Phần mới nhất của chuỗi phim 007 - No Time To Die - vừa ra mắt ngày 28/09 tại thị trường Anh Quốc. Dù hân hoan đón chào bộ phim sau bốn lần hoãn chiếu vì dịch Covid-19, khán giả 007 toàn cầu cũng phải đối diện với nỗi buồn khi tạm biệt “James Bond” Daniel Craig.
Là một trong những hình tượng truyền thông nổi tiếng và đem lại doanh thu cao nhất (đạt 6.3 tỷ USD theo thống kê từ CNBC đầu năm 2021), James Bond đã liên tục xuất hiện trên màn ảnh lớn. Vai diễn này được “chuyền tay” nhiều người: Sean Connery, Timothy Dalton, Pierce Brosnan, George Lazenby, Roger Moore và Daniel Craig.
Dù mỗi nam diễn viên có một sức hút riêng, không thể phủ nhận sự đặc biệt trong màn hóa thân thành 007 của Daniel Craig. Trên bảng doanh thu của 25 bộ phim James Bond, Skyfall nằm ở vị trí cao nhất với hơn 1 tỷ USD, ngay sau đó là 3 phần phim còn lại cũng của nam diễn viên.
Daniel Craig đã tạo nên thời kỳ đáng nhớ cho James Bond. Sự yêu mến mà khán giả dành cho nam diễn viên không nằm ở kỹ thuật diễn xuất siêu hạng hay những chiến dịch truyền thông rầm rộ.
Tất cả bí quyết nằm ở chính câu thoại mà Daniel Craig nói trong lần hóa thân 007 đầu tiên của mình: “I’m Bond. James Bond”.
Thời kỳ Daniel Craig - một James Bond rất khác, và cũng rất James Bond
Năm 1998, Craig tham gia bộ phim Elizabeth của Cate Blanchett. Trong một phân cảnh, kịch bản yêu cầu nhân vật giết người bằng cách dìm nạn nhân xuống biển. Nhưng Craig có một ý tưởng khác tàn nhẫn hơn: anh muốn dùng đá đập liên tục vào đầu người kia.
“Ngay khi hiệu lệnh “cắt” vang lên, đoàn phim nhìn như thể tôi là một kẻ điên loạn thật sự”, nam diễn viên kể trong bài phỏng vấn với tờ GQ. Một kẻ máu lạnh và điên loạn - đó chính là hình tượng của Daniel Craig thời kỳ “tiền James Bond”.
Nhìn tổng quan những diễn viên đã thể hiện James Bond trước Daniel Craig, có thể rút ra một mẫu số chung khi lựa chọn người thủ vai 007: chiều cao ấn tượng và mái tóc đen. Daniel Craig không có cả hai lợi điểm hình thể này.
Vậy nên, thời điểm Craig được công bố là 007 tiếp theo, cộng đồng hâm mộ đã mỉa mai anh là “James Blonde”. Hình tượng anh xây dựng từ trước cũng khiến người hâm mộ thắc mắc việc nam diễn viên này có phù hợp để thể hiện 007 lịch thiệp, hào hoa như Hollywood đã khắc họa từ nhiều năm qua hay không.
Một làn sóng phản đối giao James Bond vào tay Daniel đã ra đời. Các website như blondnotbond.com hay danielcraigisnotbond.com thậm chí vẫn hoạt động cho đến hôm nay.
Bản thân Daniel Craig, khi nhận kịch bản Casino Royale, cũng gặp khó khăn trong việc tiếp nhận nhân vật. Anh khẳng định mình sẽ không thể bắt chước những 007 tiền nhiệm như Sean Connery hay Timothy Dalton. Craig không tìm thấy mình trong khả năng “sát gái” của Sean hay sự tối tăm tuyệt đối của Timothy.
Đó là lý do anh quyết định quay về bản gốc và tìm hiểu nhân vật trong tiểu thuyết của Ian Fleming.
James Bond trong tác phẩm của Fleming là một đặc vụ tàn nhẫn, tính toán và cô đơn. Bond không qua lại với phụ nữ để tìm vui, anh lạnh nhạt với những mối quan hệ vì ám ảnh quá khứ. Bond uống rượu và hút thuốc để quên đi căng thẳng. Bond giết người vì đó là việc chỉ anh có thể làm.
Thật ra, Bond không phải siêu anh hùng, anh vẫn phạm sai lầm và phải trả giá. Daniel Craig đã tìm thấy phần ký ức ít khi được thể hiện của 007, và cảm nhận phần "người” trong đặc vụ lạnh lùng này.
Kết quả quá trình nghiên cứu là một nhân vật được xây dựng có chiều sâu và khác hẳn với những James Bond trước đó. Kịch bản phần Casino Royale được viết để gần với bản gốc của Ian Fleming nhất. Trên set quay, Craig từ chối thực hiện chỉ đạo diễn xuất của đạo diễn Martin Campbell vì “đây không phải James Bond”. Lần đầu tiên, James Bond xuất hiện với những vết sẹo trên mặt, hoàn toàn trùng khớp với miêu tả của Ian Fleming.
Với Daniel Craig, chúng ta thấy James Bond tuyệt vọng xô cửa chiếc thang máy đang chìm sâu xuống lòng Venice ở Casino Royal; hay suy sụp vì không thể hoàn thành bài kiểm tra năng lực trong Skyfall. Và cũng chỉ trong thời kỳ này, khán giả mới nhìn thấy đặc vụ MI6 chấp nhận từ bỏ vị trí đặc vụ vì người anh yêu thương - Vesper Lynd.
Ngay cả khi chấp nhận bị người yêu phản bội, Bond vẫn quẩn quanh với câu hỏi “Liệu cô ấy có thực sự yêu tôi?” suốt quá trình anh truy tìm chân tướng SPECTRE - tổ chức đã điều khiển Vesper.
Cách James Bond - Daniel Craig tương tác với những ‘Bond girl' cũng cho thấy mức độ ảnh hưởng của thế kỷ 21 đến nhân vật 007. Trước Craig, các nhân vật Bond thường được mô tả như hình tượng người đàn ông alpha điển hình, có thể chinh phục những cô gái theo hướng cưỡng chế và thao túng. Ở thời điểm đó, hình tượng người đàn ông "womanizer" được phổ biến và chấp nhận như một lẽ đương nhiên.
Tuy nhiên, Hollywood hiện đại không thể tiếp tục gắn bó với những tiêu chuẩn thời kỳ 1960-1970. Làn sóng Me Too và các phong trào nữ quyền đã thay đổi bộ mặt nền công nghiệp điện ảnh. Những tiêu chuẩn cho hình tượng anh hùng phát triển theo hướng gần gũi và bình đẳng hơn. Bằng sự thay đổi chủ quan trong cách thể hiện nhân vật, Daniel Craig đã cùng James Bond thích ứng với xã hội hiện tại.
Trong tay Craig, lần đầu tiên 007 biết yêu, biết bất lực và già đi. Bằng việc xây dựng thế giới nội tâm nhận thức được giới hạn của con người cùng sự tồn tại những nỗi đau cố hữu, thời kỳ Daniel Craig đã bổ sung một phần quan trọng cho hồ sơ nhân vật James Bond.
Daniel Craig và một James Bond nói chuyện bằng nắm đấm
007 của Craig con người nhất, nhưng cũng nguy hiểm nhất. Đây là một đặc vụ thể giết người bằng tay không.
Fleming mô tả nhân vật của mình như một “vũ khí cùn” - trông không quá nguy hiểm, nhưng lại có thể dùng để đoạt mạng. Hình tượng này dường như bị bỏ quên từ màn hóa thân lãng tử của Sean Connery, nhưng đã trở lại với Daniel Craig.
Xuất hiện như đặc vụ thời kỳ Chiến tranh Lạnh, khi cuộc đối đầu với Xô Viết ở mức cực điểm, James Bond luôn phải giữ cho mình thái độ trung dung. Công việc tình báo yêu cầu sự dè chừng để không làm kích nổ thêm quả bom chính trị nào.
Tuy nhiên, sau sự kiện 11/09, khi võ đài dành cho tội phạm khủng bố sáng đèn, James Bond của Craig trở nên thẳng thừng, bạo lực và chai đá hơn.
Người xem bắt đầu tìm thấy ở các phần phim 007 sự bổ sung những pha hành động được đầu tư kỹ lưỡng cả về chất lượng lẫn số lượng. Từ trận parkour trên những dàn giáo trong Casino Royale đến màn rượt bắt trên tàu hỏa mở đầu Skyfall, Daniel Craig kéo người xem vào từng pha hành động mãn nhãn. Để rồi sau mỗi tình huống, khán giả lại muốn xem thêm nữa.
Craig là người thực hiện một số pha hành động nguy hiểm trên set quay. Anh cũng dành nhiều thời gian luyện tập hình thể để hóa thân nhân vật. Hình ảnh nam diễn viên bước từ dưới biển, săn chắc và lực lưỡng, đã tạo nên một tiêu chuẩn mới cho James Bond để đáp ứng thị hiếu khán giả hiện tại.
Mùa hè năm 2012, nước Anh tự hào giới thiệu James Bond như một trong những dấu ấn văn hóa tại Lễ Khai mạc Olympic London, khi Daniel Craig và Nữ hoàng Elizabeth II nhảy dù xuống sân vận động trong nền nhạc 007.
Dù có những ý kiến trái chiều, “thời kỳ Daniel Craig” đã thay đổi cách khán giả nhìn về James Bond mãi mãi.
Và thế là hết
Ngày 8/10 tới, chàng đặc vụ này sẽ hội ngộ với khán giả toàn cầu. Nhà sản xuất của No Time To Die đã đặt mục tiêu đạt 90 triệu USD doanh thu phòng vé trong tuần đầu tiên, chứng tỏ sự kỳ vọng rất lớn của giới làm phim với hình tượng 007 nói chung và với lời chào cuối của Daniel Craig nói riêng.
Kỳ vọng của nhà sản xuất No Time To Die có khả năng thành hiện thực, bởi một số quốc gia châu Âu như Pháp, Ý và Đức đã cho phép khán giả quay lại rạp. Đặc biệt hơn nữa, thị trường tỉ dân Trung Quốc đã ấn định ngày công chiếu tác phẩm vào 29/10.
Tuy những thị trường quan trọng như Hàn Quốc, Nhật Bản, Úc và phần lớn Đông Nam Á vẫn đang áp dụng các lệnh giãn cách, nhưng có thể hy vọng rằng No Time To Die không phải gặp trắc trở như bom tấn Tenet vì tình hình dịch bệnh.
Hình tượng James Bond được Hollywood khai thác và thay đổi trong suốt 27 bộ phim. Mỗi bộ phim lại là một câu chuyện độc lập về hành trình giải cứu thế giới của đặc vụ tình báo này. Phần phim sau có thể giữ lại một số yếu tố từ phần trước đó, trong khi vẫn liên tục cập nhật những khái niệm mới cho người xem.
Công thức này giúp nhân vật 007 trở nên phong phú, nhưng lại đem đến tác dụng phụ. James Bond có thể gây nên cơn sốt văn hóa ở thế giới thực, nhưng trong thế giới của mình, anh không để lại di sản nào cụ thể. Khi một James Bond rời đi, toàn bộ nhân vật sẽ phải “tái khởi động”.
Tuy nhiên, thời kỳ Daniel Craig có thể thay đổi tiền lệ này. Qua các phần phim, khán giả đã thấy sự được thay đổi trong hành trình nhân vật. James Bond đi từ giai đoạn hoàng kim đến thời kỳ khó khăn, và rồi cũng đã chứng kiến sự tự trỗi dậy của chính mình.
No Time To Die là dấu chấm hết cho hành trình đó. James Bond hậu Daniel Craig sẽ phải lựa chọn giữa việc tiếp tục di sản mới mẻ mà nam diễn viên đã xây dựng, hoặc quay trở về với công thức cũ và an toàn của Hollywood. James Bond tiếp theo vẫn là một ẩn số. Hoặc có thể lần đầu tiên trong lịch sử sẽ có một James Bond nữ giới.
Dù có là gì đi nữa, đây là điều Daniel Craig nhắn gửi người kế nhiệm trong cuộc phỏng vấn với BBC: “Don’t be sh*t”.