn thông hoặc phương tiện điện tử.
Những tội danh trên đều sẽ bị phạt tiền cảnh cáo từ 10.000.000 - 30.000.000 triệu đồng và phạt tù đến 3 năm.
Trường hợp 2: Nếu hành vi được phát hiện, ngăn chặn kịp thời
Hành vi được phát hiện ngăn chặn kịp thời, đối tượng chưa sử dụng để đăng tải lên mạng internet, hành vi được xác định là “trêu ghẹo, xúc phạm danh dự nhân phẩm của người khác” thì sẽ bị phạt 30.000.000 đồng.
Vậy nếu thủ phạm chưa phát tán video của Châu Bùi lên internet, thì hình phạt với người này khá nhẹ, đó là phạt tiền như vi phạm hành chính chứ không bị cấu thành tội phạm hình sự. Trong khi đó, tổn thất về tinh thần mà Châu Bùi, hay những nạn nhân khác bị quay lén, dù đã phát tán hay chưa là rất nặng nề.
Dù những thủ phạm đều sẽ bị xã hội chỉ trích và tẩy chay, nhưng nhiều người mong muốn sẽ có hình phạt nghiêm trọng cho những kẻ quấy rối này.
5. Nên làm gì để bảo vệ bản thân tránh khỏi việc quay lén?
Để bảo vệ bản thân, bạn có thể sử dụng các thiết bị dò camera ẩn tải các ứng dụng trên điện thoại như Camera dectector. Tuy nhiên, những thiết bị này không thể phát hiện hoàn toàn camera ẩn. Trong trường hợp của Châu Bùi, cô chia sẻ dù đã dùng máy dò camera ẩn nhưng hoàn toàn không phát hiện được gì.
Bạn có thể tham khảo những gợi ý của Norton:
Bên cạnh đó, không thiếu những dụng cụ quay lén được bán nhan nhản trên thị trường với mức giá từ vài trăm nghìn, nhưng lại khiến nạn nhân phải trả giá vô cùng đắt như: Ốc vít, bật lửa, bút, ổ điện, chìa khoá xe ô tô, đồng hồ. Những thiết bị này đều có thể kết nối không dây và điều khiển từ xa và được phát trực tiếp đến người lắp đặt nó.
Trong trường hợp bạn phát hiện mình chính là nhân vật chính trong video, hãy báo cáo cho chính quyền hay ban quản lý nơi xảy ra vụ việc, liên hệ với người đăng để gỡ bài xuống và report với nền tảng mạng xã hội đăng tải clip của bạn.